Trận lũ xảy ra ngày 3/7 tại 2 xã Chiềng Đông, Chiềng Sinh, huyện Tuần Giáo (tỉnh Điện Biên) là trận lũ lụt lịch sử sau 44 năm (kể từ năm 1969). Trận lụt khiến nhiều nhà cửa, ruộng vườn, cây cối hoa màu của người dân huyện Tuần Giáo trong phút chốc bị tan hoang, xiêu vẹo, đổ nát. Lũ lớn cũng cướp đi sinh mạng của một người, làm bị thương nhiều người.
Nhận được tin từ Văn phòng Ban chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Điện Biên “huyện Tuần Giáo đã ngập trong biển nước, người dân đang khốn đốn giữa cảnh trắng đồng”, nhóm phóng viên chúng tôi tức tốc xé màn mưa gió, ngược hành trình gần 100 km đường đèo dốc quốc lộ 279 về "rốn lũ" Chiềng Sinh, Chiềng Đông.
Sau hàng chục phút trườn qua các cung đèo, dốc hiểm nguy như dốc Nà Lơi, đèo Tằng Quái, vượt qua những điểm sạt lở cục bộ của tuyến quốc lộ huyết mạch, chúng tôi đã đến được điểm cầu bản Bó (thuộc km14+300, quốc lộ 279). Từ địa điểm phân định ranh giới giữa hai huyện Mường Ẳng và Tuần Giáo này, chúng tôi tận mắt chứng kiến cảnh “trắng đồng” do lũ gây nên mà người dân 2 xã liền kề Chiềng Đông, Chiềng Sinh phải gánh chịu. Hàng trăm ha lúa mùa, diện tích ao nuôi thủy sản, rau màu của bà con dân tộc Thái ở các bản Chiềng An, Ta Cơn, Pa Sát, Che Phai, Bánh, Ly Xôm, Dừn, Hiệu… ngập trong biển nước. Dòng suối Nậm Hụa vốn hiền hòa, cung cấp nước tưới, phù sa cho cây lúa, hoa màu tạo thành vựa lương thực, nuôi sống nhân dân vùng lòng chảo bằng phẳng của hai xã Chiềng Đông, Chiềng Sinh giờ đã dâng tràn, đục ngầu, cuồn cuộn chảy và nhấn chìm, cuốn trôi mọi thứ trên đường đổ về hạ lưu.
Đến Chiềng Đông, Chiềng Sinh, chúng tôi bắt gặp cảnh người dân địa phương đang hì hụi trong bùn đất để dọn dẹp hậu quả sau lũ như nâng đỡ, chống lại nhà cửa, tìm kiếm và thu gom lại vật dụng gia đình, gia cầm… bị nước lũ cuốn trôi. Đang cặm cụi cuốc lại mảnh đất trồng rau phía đầu hồi, cụ Lò Văn Yên, 73 tuổi, bản Vánh II, xã Chiềng Đông kể lại: Khi con gà chưa kịp gáy sáng ngày 3/7 thì trời bắt đầu mưa, rồi mưa to lắm. Chẳng lâu sau, nước đổ về mạnh và nhiều, suối Nậm Hụa dâng lên cuồn cuộn làm ngập hết ruộng đồng. Chỉ tay về phía dòng lũ đang cuồn cuộn chảy, cụ Yên cho biết thêm: Gia đình tôi có 500 m2 trồng lúa, con trai cũng có khoảng 400 m2 lúa ruộng nhưng giờ chìm sâu dưới đó rồi. Lũ cuốn trôi, tàn phá tất cả, mùa tới chắc không có gạo mà ăn. Cũng không biết tuổi già có làm lại nổi ruộng vườn nữa không, con cái lại đi vắng cả rồi.
Với gia đình chị Lò Thị Thiên, bản Ly Xôm, xã Chiềng Sinh, nước lũ đã cuốn trôi căn nhà sàn nằm bên kia suối Nậm Hụa, bầy gia cầm hàng chục con nuôi dưới gầm sàn cũng bị mất hút trong lũ.
Theo anh Lò Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Sinh: Do ảnh hưởng của bão số 2, từ ngày 1 - 3/7, mưa lớn liên tục xảy ra diện rộng trên địa bàn. Tại xã Chiềng Sinh đã xảy ra 2 đợt lũ, lụt. Tuy nhiên, đợt sáng ngày 3/7 là thiệt hại nhất. Mưa to, lũ lụt gây ra sạt lở, ngập úng, làm hư hỏng nhà cửa, vỡ ao cá, lúa và các tài sản khác của bà con nhân dân trong xã. Thống kê sơ bộ, trận lũ đã phá hủy toàn bộ gần 100 ha lúa, gần 40 ha ao nuôi, trên 3 ha hoa màu; 10 căn nhà của người dân bị hư hỏng, ảnh hưởng nặng. Anh cho biết thêm: Đây là trận lũ mạnh, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân địa phương. Việc sửa chữa, khắc phục hậu quả của lũ này cũng không thể nhanh chóng mà cần có thời gian, nhất là việc người dân cần ổn định tâm lý trở lại mới bắt tay vào sản xuất được.
Ông Vũ Văn Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuần Giáo cho biết: Đây là trận lũ lớn nhất sau gần 50 năm ở địa phương (tính từ trận lũ lịch sử xảy ra vào năm 1969 mà các cụ cao niên kể lại). Do mưa kéo dài với cường độ lớn khiến 2 dòng suối đổ qua địa bàn huyện là suối Nậm Hon và Nậm Sắc cộng hưởng khiến nước dâng lên có nơi cao tới 2 m. Nước lũ dâng cao, chảy mạnh, sức tàn phá lớn nên huyện Tuần Giáo phải gánh chịu hậu quả nặng nề.
Ông Đức cho biết thêm: Cũng may là trận lũ này xảy ra ban ngày, chứ nếu xảy ra vào ban đêm thì mức độ nguy hại khó có thể lường hết vì chính quyền, người dân đều bị bất ngờ. Dự đoán trước hậu quả do mưa lũ, từ sáng 3/7, chúng tôi đã chỉ đạo các địa phương và các lực lượng thường trực rà soát lại các địa điểm có nguy cơ cao, di dời 50 hộ dân ở những địa điểm nguy hiểm về nơi an toàn. Khó khăn bây giờ là việc khôi phục, sửa chữa lại ruộng lúa trong nhân dân trong khi nguồn giống của vụ lúa mùa gieo cấy dân đã khan hiếm.
Nhằm khắc phục hậu quả của trận lũ lụt lịch sử, chính quyền huyện Tuần Giáo đã tổ chức kiểm tra lại các địa bàn bị thiệt hại do mưa lũ; cử cán bộ về các cơ sở để vận động bà con nhanh chóng khôi phục lại diện tích bị thiệt hại để kịp thời khôi phục sản xuất.
Xuân Tiến