Dấu ấn đa phương: Từ hội nhập sâu rộng tới chủ động kiến tạo 

Trong dòng chảy đó, Chủ tịch nước Lương Cường đã có hàng loạt hoạt động đối ngoại cả đa phương và song phương, trong đó nổi bật là những chuyến công tác tham dự các sự kiện đa phương quan trọng như Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 80 và Tuần lễ Cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 32 (APEC), đặc biệt là chủ trì Lễ mở ký Công ước Hà Nội, qua đó đóng góp vào thành công chung của đất nước, khẳng định rõ nét tầm nhìn, bản lĩnh và phương cách hành xử có trách nhiệm, nhân văn của Việt Nam trong một trật tự quốc tế đang định hình lại.

Đóng góp sáng kiến, thúc đẩy đối thoại, xây dựng đồng thuận

Trên cương vị là nguyên thủ quốc gia, Chủ tịch nước Lương Cường đã dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc trong nửa cuối tháng 9, đúng vào thời điểm Việt Nam kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 và Liên hợp quốc kỷ niệm 80 năm ngày thành lập, đồng thời cũng đúng dịp Việt Nam - Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao.

Trong khuôn khổ chuyến công tác, thông điệp xuyên suốt mà Chủ tịch nước và đoàn đại biểu Việt Nam đã truyền tải tới bạn bè quốc tế là việc khẳng định nhất quán vai trò của Việt Nam với tư cách một thành viên có trách nhiệm, chủ động và thực chất của Liên hợp quốc. Không chỉ tham gia, Việt Nam thể hiện rõ quyết tâm đóng góp vào các ưu tiên lớn của Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế, nhất là trong bối cảnh chủ nghĩa đa phương đứng trước nhiều thách thức và cần những tiếng nói xây dựng, có trách nhiệm. Các phát biểu và hoạt động của Chủ tịch nước tại diễn đàn đa phương lớn nhất thế giới đã góp phần củng cố niềm tin vào vai trò trung tâm của Liên hợp quốc, Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế trong giải quyết các vấn đề toàn cầu, đồng thời khẳng định Việt Nam là một đối tác sẵn sàng đồng hành bằng cả cam kết chính trị và hành động thực chất.

Cùng với đó, Chủ tịch nước đã truyền tải câu chuyện Việt Nam vươn lên từ tro tàn chiến tranh, đói nghèo và trở thành một nước đang phát triển với mức thu nhập trung bình, với tiềm năng rất lớn, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh và thịnh vượng. Phát biểu tại Phiên thảo luận cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 80, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh: “Là một dân tộc đã trải qua muôn vàn đau thương, mất mát bởi chiến tranh, hơn ai hết, Việt Nam thấu hiểu sâu sắc giá trị quý báu của hòa bình. Tư tưởng hòa bình, hòa hiếu, lòng nhân ái, đức vị tha thấm đẫm trong bản sắc của dân tộc Việt Nam, đã giúp chúng tôi vượt qua nỗi đau, hàn gắn vết thương, gác lại quá khứ, hướng tới tương lai, mong muốn là bạn, là đối tác tin cậy với các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới. Hòa bình vừa là mục tiêu, vừa là điều kiện tiên quyết cho hành trình xây dựng tương lai ổn định, công bằng, dân chủ và phát triển thịnh vượng. ‘Tôn vinh giá trị của hòa bình, chuyển đổi mạnh mẽ để kiến tạo tương lai bền vững’ là thông điệp chân thành mà Việt Nam muốn gửi tới cộng đồng quốc tế nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Liên hợp quốc”.

Việt Nam đã chủ trì đề xuất nhiều sáng kiến rất trúng trọng tâm, rất đúng thời điểm, được Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế hoan nghênh và đánh giá cao. Việt Nam cũng đạt nhiều thành tựu nổi bật trong thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ và đang tích cực triển khai Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững. Đồng thời, Việt Nam cũng là nước đi đầu trong cải tổ Liên hợp quốc, triển khai hiệu quả sáng kiến "Thống nhất hành động", và hiện nằm trong nhóm quốc gia thực hiện Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng nhằm ứng phó biến đổi khí hậu – một ưu tiên lớn, xuyên suốt của Liên hợp quốc. Trong nhiều năm gần đây, Việt Nam đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng tại các cơ quan hàng đầu của Liên hợp quốc về hòa bình, an ninh, luật pháp, bảo đảm thúc đẩy quyền con người và văn hóa.

