Trong báo cáo triển vọng thị trường chứng khoán tuần 15 -19/4, Công ty chứng khoán BIDV (BSC) đã cập nhật phân tích tình hình dòng vốn nước ngoài và quỹ ETF trong quý 1/2024, đồng thời dự báo diễn biến quý 2.
Dòng vốn nước ngoài mua bán ròng trên 3 sàn trong thời gian qua. Ảnh chụp màn hình
Theo BSC, tính riêng trong 3 tháng đầu năm 2024, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng tổng cộng 11.550 tỷ đồng trên cả 3 sàn, tức tương đương 50,62% tổng giá trị bán ròng của cả năm 2023. Riêng ngày 23/3, khối ngoại bán ròng mạnh nhất với hơn 6.495 tỷ đồng. Áp lực bán ròng đến từ các quỹ chủ động và cả các quỹ ETF, khiến trạng thái rút ròng tiếp tục hiện hữu và gây áp lực nhất định lên thị trường.
Đối với ETF ngoại, đà rút ròng gia tăng mạnh mẽ trở lại vào tháng 3/2024 khiến tổng giá trị rút ròng của nhóm này vượt 55 triệu USD. Trong đó, ETF Fubon bị rút vốn nhiều nhất (-33,9 triệu USD), FTSE cũng bị rút ròng 20,2 triệu USD, Premia 1,16 triệu USD. Tính trong quý 1/2024, nhóm ETF ngoại rút ròng 82,4 triệu USD - đánh dấu 4 tháng liên tiếp rút vốn.
Các ETF nội cũng rút ròng kỷ lục trong quý 1 vừa qua với 225,48 triệu USD, gần tương đương quy mô rút ròng cả năm 2023 (267,72 triệu USD). Xu hướng rút vốn hiện hữu ở 3 ETF chính, cụ thể Diamond (173,51 triệu USD), E1 (30,69 triệu USD) và Finlead (20,88 triệu USD). Theo BSC, đà bán ròng chưa có dấu hiệu dừng lại trong bối cảnh nhà đầu tư Thái Lan tiếp tục giảm lượng nắm giữ chứng chỉ lưu ký DR, mặc dù đã có sự cải thiện tương đối trong một số phiên gần đây.
BSC cho rằng khối ngoại đã liên tục bán ròng trong 5 quý liên tiếp, tuy nhiên xu hướng này có sự phân hóa rõ rệt giữa các ngành. So sánh với thời điểm quý 4/2021, khi đó khối ngoại bán ròng trên 22.000 tỷ đồng nhưng nhóm hóa chất, bán lẻ, tiện ích vẫn được mua ròng.
Dòng vốn quỹ ETF trong thời gian qua. Nguồn EPFR
Trong quý 1/2024, mặc dù xu hướng chung vẫn là bán ròng, khối ngoại vẫn rót vốn mạnh vào một số ngành như bảo hiểm, hóa chất và ngân hàng. Trong đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng đã được dòng tiền ngoại chú ý đến và chấm dứt chuỗi 5 quý liên tiếp rút ròng.
Bình luận thêm về vấn đề này, bà Đỗ Hồng Vân, Trưởng phòng Phân tích FiinGroup cho rằng, giá trị bán ròng của khối ngoại từ đầu năm đến nay tập trung mạnh vào hai tuần cuối tháng 3 và trùng khớp với thời điểm chốt NAV quý 1/2024 của các quỹ. Đặc biệt, giá trị bán ròng đến từ dòng tiền chủ động chứ không phải dòng tiền ETF.
Chuyên gia FiinGroup cho rằng, động thái bán ròng của khối ngoại là xu hướng chung toàn cầu khi dòng tiền đang đổ mạnh vào các thị trường phát triển và yếu đi ở các thị trường châu Á, trong đó có Thái Lan và Việt Nam. Ngoài ra, biến động tỷ giá, rổ hàng kém đa dạng khi chủ yếu là bất động sản, ngân hàng mà thiếu những cổ phiếu "hot trend" như công nghệ, năng lượng xanh cũng là yếu tố khiến chứng khoán Việt Nam kém hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, một điểm sáng là lực cầu từ khối ngoại đã xuất hiện trong thời gian gần đây, chủ yếu đến từ quỹ Đài Loan Fubon. Với xu hướng hiện tại, khối ngoại cần thêm nhiều phiên mua ròng để xác nhận xu hướng. Nỗ lực ổn định tỷ giá, tháo gỡ nút thắt nâng hạng thị trường sẽ là điều kiện cần để níu giữ dòng tiền ngoại thời gian tới.
