Việt Nam học kinh nghiệm chứng khoán phái sinh quốc tế

Trong hai ngày 12 và 13/11/2015, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã phối hợp với tập đoàn Maybank KimEng tổ chức hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế về chứng khoán phái sinh” tại TP Hồ Chí Minh.


Theo UBCKNNN, cùng với sự phát triển và hội nhập ngày càng sâu rộng của nền kinh tế sau công cuộc đổi mới, thị trường tài chính non trẻ của Việt Nam trải qua những bước khởi đầu, vươn lên mạnh mẽ trong khoảng 15 năm gần đây đã chứng tỏ vai trò ngày càng quan trọng đối với sự phát triển chung của kinh tế xã hội Việt Nam. Với vai trò là cầu nối trực tiếp giữa người cần vốn và người có vốn, cả thị trường trái phiếu và thị trường cổ phiếu ngày càng mở rộng về quy mô, thu hút sự tham gia đông đảo của các tổ chức phát hành, nhà môi giới, các nhà đầu tư trong và ngoài nước, hệ thống tổ chức ngày càng chuyên nghiệp hướng tới chuẩn mực quốc tế.

Theo Phó chủ tịch UBCKNN Nguyễn Thành Long, hạ tầng cho TTCK phái sinh cơ bản đã hoàn tất. Do chứng khoán phái sinh được niêm yết trên Sở GDCK và các lệnh giao dịch cũng tương tự như các loại chứng khoán cơ sở, nên việc chuẩn bị hệ thống công nghệ thông tin phục vụ cho triển khai TTCK phái sinh không quá phức tạp. Hệ thống giao dịch hiện tại của Sở GDCK có thể sử dụng cho việc niêm yết, giao dịch chứng khoán phái sinh, nên chỉ cần bổ sung một số tính năng mới là đáp ứng được yêu cầu.

Theo đó, ông Nguyễn Thành Long, Phó Chủ tịch UBCKNN, khẳng định TTCK phái sinh ra đời là một bước tiến tất yếu trong quá trình phát triển của TTCK Việt Nam. “Chứng khoán phái sinh và TTCK phái sinh là lĩnh vực hoàn toàn mới, Việt Nam chưa có kinh nghiệm thực tiễn vận hành thị trường này trong khi các quốc gia trong khu vực và thế giới đã hình thành khá lâu. Vì vậy, công tác xây dựng năng lực tổ chức TTCK phái sinh phải được nghiên cứu dựa trên kinh nghiệm quốc tế cũng như thực tiễn của Việt Nam trong việc thiết lập quản lý và vận hành thị trường”, ông Long nói.


Cùng với công tác xây dựng khung pháp lý, UBCKNN còn tích cực thúc đẩy học tập kinh nghiệm quốc tế cũng như triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và mô hình dự kiến triển khai tới nhà đầu tư để các cá nhân và tổ chức có thể nắm bắt tiếp cận thị trường nhanh chóng và hiệu quả.

Hội thảo lần này sẽ được nghe các chuyên gia giàu kinh nghiệm về quản lý và vận hành thị trường đến từ tập đoàn Maybank Kim Eng Thailand chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm về thị trường chứng khoán phái sinh từ lịch sử hình thành cho tới cơ chế vận hành thị trường chứng khoán phái sinh, đồng thời giới thiệu một số sản phẩm chính được giao dịch trên thị trường như: hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, các sản phẩm khác... về yêu cầu ký quỹ giao dịch chứng khoán phái sinh, trung tâm thanh toán bù trừ CCP, thành viên giao dịch và quản lý rủi ro của các thành viên giao dịch và các quy định, quy trình giao dịch chứng khoán phái sinh.

