Ngày 2/4, CHDCND Triều Tiên công bố quyết định khởi động lại hoạt động của cơ sở hạt nhân Yongbyon, đã đóng cửa từ tháng 10/2007 theo một thỏa thuận trên bàn đàm phán 6 bên (gồm Trung Quốc, Nga, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Triều Tiên).
|
Cơ sở hạt nhân Yongbyon chụp từ vệ tinh. |
Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA dẫn tuyên bố của phát ngôn viên Tổng cục Năng lượng nguyên tử của Triều Tiên cho biết, nước này đã quyết định “điều chỉnh và cho hoạt động trở lại” tất cả các cơ sở tại tổ hợp hạt nhân Yongbyon, bao gồm một nhà máy làm giàu urani và một lò phản ứng công suất 5 MW. Động thái này phù hợp với chính sách “tăng cường lực lượng vũ trang hạt nhân cả về chất và lượng”, đồng thời giúp giải quyết triệt để tình trạng thiếu điện. Người phát ngôn này nhấn mạnh việc nối lại hoạt động của lò phản ứng hạt nhân đặt tại trung tâm tổ hợp Yongbyon sẽ được thực hiện “không chậm trễ”, cho phép Triều Tiên chiết xuất plutôni từ các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki - moon ngày 2/4 đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước tình trạng căng thẳng ngày càng leo thang trên bán đảo Triều Tiên, cho rằng tình hình tại đây có thể “vượt ngoài tầm kiểm soát” và kêu gọi các bên kiềm chế. Ông Ban Ki-moon kêu gọi Bình Nhưỡng tránh “đối đầu với cộng đồng quốc tế” sau khi khẳng định “không nước nào có ý định tấn công Triều Tiên vì những bất đồng về hệ thống chính trị hay chính sách ngoại giao”, đồng thời cam kết sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực ngoại giao nhằm ngăn chặn tình hình tiếp tục xấu đi.
Cùng ngày, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Cho Tai - young bày tỏ “thực sự lấy làm tiếc” trước quyết định tái khởi động tổ hợp hạt nhân Yongbyon của Bình Nhưỡng. Ông Cho Tai - young cũng cho biết Hàn Quốc sẽ theo dõi sát sao những diễn biến xung quanh vấn đề hạt nhân của Triều Tiên, đồng thời hối thúc Bình Nhưỡng “tuân thủ đầy đủ các thỏa thuận đã đạt được trước đây nhằm duy trì tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên”.
Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngày 2/4 cho biết Trung Quốc “lấy làm tiếc về tuyên bố của Triều Tiên khởi động lại hoạt động của tổ hợp hạt nhân Yongbyon”. Đồng thời cũng nhấn mạnh Trung Quốc kiên định theo đuổi phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên cũng như duy trì ổn định và hòa bình trên bán đảo này và khu vực Đông Bắc Á.
Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cũng cho rằng việc Triều Tiên khởi động lại các cơ sở hạt nhân là “hành động khiêu khích vi phạm các thỏa thuận tại các cuộc đàm phán sáu bên cũng như các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc”.
Binh sĩ Triều Tiên được lệnh không khai hỏa trước
Truyền thông Trung Quốc dẫn nguồn tin nhật báo JoongAng (Hàn Quốc) số ra ngày 1/4 cho biết, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã ra lệnh binh sỹ nước này không nổ súng trước vào Hàn Quốc.
Theo báo trên, ông Kim Jong Un đã bí mật hạ lệnh cho các đơn vị quân đội ngoài tiền tuyến không khai hỏa trước trong bất kỳ trường hợp nào, để Hàn Quốc và Mỹ không có cớ thực hiện một cuộc “tấn công trả đũa”.
Trong khi đó, ngày 1/4, một quan chức Lầu Năm Góc cho biết lực lượng Hải quân Mỹ đã điều tàu khu trục USS Fitzgerald có trang bị hệ thống chiến đấu Aegis tới vùng biển phía tây nam của Hàn Quốc, thay vì trở lại cảng neo đậu thường xuyên của tàu này ở Nhật Bản sau khi tham gia một cuộc tập trận gần đây ở Hàn Quốc.
Hãng tin CNN dẫn lời quan chức giấu tên trên cho biết Hải quân Mỹ cũng đang di chuyển một hệ thống rađa X - band (đặt trên tàu nổi tự vận hành có hình dáng như một dàn khoan dầu trên biển) tới vùng biển gần Triều Tiên để giám sát các động thái quân sự của Bình Nhưỡng.
Thùy Dương (tổng hợp)