Chủ tịch nước Lương Cường cũng khẳng định: “Với cam kết mạnh mẽ là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, Việt Nam sẽ luôn nỗ lực hết mình và đồng hành cùng tất cả các quốc gia để gánh vác trọng trách chung, vượt qua thách thức, thúc đẩy chuyển đổi mạnh mẽ để kiến tạo một thế giới hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng và bền vững, mang lại hạnh phúc, ấm no cho mọi người dân”. Đây là minh chứng cho thấy Việt Nam không đứng ngoài các vấn đề chung mà chủ động tham gia, đóng góp và hợp tác trên cơ sở luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc và các chuẩn mực chung.

Thông điệp của Chủ tịch nước không tách rời lợi ích quốc gia - dân tộc với lợi ích chung của nhân loại. Việc thúc đẩy “một thế giới hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng và bền vững” cũng chính là tạo môi trường quốc tế thuận lợi cho phát triển đất nước, bảo đảm hạnh phúc, ấm no của người dân Việt Nam. Mặt khác, những phát biểu sâu sắc, nhân văn và thực chất của Chủ tịch nước tại diễn đàn Liên hợp quốc cho thấy Việt Nam không chỉ coi đây là nơi “lên tiếng” mà là không gian để đóng góp sáng kiến, thúc đẩy đối thoại, xây dựng đồng thuận và giải pháp chung.

Tờ Washington Times đánh giá bài phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường tại Liên hợp quốc đã nêu bật vai trò ngày càng lớn của Việt Nam với tư cách một quốc gia "có trách nhiệm và hướng tới tương lai", ghi nhận hành trình chuyển mình ấn tượng của Việt Nam, từ một đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh, từng bị cô lập trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, vươn lên trở thành quốc gia hội nhập sâu rộng với cộng đồng quốc tế. Chính sách đối ngoại "uyển chuyển nhưng kiên cường" của Việt Nam được đánh giá cao, vừa linh hoạt thích ứng, vừa kiên định bảo vệ các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Điều này giúp Việt Nam trở thành "người bảo vệ đáng tin cậy" cho chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và giải pháp hòa bình trong giải quyết tranh chấp.

Nhìn nhận về vai trò và những đóng góp của Việt Nam đối với Liên hợp quốc, Tổng Thư ký Antonio Guterres khẳng định Việt Nam là một thành viên tích cực của Liên hợp quốc, là một trụ cột của thế giới đa cực hiện nay, đồng thời mong muốn Việt Nam có tiếng nói, sự đại diện và vai trò xứng đáng hơn trong hệ thống quản trị toàn cầu. Trong khi đó, Phó Tổng Thư ký Atul Khare cho rằng Việt Nam đã có những đóng góp tích cực đối với hòa bình và an ninh quốc tế, đặc biệt là các hoạt động gìn giữ hòa bình ở châu Phi. Ngoài ra, với 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc có sự gắn kết chặt chẽ với nhau thì Việt Nam đều có những đóng góp nhất định.

Trong chuỗi các hoạt động nổi bật của Chủ tịch nước tại Hoa Kỳ, không thể không nhắc tới những nỗ lực thúc đẩy ngoại giao hòa hợp, hàn gắn - một giá trị nhân văn sâu sắc trong truyền thống ngoại giao Việt Nam, trong đó xúc động và để lại nhiều ấn tượng nhất là cuộc gặp gỡ giữa các cựu chiến binh hai nước, những người từng ở hai đầu chiến tuyến trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam, cũng như cuộc gặp mặt với những bạn bè lâu năm, nhân dân tiến bộ Hoa Kỳ, một minh chứng đậm nét về sự tri ân, quyết tâm hàn gắn, hòa giải sau chiến tranh giữa hai quốc gia cựu thù. Chia sẻ với các cựu chiến binh Hoa Kỳ từng tham chiến ở Việt Nam, Chủ tịch nước chỉ rõ chiến tranh đã lấy đi của hai dân tộc Việt Nam - Hoa Kỳ quá nhiều, để lại những giấc mơ còn dang dở và những ám ảnh đầy day dứt. Tuy nhiên, nhân dân Việt Nam, với lòng nhân ái và bao dung, đã chọn gác lại quá khứ đau thương để hướng đến tương lai; chọn tha thứ, nhưng không quên lãng; tin tưởng thế hệ mai sau của Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ cùng xây đắp một kỷ nguyên của hòa bình, hợp tác, phát triển và tôn trọng lẫn nhau.

