Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Thăng, Chính ủy Bộ Tư lệnh (BTL) Vùng CSB 1, với chức năng, nhiệm vụ là quản lý, duy trì thực thi pháp luật, giữ gìn an ninh trật tự trên vùng biển trải rộng từ cửa sông Bắc Luân (tỉnh Quảng Ninh) đến đảo Cồn Cỏ (tỉnh Quảng Trị), BTL Vùng CSB 1 đã cùng với các lực lượng khác làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo phía Đông Bắc của Tổ Quốc.
21 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của đơn vị đã lập được nhiều thành tích xuất sắc, cùng với các lực lượng khác hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo được phân công.
Do yêu cầu phát triển của lực lượng và đứng trước yêu cầu của nhiệm vụ, BTL Vùng đã có sự phát triển về tổ chức, biên chế. Hải đoàn 11 được thành lập, các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện hiện đại được bổ sung, đóng mới. Điều đó thể hiện sự quan tâm, đầu tư của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, BTL CSB để xây dựng BTL Vùng ngày càng lớn mạnh, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới và góp phần xây dựng CSB “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có tính chuyên nghiệp cao”.
Từ khi thành lập đến nay, BTL Vùng CSB 1 đã tiến hành tốt hàng trăm chuyến tàu rời bến, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, bảo vệ chủ quyền, quyền tài phán và duy trì thực thi pháp luật. Thực hiện tốt Quyết định 133/2002/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về quy chế phối hợp giữa lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan và CSB trong đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm trên biển.
Với ý chí quyết tâm cao, cán bộ, chiến sĩ BTL Vùng CSB 1 đã tổ chức 4 biên đội tàu/500 ngày thực hiện nhiệm vụ trực bảo vệ hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí ngoài khơi. Tiến hành xua đuổi trên 7.000 lượt tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam khai thác thủy sản. Phát hiện, bắt giữ, xử lý 224 lượt tàu thuyền mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa trên biển, tổ chức xác minh, điều tra làm rõ các hành vi vi phạm, tham mưu cho các cấp có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính 27 tỷ đồng, tịch thu số lượng lớn tang vật gồm: 116.000 tấn than, 12.000 tấn quặng, hơn 2 triệu lít dầu DO, 68.000 kg dầu FO, 141.000 lít xăng A92, 22.000 kg gạo, 380.000 bao thuốc lá ngoại, 15 m3 gỗ sưa, 7 khẩu súng hơi và nhiều tang vật khác như rượu ngoại, pháo nổ, vải may mặc, vật liệu xây dựng, cá giống, cá thịt, ếch thịt, các mặt hàng điện tử đã qua sử dụng… Tang vật bị tịch thu trong các vụ việc đã được BTL Vùng phối hợp với các cơ quan chức năng bán được trên 210 tỷ đồng sung quỹ Nhà nước…
Thực hiện mô hình công tác dân vận “CSB đồng hành với ngư dân”, BTL Vùng đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương ở 3 xã (huyện đảo) gồm Cô Tô (Quảng Ninh), Bạch Long Vỹ (Hải Phòng), Quảng Trạch (Quảng Bình) tổ chức tuyên truyền cho hơn 5.400 cán bộ và nhân dân; 870 giáo viên, học sinh; cấp phát 23.600 tờ rơi tuyên truyền các loại và 270 cuốn sổ tay tuyên truyền pháp luật cho hàng trăm tàu cá ngư dân đánh bắt hải sản trên vùng biển thuộc BTL Vùng quản lý. Thăm tặng quà cho 256 gia đình chính sách, ngư dân nghèo, học sinh nghèo học giỏi; đỡ đầu 6 cháu học sinh nghèo học giỏi đến hết 18 tuổi (500.000 đồng/tháng). Tặng 580 cờ Tổ quốc, 360 áo phao, 170 phao tròn; 10 xe đạp. Khám và cấp thuốc miễn phí cho 290 lượt ngư dân; tặng 100 cuốn sổ tay hướng dẫn cấp cứu thông thường trên biển, 20 tủ thuốc và túi thuốc… với tổng trị giá quà tặng là 516 triệu đồng.
Song song với công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thực thi pháp luật trên biển, CSB luôn sẵn sàng làm nhiệm vụ tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn trong mọi hoàn cảnh. Mặc dù thời tiết hết sức phức tạp, sóng gió to, khu vực biển hoạt động rộng lớn nhưng khi nhận được tin báo có sự việc xảy ra trên vùng biển mình quản lý, bằng tình cảm, trách nhiệm và với mệnh lệnh thiêng liêng của người lính, cán bộ, chiến sĩ của đơn vị đã vượt qua mọi hiểm nguy, gian khó để nhanh chóng lên đường làm nhiệm vụ, kịp thời bảo toàn được tính mạng và phương tiện của bà con nhân dân không may gặp nạn.
Chỉ tính riêng từ năm 2008 đến 2018, BTL Vùng CSB 1 đã điều động 61 lượt tàu xuồng thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn, kết quả cứu được 150 người cùng 22 tàu thuyền các loại. Trên các mặt công tác của đơn vị đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu xuất sắc trong phong trào thi đua quyết thắng. Những tập thể, cá nhân đó đã cùng nhau viết nên truyền thống của BTL Vùng CSB 1: “Đoàn kết, kỷ luật, mưu trí, dũng cảm, khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ".
Thượng tá Lê Huy, Phó Chính ủy BTL Vùng chia sẻ: “Trải qua chặng đường 21 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ BTL Vùng CSB 1 luôn đoàn kết, chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Thành tích tuy còn khiêm tốn, song đó là niềm tự hào, là động lực to lớn thúc đẩy các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay tiếp bước đi lên!”.
Để tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia, an ninh, trật tự, an toàn trên biển và thềm lục địa của Việt Nam, ngày 28/3/1998, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh lực lượng CSB Việt Nam (CSBVN). Căn cứ vào Pháp lệnh lực lượng CSBVN và Nghị định số 53/1998/NĐ-CP ngày 21/7/1998 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của lực lượng CSBVN, ngày 28/8/1998, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 1069/QĐ-BQP thành lập Cục CSB (tiền thân của Bộ Tư lệnh CSB ngày nay). Ngày 31/8/1998, Bộ Tư lệnh (BTL) Hải quân đã long trọng tổ chức lễ công bố thành lập lực lượng CSBVN. Trong sắc phục mới, ngày 1/9/1998, những cán bộ, chiến sĩ CSBVN đầu tiên trang nghiêm tuyên thệ trước Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và hứa với Người quyết tâm thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước tin tưởng giao cho.