Buổi tối, mọi sinh hoạt của người lớn, học hành của trẻ nhỏ ở thôn Khuổi Luông, xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang đều diễn ra dưới ánh đèn dầu leo lét... Không có điện, giao thông đi lại hiểm trở, đồng bào các dân tộc nơi đây đang chịu rất nhiều thiệt thòi.
Mỏi mòn chờ điện, đường
Đường vào trung tâm xã Cao Bồ được nhiều người ví như “dòng suối cạn”. Quãng đường dài hơn chục kilômét lổn nhổn toàn đá hộc, chúng tôi phải mất gần hai giờ đồng hồ mới vượt qua. Biết chúng tôi muốn vào những thôn không có điện sinh hoạt, Bí thư Đảng ủy xã Cao Bồ, Đặng Văn Hà nhìn tôi ái ngại: “Đường vào thôn khó đi lắm, trời mưa như thế này rất nguy hiểm, không dễ như từ huyện vào xã đâu”.
|
Mọi sinh hoạt của đồng bào ở Khuổi Luông đều bằng bếp lửa và đèn dầu. |
Trời vẫn mưa tầm tã, càng vào sâu đường càng hẹp và dốc, nước mưa khiến cho đá và bùn quyện vào nhau trơn trượt. Những viên đá to nhỏ chẳng đều nhau tạo nên một “bậc thang đá” hỗn độn bám vào vách núi, cheo leo bên bờ vực thẳm... Sau hai lần “thót tim” do bị trật bánh và tụt ngược lại, phải ngả cho xe nằm xuống nếu không sẽ rơi xuống vực sâu, cuối cùng chúng tôi cũng vào được đến thôn Khuổi Luông. Thôn Khuổi Luông nằm lọt thỏm giữa các dãy núi trùng điệp, cách trung tâm xã gần chục km. Trưởng thôn Khuổi Luông, Lý Văn Thái vừa dẫn chúng tôi đi thăm các hộ gia đình, vừa tâm sự: “Dân trong thôn ít đi xe máy lắm, nhiều gia đình có tiền cũng chẳng mua vì đường sá đi lại khó khăn. Con trai tôi mua xe máy về nhưng chỉ sử dụng khi cần chở chè ra xã bán thôi. Tôi không biết đi xe máy và cũng không muốn học, đi bộ từ bé quen rồi. Trời mưa thế này, đi bộ còn nhanh hơn đi xe máy nhiều, lại an toàn”.
Không chỉ bị “cô lập” bởi giao thông hiểm trở, đồng bào ở Khuổi Luông còn phải sống trong cảnh không có điện. Chúng tôi đến thăm gia đình ông Đặng Văn Đinh đúng lúc cả nhà đang dọn bữa tối. Dưới ngọn đèn dầu lúc tỏ lúc mờ, ba thế hệ trong gia đình cùng chụm đầu vào mâm cơm ăn vội cho xong bữa. Ông Đinh, cho biết: “Bình thường nhà tôi vẫn ăn từ lúc chưa tối. Hôm nay tôi có việc phải sang làng bên nên về muộn. Ở nông thôn nhiều việc lặt vặt, không có điện bất tiện lắm, nhiều lúc vừa làm việc vừa nhận ra nhau qua... giọng nói”.
Không có điện, đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân gặp muôn vàn khó khăn, việc học hành của con trẻ cũng vì thế mà bị hạn chế. Với trẻ em vùng cao, ngoài giờ đến lớp, các em còn phải lao động phụ giúp gia đình, nên thời gian học chủ yếu vào buổi tối. Với một ngọn nến hay bóng đèn dầu không đủ ánh sáng thì việc tiếp thu kiến thức của trẻ cũng không thể dễ dàng.
Trưởng thôn Lý Văn Thái ngậm ngùi: “Thôn Khuổi Luông có 71 hộ với 334 nhân khẩu, 100% là dân tộc Dao. Không có điện thì chẳng có tivi, đài đóm gì sất, sóng điện thoại cũng chập chờn... Người dân chúng tôi vốn đã lạc hậu lại không nắm được thông tin gì từ bên ngoài, nên hiểu biết càng hạn chế. Đường sá đi lại khó khăn, có những người cả năm chẳng ra ngoài xã lần nào”.
Tìm giải pháp để sớm khắc phục
Bí thư Đảng uy Đặng Văn Hà, cho biết: Xã Cao Bồ có địa hình phức tạp, đồi núi nhiều. Song được thiên nhiên ưu đãi nên cây chè và cây thảo quả có chất lượng rất tốt, nổi tiếng khắp nơi và đã trở thành thương hiệu. Hiện nay, diện tích trồng chè và thảo quả trên toàn xã là 1.500 ha. Tiếc rằng giao thông đi lại khó khăn nên việc vận chuyển hàng hóa gặp nhiều trở ngại. Hiện toàn xã vẫn còn 4/11 thôn chưa có điện sinh hoạt.
Còn ông Lương Văn Đoàn, Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên, thì chia sẻ: Huyện Vị Xuyên đã lập dự án xây dựng đường bê tông vào tới trung tâm xã Cao Bồ. Do kinh phí hạn hẹp nên việc xây dựng đường liên thôn chưa thể thực hiện ngay được. Cao Bồ là một xã rất có tiềm năng phát triển kinh tế, vì vậy huyện sẽ cố gắng đầu tư trong thời gian sớm nhất.
Theo ông Hoàng Văn Thiện, Giám đốc Công ty Điện lực tỉnh Hà Giang: Công ty sẽ cố gắng đưa điện đến với bà con sớm nhất, tuy nhiên do địa hình phức tạp, dân cư lại thưa thớt, sống rải rác, nên có thể phương án sẽ là sử dụng các dạng năng lượng khác như điện ắc quy, năng lượng mặt trời... để sớm cung cấp điện cho bà con.
Với những thông tin do chính quyền và cơ quan chức năng đưa ra, hy vọng trong thời gian tới không chỉ Khuổi Luông mà hầu hết các thôn trên toàn tỉnh Hà Giang sẽ được sử dụng điện cũng như có đường giao thông an toàn, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm nghèo bền vững.
Bài và ảnh: Đỗ Bình