Từ phía Hoa Kỳ, những cựu binh bước ra từ cuộc chiến ở vùng đất cách họ nửa vòng Trái đất đã chọn lương tri và bắt tay cùng Việt Nam để bắc những nhịp cầu đầu tiên tôn vinh giá trị hòa bình, hàn gắn, hòa giải giữa hai nước. Ông John Terzano, một trong những cựu chiến binh Hoa Kỳ tham gia chiến tranh ở Việt Nam đã chia sẻ hành trình đầy cảm xúc trở lại Việt Nam ngay sau chiến tranh và quá trình đồng sáng lập tổ chức “Cựu chiến binh Mỹ tham chiến tại Việt Nam” và “Quỹ cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam” trong nỗ lực hòa giải, xóa bỏ cấm vận và bình thường hóa quan hệ hai nước. Rõ ràng, những gì mà Việt Nam và Hoa Kỳ đã trải qua cho thấy rằng không có hận thù nào là vĩnh viễn và không có vết thương nào là không thể hàn gắn, nếu biết mở lòng và hướng về tương lai.

Với bạn bè lâu năm, nhân dân tiến bộ Hoa Kỳ, đó là cuộc gặp mang đậm tình cảm của những người đã hết lòng vì sự nghiệp chính nghĩa của Việt Nam, từ việc tham gia các phong trào phản đối cuộc chiến phi nghĩa ở Việt Nam, cho tới những dự án đầy ý nghĩa cho quá trình hàn gắn vết thương, hậu quả chiến tranh đối với nhân dân Việt Nam. Chủ tịch nước xúc động nhắc lại hình ảnh những công dân Hoa Kỳ yêu chuộng hòa bình như chị Merle Ratner, anh Morrison và nhiều bạn bè Hoa Kỳ khác trong phong trào ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam, thúc đẩy kết thúc chiến tranh, lập lại hòa bình tại Việt Nam hay các tổ chức cựu chiến binh Hoa Kỳ và nhiều cá nhân đã vượt qua mặc cảm quá khứ, trở lại Việt Nam để hàn gắn vết thương chiến tranh, chung tay tìm kiếm quân nhân mất tích, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam, rà phá bom mìn...

Góp phần định hình các tiến trình toàn cầu

Nếu New York đưa hình ảnh Việt Nam tỏa sáng tại diễn đàn toàn cầu, thì Hà Nội lại là nơi Việt Nam thể hiện vai trò chủ nhà, vai trò kiến tạo của một quốc gia đang vươn lên trong tư duy đa phương. Lễ mở ký Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng là điểm nhấn nổi bật trong năm, một sự kiện không chỉ đánh dấu thành công của văn kiện đầu tiên mang tính bao trùm của Liên hợp quốc trong lĩnh vực này, mà còn là minh chứng cho tư duy đối ngoại thế hệ mới: đóng góp thực chất, hướng tới các giá trị phổ quát của nhân loại. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một công ước toàn cầu của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng được thông qua và Thủ đô Hà Nội được lựa chọn làm nơi diễn ra Lễ mở ký. Đây không chỉ là dấu mốc quan trọng của tiến trình hợp tác đa phương, mà còn là cơ hội để Việt Nam khẳng định uy tín, vai trò tiên phong trong xử lý những thách thức an ninh phi truyền thống.

Chủ trì Lễ mở ký Công ước Hà Nội, Chủ tịch nước Lương Cường cho biết, Công ước Hà Nội gửi đi ba thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới, đó là: Khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế; đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau; nhấn mạnh mục tiêu cao nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển mang lại cơ hội cho tất cả, và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.