Tại hội thảo, đại diện đến từ Sở GDCK Hà Nội (HNX) và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) trình bày quy trình giao dịch chứng khoán phái sinh và thanh toán bù trừ chứng khoán phái sinh sẽ được áp dụng triển khai tại HNX và VSD trong thời gian tới. Về quy trình giao dịch chứng khoán phái sinh, theo đại diện của HNX, 2 sản phẩm phái sinh đầu tiên được lựa chọn thử nghiệm đưa ra thị trường là hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ và hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu. 

Đây là lần thứ 6, UBCKNN tổ chức hội thảo về chủ đề thị trường chứng khoán phái sinh nhằm mục đích chuẩn bị kỹ những kiến thức, năng lực đưa thị trường chứng khoán phái sinh đến gần hơn với công chúng đầu tư và các thành viên thị trường.

1. Thị trường chứng khoán phái sinh là gì?

Trong các thị trường tài sản, việc mua bán đòi hỏi hàng hóa hoặc chứng khoán phải được giao nhận hoặc là ngay lập tức hoặc là chỉ ít lâu sau đó. Việc thanh toán cũng thường được thực hiện tức thời mặc dù thỉnh thoảng cũng có trường hợp sử dụng một số thoả thuận tín dụng. Do đặc điểm như vậy nên chúng ta thường gọi là thị trường tiền mặt hoặc là thị trường giao ngay. Doanh số được thực hiện, khoản thanh toán được hoàn trả và hàng hóa, chứng khoán được giao nhận. Trong tình huống khác, hàng hóa hay chứng khoán vẫn được giao nhận vào một ngày sau đó, nhưng có các thỏa thuận giúp cho người bán hoặc người mua được chọn là có thực hiện bán hay không các loại thoả thuận này, và nghiệp vụ này được thực hiện trong thị trường phái sinh.

Theo đó, thị trường phái sinh là thị trường dành cho các công cụ tài chính phái sinh, những công cụ mang tính hợp đồng, mà thành quả của chúng được xác định trên một hoặc một số công cụ tài sản khác. Chúng ta xem các công cụ phái sinh như là các hợp đồng, và giống như tất cả hợp đồng, chúng được thỏa thuận giữa hai bên, người mua và người bán, trong đó mỗi bên sẽ thực hiện nghĩa vụ gì đó cho bên kia. Các hợp đồng này có giá cả và người mua sẽ cố gắng mua với giá rẻ và người bán cố gắng bán với giá cao nhất.

Như vậy, TTCK phái sinh là thị trường phát hành và mua đi bán lại các chứng từ tài chính, như quyền mua cổ phiếu, chứng quyền, hợp đồng quyền chọn.

2. Thành viên của thị trường tài chính phái sinh

Người đầu tư: Họ sử dụng nghiệp vụ phái sinh để giảm thiểu hoặc loại bỏ rủi ro do họ luôn phải đối mặt với những rủi ro do biến động giá cả của các sản phẩm chính.

– Người đầu cơ: Với tâm lý muốn đánh cược trên những biến động giá cả của sản phẩm chính nên họ sử dụng nghiệp vụ này như một đòn bẩy đặc biệt.

Người cơ lợi (thực hiện lợi nhuận mà không có rủi ro): Bằng cách sử dụng chênh lệch giá giữa các thị trường tài chính khác nhau, họ đã sử dụng rất hiệu quả các nghiệp vụ phái sinh để hưởng chênh lệch giá.

Các nghiệp vụ tài chính phái sinh đều mang lại lợi ích cho các thành viên, chính vì vậy trên thị trường tài chính quốc tế, nghiệp vụ này đã phát triển rất mạnh với các nghiệp vụ phái sinh đa dạng và thị trường phái sinh đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu.


Hải Yên
Hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường chứng khoán phái sinh
Hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường chứng khoán phái sinh

Từ năm 2016, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam dự kiến sẽ đưa vào hoạt động 2 sản phẩm chứng khoán phái sinh gồm: Hợp đồng tương lai dựa trên trái phiếu Chính phủ và Hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số chứng khoán.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN