Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN |
Cùng với vị trí trung tâm của Việt Bắc, Thái Nguyên còn là nơi hội tụ nền văn hóa của các dân tộc miền núi phía Bắc, là đầu mối các hoạt động văn hóa, giáo dục của cả vùng núi phía Bắc rộng lớn. Địa phương này còn là trung tâm đào tạo lớn thứ 3 của cả nước với 9 trường đại học, trên 25 trường cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp; 52 cơ sở dạy nghề với khoảng 140 nghìn học sinh, sinh viên trong và ngoài nước (đứng sau Hà Nội và Thành phổ Hồ Chí Minh).
Đến với Thái Nguyên là đến với mảnh đất cội nguồn của cách mạng dân tộc Việt Nam, mảnh đất sơn thủy hữu tình, non xanh nước biếc, được tạo bởi thế núi, hình sông, những địa danh nổi tiếng như Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa với 128 điểm di tích; Khu du lịch Quốc gia Hồ Núi Cốc và trên 800 điểm di tích, trong đó, có 252 điểm là di tích lịch sử.
Thái Nguyên cũng là vùng đất công nghiệp với 6 khu công nghiệp quy mô lớn, diện tích gần 1.500 ha, tỷ lệ lấp đầy đạt 65% mà nổi bật nhất là Công ty TNHH Samsung Electronics Vỉệt Nam - Thái Nguyên thuộc tập đoàn Samsung của Hàn Quốc đầu tư ở Việt Nam.
Bình quân 2 năm 2016, 2017, kinh tế Thái Nguyên tăng trưởng 14%; năm 2017 đạt 12,75% (cao nhất trong vùng và cao gấp gần hai lần mức hình quân chung cả nước). Thu nhập bình quân đầu người năm 2017 đạt 68 triệu đồng, gấp 1,3 lần năm 2015, cao hơn mức bình quân chung của cả nước.
6 tháng đầu năm 2018, tốc độ tăng trưởng kinh tế Thái Nguyên ước đạt 9,85%; thu ngân sách ước đạt 7.050 tỷ đồng, bằng 53,8% dự toán năm, tăng 5,5% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, Thái Nguyên đặt mục tiêu phấn đấu tự cân đối thu - chi ngân sách trước năm 2020.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Nhà truyền thống tỉnh uỷ Thái Nguyên. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN |
Nhắc đến Thái Nguyên, không thể không nhắc đến thương hiệu trà Thái Nguyên là một trong những đặc sản nổi tiếng và rất đỗi thân quen với mỗi người dân Việt Nam. Trong vùng trà Thái Nguyên rộng lớn, vùng trà Tân Cương được coi là vùng lõi bởi đây là nơi hội tụ các sản vật trà đặc biệt thơm ngon và nổi tiếng bao đời nay như: Trà Móc Câu, trà Nõn Tôm và đặc biệt là trà Đinh Ngọc. Đây cũng là lý do khiến thương hiệu trà Tân Cương Thái Nguyên được bảo hộ chỉ dẫn địa lý sớm nhất (năm 2007) trong các vùng trà trên cả nước.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ và các cơ quan trung ương hỗ trợ địa phương nâng cấp hạ tầng giao thông hiện đã ở tình trạng thấp kém và xuống cấp nghiêm trọng nhằm nâng cao đời sống của đồng bào tại 42 xã ATK đặc biệt trong tổng số 62 xã ATK trên địa bàn.
Phát biểu tại buổi làm việc, nhắc đến tiềm năng, thế mạnh cho phát triển kinh tế trên vùng đất “cái nôi của cách mạng”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những thành tựu kinh tế, xã hội mà Thái Nguyên đã đạt được những năm vừa qua; biểu dương hệ thống chính trị tỉnh đoàn kết “trên dưới một lòng”, nỗ lực xây dựng và phát triển địa phương ngày một vững mạnh.
Thủ tướng nhận xét, Thái Nguyên phát triển toàn diện về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; trong đó, phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Thái Nguyên còn là 1 điểm sáng về thu hút FDI. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực dựa trên lợi thế so sánh.
Mặc dù là địa phương bán sơn địa nhưng tỉnh vẫn có thành tích tốt về xây dựng nông thôn mới. Việc hình thành các khu công nghiệp quy mô lớn đã tạo nhiều lợi thế cho Thái Nguyên tăng trưởng kinh tế về lâu dài. Tuy tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nhưng tỉnh cũng đã làm tốt công tác giảm nghèo; bước đầu có hiệu quả trong việc cải thiện môi trường đầu tư thể hiện qua chỉ số hài lòng của người dân cao.
