Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith đón Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đến chào xã giao (Vientiane, 29/9/2023). Ảnh tư liệu: Phạm Kiên/Phóng viên TTXVN tại Lào
Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Tô Lâm kể từ khi nhậm chức, thể hiện sự coi trọng đặc biệt mối quan hệ Việt Nam - Lào. Trong bối cảnh thế giới và khu vực hiện đang có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tác động sâu sắc và toàn diện đến mọi mặt đời sống, chuyến thăm của Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ góp phần thúc đẩy và phát triển mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả hơn và phục vụ lợi ích của hai nước.
Năm 2024, Lào đảm nhận cương vị Chủ tịch luân phiên ASEAN. Chuyến thăm của Chủ tịch nước Tô Lâm cũng khẳng định sự ủng hộ và hỗ trợ của Việt Nam dành cho Lào, giúp Lào tổ chức thành công Hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan trong lần thứ ba Lào đảm nhận cương vị này.
Việt Nam và Lào có mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước; có truyền thống đoàn kết, yêu quý và giúp đỡ lẫn nhau trong sự nghiệp đấu tranh chống kẻ thù và trong công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước. Quan hệ Việt Nam - Lào hiện tiếp tục phát triển ổn định, đóng góp quan trọng cho việc giữ gìn sự ổn định và phát triển của mỗi nước. Hai nước đang triển khai thực hiện các thỏa thuận, hiệp định, chương trình, kế hoạch hợp tác, đồng thời tích cực tìm kiếm các biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quan hệ hợp tác, nhất là trong lĩnh vực thương mại, kinh tế và đầu tư. Hợp tác về chính trị giữa Việt Nam - Lào tiếp tục phát triển tích cực, tạo động lực và định hướng cho tổng thể mối quan hệ giữa hai nước. Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước thường xuyên tiếp xúc, trao đổi bằng nhiều hình thức, cả trực tiếp và gián tiếp, làm sâu sắc thêm sự tin cậy, gắn bó giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước. Hai bên cũng thường xuyên trao đổi và phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, đặc biệt là tại Liên hợp quốc (LHQ), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), hợp tác tiểu vùng Mekong...
Hợp tác Việt Nam - Lào về quốc phòng - an ninh, kinh tế, thương mại - đầu tư, văn hóa - xã hội, khoa học - kỹ thuật... không ngừng được mở rộng và đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn. Công tác biên giới tiếp tục được hai bên hợp tác chặt chẽ, là điểm sáng trong trong quan hệ hai nước, góp phần giữ vững ổn định, an ninh chính trị ở mỗi nước.
Việt Nam tiếp tục là một trong những nhà đầu tư, đối tác thương mại lớn nhất của Lào và hiện có 255 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Lào với tổng số vốn 5,5 tỷ USD. Đầu tư của Việt Nam tại Lào tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như tài chính - ngân hàng, năng lượng điện, viễn thông, nông lâm, khai khoáng… Nhiều dự án đang được triển khai tốt, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Lào và cải thiện đời sống của người dân ở địa phương. Hai nước phối hợp tốt trong triển khai Hiệp định thương mại và Hiệp định thương mại biên giới, ưu đãi thuế quan, thuế suất. Kim ngạch thương mại Việt Nam - Lào trong những năm gần đây đều tăng trưởng trên 10% so với năm trước. Hai nước cũng đang tích cực thúc đẩy nhiều dự án hạ tầng giao thông để nối hai nền kinh tế, đồng thời tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng sạch.
Hợp tác về giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực giữa Việt Nam - Lào luôn được quan tâm, chú trọng. Hai nước hiện đang tập trung triển khai Kế hoạch tổng thể thực hiện các nhiệm vụ của Đề án “Nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2021 - 2030”, chú trọng tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng hợp tác giáo dục và phát triển nguồn nhân lực.
Ngoài ra, quan hệ hợp tác giúp đỡ lẫn nhau giữa các ban của Đảng, ủy ban của Quốc hội, các bộ, ngành và các tổ chức quần chúng và nhân dân hai nước ngày càng được mở rộng, gắn bó và hiệu quả thiết thực. Quan hệ giữa các địa phương hai nước đã có bước phát triển mới rất đáng khích lệ, giúp nâng cao hiệu quả hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau.
Trong chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone tới Việt Nam hồi đầu năm 2024 theo lời mời của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên chính phủ về hợp tác song phương Việt Nam - Lào, Thủ tướng Lào đánh giá cao hợp tác giữa hai nước kể từ thời chiến tranh cũng như trong giai đoạn bảo vệ và xây dựng phát triển đất nước, hai nước đã cùng nhau tạo dựng sức mạnh mới để đối phó với tình hình mới ngày càng diễn biến phức tạp và khó đoán định. Hai bên tiếp tục cùng nhau xây dựng biên giới Lào - Việt Nam trở thành biên giới hữu nghị và phát triển bền vững, khẳng định an ninh của nước này cũng giống như an ninh của nước kia, không để thế lực thù địch lợi dụng nước này để phá hoại, can thiệp vào nước kia hoặc chia rẽ mối quan hệ đặc biệt.
Chia sẻ với phóng viên TTXVN trước chuyến thăm của Chủ tịch nước Tô Lâm, Đại sứ Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh khẳng định mối quan hệ anh em Lào - Việt Nam đã được thắt chặt và minh chứng rõ nét trong công cuộc giải phóng dân tộc của mỗi nước. Trong bối cảnh mới hiện nay của thế giới nói chung và khu vực nói riêng, Việt Nam và Lào cần giáo dục nâng cao chính trị-tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ, mọi tầng lớp người dân và nhất là thanh thiếu niên, thế hệ tương lai của hai nước, hiểu rõ truyền thống mối quan hệ đặc biệt có một không hai giữa hai nước, hiểu rõ về sự hy sinh máu xương của thế hệ cha ông để bảo vệ mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước. Việt Nam và Lào cần tiếp tục phát triển mối quan hệ đoàn kết đặc biệt, sự hợp tác toàn diện trong mọi lĩnh vực, đồng thời thúc đẩy thương mại - đầu tư, góp phần nâng cao đời sống người dân hai nước.
Việc Chủ tịch nước Tô Lâm chọn nước Lào láng giềng anh em là nước đi thăm đầu tiên sau khi nhậm chức, diễn ra đúng dịp hai nước chuẩn bị kỷ niệm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam (18/7/1977 - 18/7/2024), thể hiện Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn trước sau như một, coi trọng và dành ưu tiên cao nhất cho việc củng cố và vun đắp mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước. Đồng thời, sự kiện này cũng nhằm tái khẳng định việc ký hiệp ước hữu nghị giữa hai Đảng, hai Nhà nước có ý nghĩa quan trọng, đóng góp vào quan hệ hợp tác hữu nghị vì hòa bình Việt Nam - Lào.