Xã hội hóa nguồn lực dự trữ quốc gia
Sáng 11/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Dự trữ quốc gia (DTQG).
Các đại biểu đã thảo luận, cho ý kiến về một số vấn đề quan trọng như: Mục tiêu DTQG, các mặt hàng thuộc diện điều chỉnh trong DTQG; xã hội hóa trong DTQG…
Điều 1 của dự thảo luật quy định mục tiêu DTQG nhằm phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai; hỏa hoạn, dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội, bình ổn thị trường, an sinh xã hội… Tuy nhiên, qua thảo luận đa số các thành viên UBTVQH đều cho rằng mục tiêu mà dự án luật đề ra là quá rộng so với nguồn lực DTQG và chưa phù hợp với bản chất của DTQG. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu nêu thực tế, ngay cả những quốc gia phát triển trên thế giới, có tiềm lực DTQG mạnh thì nguồn DTQG cũng chỉ được sử dụng nhằm ứng phó với những vấn đề quốc phòng an ninh, tình huống đặc biệt nghiêm trọng. Do vậy, cơ quan soạn thảo nên xem xét thu hẹp mục tiêu sử dụng DTQG dựa trên cân đối nguồn lực, bảo đảm phù hợp với bản chất DTQG, tránh dàn trải, không hợp lý. Theo đó, nguồn lực DTQG chỉ được sử dụng trong những trường hợp cấp bách, bất khả kháng.
Xung quanh vấn đề xã hội hóa trong DTQG, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, DTQG lấy từ một nguồn duy nhất từ Ngân sách Nhà nước (NSNN) sẽ không khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tổ chức cá nhân tham gia hoạt động của DTQG. Do vậy, trong điều kiện hiện nay, để tăng cường sức mạnh DTQG thì cần thiết phải xã hội hóa nguồn lực DTQG, tạo cơ chế, khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và các nguồn lực khác ngoài nguồn NSNN tham gia. Cùng quan điểm nên xã hội hóa trong DTQG, nhưng theo Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, không nên xã hội hóa tất cả các mặt hàng, vì có những mặt hàng cần được quản lý theo chế độ mật, chỉ nên xã hội hóa một số mặt hàng thiết yếu, cụ thể có thể huy động tại chỗ trong nhân dân, doanh nghiệp. Để huy động nguồn DTQG từ xã hội hóa, cần sớm có chính sách, cơ chế cho doanh nghiệp tham gia vào DTQG.
Nhà nước định giá với hàng hóa thiết yếu
Chiều 11/4, UBTVQH thảo luận và cho ý kiến về một số vấn đề quan trọng, ý kiến còn khác nhau của dự án Luật Giá và dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi).
Đối với dự án Luật Giá, về hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá (Điều 19), nhiều thành viên UBTVQH đề nghị quy định cụ thể các tiêu chí và xác định ngay trong luật danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Việc quy định cụ thể sẽ bảo đảm tính công khai minh bạch, tạo điều kiện cho quản lý và thực thi. Theo đó, Nhà nước chỉ định giá đối với hàng hóa, dịch vụ thực sự thiết yếu, phục vụ quốc kế dân sinh; căn cứ vào tình hình thực tế, với trường hợp cần thiết, Chính phủ sẽ trình UBTVQH xem xét, quyết định.
Đa số các thành viên UBTVQH cho rằng danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá được lập trên cơ sở nhu cầu, tầm quan trọng, tính biến động của giá hàng hóa, dịch vụ trong đời sống sản xuất. Tuy nhiên không phải mọi thời điểm đều áp dụng bình ổn đối với mọi mặt hàng có trong danh mục. Cơ quan có thẩm quyền chỉ chọn lựa hàng hóa, dịch vụ cần thiết phải bình ổn tại những thời điểm có biến động bất thường về giá.
Các thành viên UBTVQH cho rằng ban soạn thảo cần tiếp tục thảo luận, rà soát và thống nhất lại danh mục những mặt hàng bình ổn giá và danh mục Nhà nước định giá.
Đối với dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), một số thành viên UBTVQH tán thành với quy định thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước như quy định cụ thể trong dự thảo luật. Theo đó, luật quy định tổ chức, cá nhân khai thác nước mặt để phát điện có mục đích thương mại; khai thác nước mặt, nước dưới đất để cấp nước phục vụ hoạt động kinh doanh, dịch vụ và hoạt động sản xuất phi nông nghiệp; khai thác sử dụng mặt nước sông, hồ, mặt nước biển nhằm mục đích kinh doanh, dịch vụ tập trung với quy mô lớn thì phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước. Chính phủ quy định cụ thể các trường hợp phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước. Tuy nhiên có ý kiến đề nghị quy định cụ thể các trường hợp, đối tượng phải nộp tiền, không phải nộp tiền khi khai thác tài nguyên nước; cần quy định nguyên tắc, khai thác nước dưới đất hoặc nước mặt ở những nơi khan hiếm nước để kinh doanh thì phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.
Khiếu Tư - Phúc Hằng