Độc đáo đội chiêng nữ buôn Trấp

Ở Tây Nguyên, người ta thường nghĩ người đánh cồng chiêng phải là những chàng trai buôn làng. Thế nhưng ở buôn Trấp, thị trấn buôn Trấp (huyện Krông Ana, Đắk Lắk) lại có đội chiêng Ê đê Bih với các thành viên đều là nữ (chiêng Jhô - chiêng nữ).

Đội chiêng nữ buôn Trấp có bảy người, trong đó sáu người đánh chiêng và một người đánh trống dẫn nhịp. Khi tiếng trống dạo đầu vang lên thì hai chiêng mẹ bắt nhịp theo, rồi đến hai chiêng con, cuối cùng là chiêng bố. Cứ thế, âm điệu bài chiêng liên tục quay vòng từ chiêng mẹ đến chiêng con, chiêng bố rồi trở lại chiêng mẹ. Tùy theo âm điệu bài chiêng, người đánh trống sẽ đánh nhịp nhanh, chậm và cao, thấp khác nhau, rồi đội chiêng tuần tự bắt nhịp theo. Mặc dù có phân công rõ ràng người chơi chiêng mẹ, chiêng con và chiêng bố, nhưng trong đội ai cũng biết đánh tất cả các loại chiêng để có thể thay thế nhau khi cần.

Đội chiêng nữ Ê đê Bih là đội chiêng nữ duy nhất ở Tây Nguyên được đi trình diễn cồng chiêng tại Festival Ý vào năm 2008.

Khi trống bắt nhịp được vang lên, ba cặp chiêng tạo nên những hợp âm khác nhau: hợp âm Ana (cái) - Amí (mẹ), hợp âm Mdú (con) - Anac (con trai hoặc gái) và hợp âm Kano (đực) - Ama (bố).

Với đội chiêng nữ buôn Trấp, tiếng trống là linh hồn dẫn dắt nhịp điệu các bài chiêng và sau đó tiếng chiêng hòa theo nhịp trống.

Dàn chiêng Jhô gồm các thành viên độ tuổi từ 50 đến hơn 70 tuổi và đều có kinh nghiệm chơi chiêng nhiều năm. Thành viên trong đội chiêng nữ được các thế hệ trước dạy cho từ lúc hơn 10 tuổi.

Khi những chiếc dùi (bằng tre, bọc cao su) lần lượt gõ vào núm chiêng, những tiếng nhạc cất lên nghe như tiếng hát từ đồng ruộng trở về. Dường như tiếng chiêng đã trở thành máu thịt của người dân nơi đây, tất cả hòa lên nhịp điệu tươi vui của cuộc sống buôn làng.