Tự chủ trong phát triển kinh tế là cách thức để Việt Nam phát triển bền vững

Tạo các cực tăng trưởng phát triển mạnh trong ngành công nghiệp

Nhất trí cao với Báo cáo chính trị cũng như các văn kiện được Trung ương trình Đại hội lần này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định: Thành tựu của công cuộc đổi mới đã tạo nên một nền tảng phát triển to lớn cho kinh tế của đất nước, trong đó lĩnh vực công nghiệp đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là động lực phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện mục tiêu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Theo đại biểu Trần Tuấn Anh, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, đất nước còn nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình phát triển công nghiệp, đặc biệt trước những yêu cầu và đòi hỏi trong giai đoạn phát triển sắp tới với mục tiêu đặt ra là phải vượt qua bẫy thu nhập trung bình và đưa Việt Nam phát triển công nghiệp hóa và thịnh vượng.

Nhận định 5 vấn đề tồn tại của ngành công nghiệp Việt Nam, đại biểu cho rằng sản xuất công nghiệp Việt Nam hiện vẫn tập trung chủ yếu vào những công đoạn cuối với giá trị gia tăng thấp, chủ yếu là các khâu gia công, lắp ráp; còn có sự phát triển thiếu đồng bộ, thiếu kết nối giữa các mắt xích trong nội ngành và giữa các ngành công nghiệp dẫn tới sự phát triển thiếu tính bền vững. Động lực cho sản xuất và xuất khẩu của các sản phẩm công nghiệp vẫn chủ yếu được thúc đẩy bởi các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài FDI.

“Đây là hệ quả của mối liên kết yếu giữa các doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp trong nước trong chuỗi cung ứng…”, đại biểu Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Khẳng định đi kèm thách thức còn là những cơ hội “vô cùng quý giá” cho sự phát triển, theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, cần bám sát quan điểm xuyên suốt của Đảng, đó là ngoại lực quan trọng nhưng nội lực đóng vai trò quyết định. Vì thế, phải tập trung vào thúc đẩy tái cơ cấu, nâng cao năng lực nội tại của ngành công nghiệp; phát triển đội ngũ doanh nghiệp trong nước, của các doanh nghiệp lớn, nòng cốt trong các lĩnh vực sản xuất nền tảng và lĩnh vực mũi nhọn, đặc biệt là những ngành, lĩnh vực áp dụng chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ cao.

“Lưu ý công nghệ thông tin, công nghiệp điện tử là con đường chủ đạo phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, phải là trung tâm phát triển công nghiệp chế tạo thông minh, là bước đột phá và phải chú trọng phát triển công nghiệp xanh”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Cũng theo đại biểu Trần Tuấn Anh, cần thực hiện có hiệu quả việc phân bổ nguồn lực cho phát triển, tập trung nguồn lực, tạo ra các cực tăng trưởng đầu tàu phát triển mạnh trong các ngành và lĩnh vực. Tiếp tục phát huy vai trò của khu vực kinh tế ngoài nhà nước, đặc biệt là kinh tế tư nhân trong nước, trong các ngành quan trọng như công nghiệp chế biến, chế tạo, các ngành công nghiệp cơ bản, các ngành thương mại dịch vụ, bán buôn, bán lẻ, dịch vụ phân phối, chế biến nông sản…

“Tham gia sâu hơn vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu nhưng đồng thời nâng cao tính độc lập, tự chủ trong phát triển kinh tế của nước ta thời gian tới, vừa là yêu cầu đòi hỏi nhưng cũng là phương châm và cách thức để Việt Nam có thể vượt qua khó khăn, thách thức, tận dụng được những cơ hội để thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và bền vững trong phát triển sắp tới”, đại biểu Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Đề xuất thành lập cơ quan thực hiện chức năng đầu tư vốn của Nhà nước vào các doanh nghiệp nhà nước

Tham luận tại Đại hội, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương Y Thanh Hà Niê K'đăm cho rằng, chủ trương, quan điểm của Đảng về vị trí, vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế đã có những thay đổi qua các kỳ Đại hội của Đảng cùng với quá trình đổi mới tư duy, nhận thức của Đảng, sự phát triển của nền kinh tế, của doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác và quá trình mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế.

Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương và các tổ chức đảng, cấp ủy đảng trực thuộc đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nắm vững và cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát huy thành tích, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới, khắc phục các dự án thua lỗ và không để xảy ra sai phạm trong đầu tư xây dựng.

Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương cho biết, nhiệm kỳ 2020-2025, Đại hội lần thứ III của Đảng bộ Khối xác định những mục tiêu như: Tăng cường xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; phát huy ý chí, sức mạnh đoàn kết và năng lực đổi mới sáng tạo; tiếp tục lãnh đạo đẩy mạnh thực hiện chủ trương cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả để doanh nghiệp nhà nước giữ vững vai trò nòng cốt và dẫn dắt trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Đảng bộ Khối phấn đấu đến năm 2025: Các doanh nghiệp nâng cao một bước quan trọng hiệu quả sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh; phấn đấu có 1-2 ngân hàng thương mại nằm trong top 100 ngân hàng lớn nhất về tổng tài sản trong khu vực châu Á và có ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán nước ngoài; tất cả các ngân hàng thương mại áp dụng Basel II theo phương pháp tiêu chuẩn. Các tập đoàn, tổng công ty hoàn thành cơ bản mục tiêu, nhiệm vụ về cổ phần hóa và thoái vốn.

Theo đại biểu, một trong những yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu này là tạo cơ chế, chính sách để thúc đẩy doanh nghiệp nhà nước phát triển bền vững. Chỉ khi đó mới nâng cao chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước để làm tốt vai trò nòng cốt, dẫn dắt trong các lĩnh vực kinh tế then chốt, tạo điều kiện để phát triển các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác, bảo đảm doanh nghiệp Việt Nam thật sự trở thành lực lượng nòng cốt trong phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế.

Đại biểu cũng nêu rõ 5 đề xuất với Đảng, Nhà nước về một số định hướng, giải pháp hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy doanh nghiệp nhà nước phát triển bền vững, góp phần bảo đảm tính chủ đạo của thành phần kinh tế nhà nước. Bên cạnh việc đề xuất nâng cao vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng đối với doanh nghiệp nhà nước trong thời gian tới là đề xuất nghiên cứu việc thành lập cơ quan thực hiện chức năng đầu tư vốn của Nhà nước vào các doanh nghiệp nhà nước. “Vì việc thực hiện đầu tư và tái đầu tư vào các doanh nghiệp nhà nước sẽ đáp ứng nhu cầu phát triển của doanh nghiệp, phù hợp kinh nghiệm quốc tế và các quy định của pháp luật”, đại biểu Y Thanh Hà Niê K'đăm nêu rõ.