Đặc biệt, Thủ tướng bày tỏ vui mừng và hoan nghênh quyết tâm chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu từ nay đến trước 2020, tỉnh sẽ có thể tự cân đối được ngân sách và khẳng định, Chính phủ, các bộ ngành sẽ nỗ lực hỗ trợ, phối hợp để Thái Nguyên hoàn thành sớm mục tiêu này. Thủ tướng mong muốn Thái Nguyên sớm đạt mục tiêu này ngay trong năm 2018 hoặc chậm nhất là năm 2019 với tinh thần “địa phương mạnh thì đất nước, Chính phủ mạnh”.
Bên cạnh những thành tích đạt được, Thủ tướng cũng đề cập đến một số tồn tại cần khắc phục của Thái Nguyên như chỉ số gia nhập thị trường, chỉ số phát triển doanh nghiệp còn ở mức thấp. Khối doanh nghiệp dân doanh còn yếu về quy mô, năng lực cạnh tranh, chưa kết nối tốt với khối FDI.
Công nghiệp chế biến vẫn là khâu yếu của tỉnh, nhất là nông, lâm, nghiệp. Chỉ tiêu xuất khẩu tăng thấp. Mặc dù có tiềm năng lớn nhưng quy mô tăng trưởng từ du lịch của Thái Nguyên chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp, khoảng 0,3%. Tỉnh cũng còn nhiều dự án cấp phép đầu tư nhiều năm nhưng chậm tiến độ. Ngoài ra, bên cạnh số lượng, chất lượng công tác giáo dục, nhất là bậc đại học cũng là vấn đề cần được xem xét, đổi mới gắn với tiềm năng, thế mạnh của địa bàn.
Từ những đánh giá này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Đảng bộ, chính quyền Thái Nguyên cần có tầm nhìn lớn hơn, sâu rộng hơn để tỉnh đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn, đóng góp vào tăng trưởng chung của cả nước theo hướng “trở thành địa phương mẫu mực của cả nước về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường”.
Thái Nguyên phải trở thành trung tâm giáo dục hàng đầu phía Bắc và cả nước; có sự liên kết chặt chẽ giữa khối doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trên địa bàn. Đặc biệt, Thủ tướng đề nghị tỉnh phát triển mạnh mẽ ngành nghề du lịch, dịch vụ để khai thác tốt tiềm năng, lợi thế sẵn có.
Về kinh tế, Thủ tướng đề nghị Thái Nguyên đẩy mạnh đa dạng hóa phát triển kinh tế dựa trên 3 trụ cột: Công nghiệp công nghệ cao; du lịch, dịch vụ và nông nghiệp sạch. Thủ tướng cũng gợi ý tỉnh tập trung nâng cao giá trị sản phẩm trà Thái Nguyên sao cho hội nhập hiệu quả và sâu rộng hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tăng cường hiệu quả dinh dưỡng đối với sức khỏe từ sản phẩm trà Thái Nguyên để mở rộng thị trường ra toàn cầu.
Thủ tướng đề nghị Thái Nguyên tiếp tục hoàn thiện điều chỉnh quy hoạch kinh tế, xã hội theo hướng hiện đại, bền vững, có độ mở cao. Phát triển các sản phẩm công nghệ cao khác trên cơ sở kết nối chặt chẽ, hiệu quả với khối doanh nghiệp FDI để tạo điều kiện cho doanh nghiệp địa phương vươn lên.
Doanh nghiệp trong tỉnh cũng cần cố gắng tham gia sâu vào việc cung ứng các loại hình sản phẩm, dịch vụ, thương mại phục vụ hàng trăm ngàn lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn đi đôi với duy trì, xây dựng tốt các thiết chế công đoàn.
Thủ tướng lưu ý Thái Nguyên cần xem xét, giải quyết các thách thức về xã hội, môi trường, tránh tình trạng học sinh nghỉ học sớm để đi làm tại các khu công nghiệp. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tập trung vào các chỉ số đang có chiều hướng giảm mạnh. Bên cạnh nâng cấp hạ tầng, tỉnh cũng cần chuẩn bị tốt nguồn nhân lực phục vụ phát triển du lịch - thế mạnh tiềm năng của địa phương sao cho có chất lượng tốt nhất, phục vụ tốt và thu hút du khách.
Thủ tướng mong muốn Thái Nguyên giữ vững truyền thống quê hương cách mạng, khắc phục những tồn tại, bất cập; tăng cường quản lý an ninh trật tự. Tỉnh cũng cần nỗ lực phấn đấu cải thiện tốc độ đô thị hóa, mở rộng thành phố Thái Nguyên; quan tâm toàn diện hơn nữa đến đời sống đồng bào các dân tộc vùng sâu vùng xa trong tiến trình phát triển.