Những viên đá cảnh khai thác trái phép bị lực lượng chức năng huyện Văn Chấn thu giữ.
Trước đó, UBND huyện Văn Chấn có Quyết định số 3257/QĐ-UBND ngày 26/11/2019 thành lập đoàn kiểm tra, xử lý, ngăn chặn các hoạt động khai thác đá trái phép tại xã Suối Giàng. Đoàn kiểm tra do Chủ tịch UBND huyện Văn Chấn làm trưởng đoàn, một Phó Chủ tịch UBND huyện làm phó trưởng đoàn, gồm các thành viên thuộc các ngành chức năng của huyện: Công an, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Kinh tế hạ tầng, Đội Quản lý thị trường số 3, lãnh đạo các xã Suối Giàng, Sơn Thịnh...
Nhiệm vụ đoàn kiểm tra là nhanh chóng kiểm kê số lượng, lập biên bản tịch thu tang vật chờ xử lý; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân không tham gia khai thác, vận chuyển và tiếp tay cho đối tượng khai thác đá trái phép.
UBND huyện Văn Chấn yêu cầu Công an huyện xây dựng phương án, bố trí lực lượng túc trực tại điểm khai thác và tuyến đường ra vào thôn Suối Lóp, nghiêm cấm không để các đối tượng lợi dụng vận chuyển, tẩu tán đá đem đi tiêu thụ.
Trong quá trình kiểm tra tại thôn Suối Lóp (xã Suối Giàng), đoàn phát hiện có hàng trăm mét khối đá ngọc, đá vỉa xanh, vỉa đỏ đã bị các đối tượng khai thác bằng máy cắt hiện đại và sử dụng phương tiện cơ giới để vận chuyển. Lực lượng chức năng đã thu giữ tại hiện trường 4 hòn đá cảnh với trọng lượng gần 30 tấn và vận chuyển từ mỏ đá về huyện Văn Chấn. Một tổ kiểm tra khác đang kiểm tra các cơ sở chế tác đá cảnh tại khu vực xã Sơn Thịnh.
Theo ông Cao Trường Giang, Trưởng phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện Văn Chấn, chỉ tính từ đầu năm 2019 đến nay, UBND huyện Văn Chấn đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các ngành, UBND xã thành lập đoàn kiểm tra về tình trạng khai thác khoáng sản (đá) trái phép ở Suối Giàng và thành lập chốt chặn nhằm ngăn chặn hành vi khai thác đá trái phép tại đây. Tuy nhiên, do các mỏ hoạt động khai thác trái phép nằm trên diện tích rộng, một số phần mỏ đá nằm trong diện tích đất của đồng bào Mông đang canh tác nên công tác quản lý gặp nhiều khó khăn.
Hơn nữa, hoạt động vận chuyển khoáng sản chủ yếu bằng xe máy, diễn ra vào chiều tối nên việc thu giữ, tạm giữ tang vật, phương tiện còn gặp khó về trình tự và thủ tục. Với sự vào cuộc tích cực của đoàn kiểm tra như hiện nay, tình trạng khai thác đá trái phép ở Suối Giàng đã lắng xuống.
Đá ở Suối Giàng có tên khoa học là metacarbonat với nhiều màu sắc khác nhau, trên bề mặt đá có vân đẹp nên được người dân quen gọi là đá cảnh. Đây là loại đá thường được sử dụng làm đồ mỹ nghệ hay ốp lát. Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã cấp giấy phép số 1257/GP-BTNMT ngày 24/5/2019 cho phép Công ty Cổ phần Khai thác đá và Xây dựng Đại tượng Phật Tây Thiên thăm dò tại một số điểm mỏ ở xã Suối Giàng và ra Quyết định số 1734/QĐ-BTNMT ngày 10/7/2019 về việc công nhận kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản đá trang trí mỹ nghệ khu vực Suối Giàng 1, xã Suối Giàng cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Việt Á (Hà Nội).
Tuy nhiên đến nay, các đơn vị trúng đấu giá vẫn chưa tiến hành thăm dò hay khoanh vùng bảo vệ mỏ.