“Ba thông điệp đó thể hiện rõ nét tinh thần cốt lõi của Công ước Hà Nội, một công ước của thượng tôn pháp luật, của hợp tác và của người dân. Đó cũng chính là phương châm mà Việt Nam kiên định theo đuổi trong tiến trình hội nhập quốc tế, lấy pháp luật làm nền tảng, lấy hợp tác làm động lực, lấy người dân là chủ thể, là trung tâm và mục tiêu của mọi nỗ lực”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Đánh giá về vai trò của Việt Nam tại sự kiện này, Tiến sĩ Manish Kumar Singh, giảng viên Khoa Khoa học Máy tính, Đại học Delhi (Ấn Độ) chia sẻ: “Việc Việt Nam được chọn làm nước chủ nhà của Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng là một cột mốc lịch sử trong tiến trình ngoại giao và phát triển công nghệ của đất nước. Điều này thể hiện niềm tin của cộng đồng quốc tế đối với vai trò ngày càng lớn của Việt Nam như một đối tác có trách nhiệm trong hệ sinh thái số toàn cầu. Lễ mở ký Công ước Hà Nội không chỉ củng cố hình ảnh Việt Nam là đối tác tin cậy trong quan hệ đa phương, mà còn khẳng định cam kết của Việt Nam về việc chung tay ứng phó với một trong những thách thức an ninh phi truyền thống lớn nhất hiện nay - tội phạm mạng”.

Trong khi đó, tờ Channel NewAsia (Singapore) viết: “Với Việt Nam, đây là bước tiến quan trọng về ngoại giao khi đăng cai tổ chức lễ mở ký một hiệp ước đa phương lớn của Liên hợp quốc - minh chứng rõ ràng cho vị thế của Việt Nam ngày càng gia tăng trên trường quốc tế và là cơ hội để nâng cao vị thế toàn cầu cũng như phòng thủ mạng trong bối cảnh các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng ngày càng gia tăng”.

Với sự tham dự của hơn 2.500 đại biểu đến từ 119 quốc gia và vùng lãnh thổ, hơn 100 tổ chức quốc tế và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới, sự kiện đã trở thành cột mốc lịch sử trong tiến trình xây dựng khuôn khổ pháp lý toàn cầu nhằm đấu tranh hiệu quả với tội phạm mạng. Việc 72 quốc gia chính thức ký kết Công ước ngay trong lễ mở ký không chỉ thể hiện sự tin tưởng vào vai trò trung tâm của Liên hợp quốc và cam kết, trách nhiệm của Việt Nam, mà còn thể hiện sâu sắc mối quan tâm chung của cộng đồng quốc tế với tội phạm mạng. Việc Việt Nam chủ động dẫn dắt các tiến trình pháp lý toàn cầu cũng góp phần thể hiện bản lĩnh và khát vọng vươn mình của một dân tộc đang bước vào giai đoạn phát triển mới: Độc lập, tự cường, hội nhập sâu rộng và có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.

Lan tỏa tinh thần hợp tác, hướng tới tương lai

Một điểm sáng nữa trong các hoạt động đối ngoại đa phương của Việt Nam chính là sự hiện diện tại Tuần lễ Cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 32 tại thành phố Gyeongju của Hàn Quốc, sự kiện có sự tham dự của các nhà lãnh đạo 21 nền kinh tế thành viên APEC, gần 2.000 lãnh đạo các doanh nghiệp hàng đầu khu vực, lãnh đạo các tổ chức quốc tế và các khách mời. Việc Chủ tịch nước Lương Cường dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC được đánh giá là bước triển khai quan trọng đường lối đối ngoại và các chủ trương, quyết sách lớn của Đảng và Nhà nước, nhất là Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, tiếp tục thực hiện bước chuyển về tư duy và cách tiếp cận mới về hội nhập quốc tế, từ tư duy “tiếp nhận” sang tư duy “đóng góp”, từ hội nhập sang hội nhập sâu rộng, toàn diện, từ vị thế một nền kinh tế đi sau sang nền kinh tế đang vươn lên, tiên phong trong nhiều lĩnh vực mới.

Trong khuôn khổ Tuần lễ Cấp cao, Chủ tịch nước Lương Cường đã cùng các Lãnh đạo APEC thảo luận những vấn đề lớn đặt ra đối với hợp tác và phát triển, thống nhất những định hướng thúc đẩy thương mại, đầu tư, kết nối, khoa học công nghệ, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nhiều lĩnh vực quan trọng khác. Chủ tịch nước đã khẳng định rõ quan điểm, cách tiếp cận của Việt Nam đối với các vấn đề lớn đang đặt ra đối với tương lai phát triển của khu vực và thế giới; đồng thời đưa ra những đề xuất, giải pháp để hợp tác APEC ngày càng thực chất, hiệu quả, đáp ứng đúng những thay đổi nhanh chóng đang diễn ra và mang lại lợi ích thiết thực cho sự phát triển của khu vực và từng nền kinh tế thành viên.