Dự báo về xu hướng trong thời gian tới, BSC cho rằng khối ngoại chưa thể có tín hiệu tích cực ngay, tuy nhiên sẽ dần khởi sắc hơn vào thời điểm cuối quý 2 và quý 3/2024. Dự báo này dựa trên các yếu tố: Fed có thể sẽ bắt đầu đảo chiều chính sách. Bởi theo cuộc họp FOMC gần nhất, Fed dự báo sẽ có 3 đợt giảm lãi suất trong năm nay và thị trường đang kỳ vọng rằng Fed có thể hành động vào tháng 6/2024. Tuy nhiên, điều này sẽ phụ thuộc nhiều vào dữ liệu kinh tế vĩ mô trong thời gian tới khi CPI tháng 3/2024 vừa được công bố cho thấy lạm phát đang ở mức 3,5% - tiếp tục cách xa mục tiêu 2% và vượt dự báo của thị trường.
Điểm đáng quan tâm nhất là cuối quý 2 sẽ là cột mốc quan trọng đối với quá trình nâng hạng TTCK Việt Nam. Thời điểm này sẽ có thêm nhiều thông tin cập nhật, đánh giá về các giải pháp tháo gỡ các nút thắt trong quá trình nâng hạng như chính thức thông qua các nội dung tháo gỡ vấn đề pre-funding, thực tế vận hành hệ thống giao dịch mới (KRX). Nếu các giải pháp trên được triển khai đồng bộ và quyết liệt thì khả năng Việt Nam được FTSE Russell chấp thuận nâng hạng vào tháng 9/2024 là tương đối khả thi.
Biểu đồ thể hiện dòng vốn của các nhà đầu tư ngoại. Ảnh nguồn EPFR
Như vậy, áp lực tỷ giá phần nào sẽ được giải tỏa khi NHNN phát đi tín hiệu sẵn sàng can thiệp để ổn định thị trường nếu cần thiết. Bên cạnh đó, việc sớm xem xét sửa đổi Thông tư 02 ổn định thị trường tiền tệ và sửa Nghị định 24 nhằm tránh "vàng hóa" nền kinh tế, qua đó giảm áp lực cho thị trường ngoại tệ. Ngoài ra, một số thương vụ bán vốn ngoại tại các doanh nghiệp niêm yết từ quý 2 trở đi có thể sẽ giảm bớt áp lực về cung cầu ngoại tệ cũng như áp lực bán ròng từ khối ngoại.
Đưa ra góc nhìn toàn diện về thị trường, ông Nguyễn Tuấn Anh, Founder Finpeace nhìn nhận TTCK đang có xu hướng rất tích cực. Theo đó, nhà đầu tư nên yên tâm nắm giữ cổ phiếu như loại tài sản cố định chứ không nên bán tháo. Ngoài ra, để tìm ra dấu vết "siêu cổ phiếu", nhà đầu tư cần quan tâm cổ phiếu có vốn hoá vừa và nhỏ có khả năng cải thiện về giá; doanh nghiệp có sự cải thiện về nền tảng FA; lãnh đạo có tâm và quan tâm đến lợi ích cổ đông; cổ đông lớn, tổ chức, lãnh đạo chiếm đa số trong cơ cấu cổ đông; định giá cổ phiếu.
Xét về dài hạn, bà Đỗ Hồng Vân cho rằng, ngân hàng sẽ là tâm điểm trong năm 2024. Dù trong ngắn hạn, nhóm ngân hàng đang chững lại nhưng khi kết quả kinh doanh quý 1 của một số ngân hàng lớn và triển vọng kinh doanh cả năm được công bố, nhà đầu tư sẽ "tái định giá" lại nhóm cổ phiếu này.