Tại các hoạt động trong khuôn khổ APEC, Chủ tịch nước Lương Cường đã nêu nhiều đề xuất mang tính chiến lược và đột phá nhằm thúc đẩy hợp tác, phát huy hơn nữa vai trò, vị thế của APEC trong hợp tác, liên kết kinh tế quốc tế, ứng phó với các thách thức đặt ra với cộng đồng quốc tế nói chung và khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói riêng. Nhận định thế giới đang chuyển mình nhanh chóng bởi tiến bộ vượt bậc của khoa học công nghệ, cùng những biến động sâu sắc về văn hóa, xã hội và môi trường, Chủ tịch nước đã đề xuất 5 định hướng lớn hợp tác cho APEC. Theo đó, các thành viên APEC cần hình thành tầm nhìn chiến lược chung về phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và phát huy vai trò tiên phong trong quản trị kinh tế số và trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là xây dựng các chuẩn mực, quy tắc cần thiết để bảo đảm cân bằng giữa động lực phát triển của doanh nghiệp với quyền lợi chính đáng của người dân và tiến bộ xã hội cũng như cơ hội bình đẳng giữa các nền kinh tế.

Ngoài ra, APEC cũng cần chú trọng xây dựng hạ tầng đồng bộ, bền vững và hệ sinh thái số an toàn, đáng tin cậy cho sự phát triển kinh tế số ở khu vực. Chủ tịch nước cũng khẳng định cần có niềm tin lẫn nhau - niềm tin vào hợp tác để xây dựng tương lai khu vực châu Á - Thái Bình Dương năng động, hiện đại, an toàn, hạnh phúc và thịnh vượng cho tất cả người dân.

Có thể thấy, tinh thần chủ động, trách nhiệm, cách tiếp cận đề cao chủ nghĩa đa phương, đoàn kết, hợp tác quốc tế, cũng như những kiến nghị, giải pháp phù hợp với thực tiễn của Việt Nam đã đóng góp quan trọng cho thành công chung của Hội nghị, qua đó tiếp tục nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam tại APEC, cũng như các cơ chế đa phương. Chủ tịch nước cũng đã chuyển tải tới cộng đồng APEC thông điệp mạnh mẽ về tầm nhìn, chính sách và quyết tâm đổi mới mạnh mẽ của Việt Nam, đặc biệt là các nghị quyết lớn về phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. 

Và như khẳng định của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng: "Thông qua hoạt động lần này, Việt Nam đã chia sẻ sâu sắc về định hướng phát triển, đẩy mạnh thu hút đầu tư, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Các bài phát biểu và thông điệp của Chủ tịch nước Lương Cường đã tạo ấn tượng mạnh mẽ với các nhà lãnh đạo và cộng đồng doanh nghiệp về một Việt Nam đang quyết tâm đổi mới, sáng tạo, hội nhập để vươn lên và tiến cùng thời đại trong giai đoạn chuyển đổi sâu sắc hiện nay".

Năm 2025 khép lại bằng những tín hiệu tích cực: uy tín quốc tế gia tăng, quan hệ song phương – đa phương được củng cố, vai trò Việt Nam trong các diễn đàn quốc tế ngày càng mạnh mẽ. Nhưng điều có ý nghĩa hơn cả là việc thế giới đang nhìn Việt Nam bằng ánh mắt của sự tin cậy, trách nhiệm, nhân văn và đầy khát vọng. Với tinh thần đó, những gì diễn ra trong năm 2025 không chỉ là thành tựu của một năm khởi đầu cho hành trình bước vào kỷ nguyên mới, mà là những viên gạch đặt nền móng cho hành trình dài phía trước, trong đó Việt Nam tiếp tục khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tầm vóc của một dân tộc yêu chuộng hòa bình, khát vọng phát triển và sẵn sàng gánh vác trách nhiệm cùng cộng đồng quốc tế.