Tăng tương tác giữa chính quyền với người dân
Tại hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Tp. Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân cho biết, từ cuối năm 2017 thành phố đã ban hành Đề án xây dựng thành phố trở thành thành phố thông minh giai đoạn 2017 – 2025 và là địa phương công bố đề án đô thị thông minh sớm nhất cả nước. Đô thị thông minh nhằm giải quyết những vấn đề đặc trưng của đô thị lớn trong quá trình đô thị hóa như áp lực dân số ngày càng tăng, vượt quá khả năng phục vụ của hạ tầng như giao thông, nhà ở, cấp nước, y tế, giáo dục, môi trường... Trong khi thành phố có nhiều lợi thế là trung tâm kinh tế lớn của cả nước, trình độ lao động có bằng đại học cao chiếm chiếm 28%, có nhiều trường đại học, cảng hàng không, cảng biển lớn của cả nước.
Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân chỉ rõ, đô thị thông minh có 4 chủ thể gồm cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và người dân. Trong đó, sự tương tác của 4 chủ thể được thực hiện qua 3 môi trường là môi trường thực, không gian mạng – internet - viễn thông, con người tương tác với các thiết bị xung quanh mình. Xây dựng đô thị thông minh nhằm duy trì tăng trưởng kinh tế cao, bền vững, nâng cao mức sống của người dân, cung cấp cho người dân những dịch vụ sống tốt nhất, đảm bảo chính quyền phục vụ người dân tốt nhất cũng như người dân tham gia vào quá trình quản lý, giám sát chính quyền.
Theo ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh, mục tiêu của đề án đô thị thông minh là giúp thành phố phát triển kinh tế nhanh và bền vững, giải quyết những vấn đề tắc nghẽn, kéo dài bức xúc như ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm môi trường đồng thời tăng cường sự tương tác giữa chính quyền đối với doanh nghiệp và người dân. Để thực hiện được mục tiêu này, thành phố sẽ xây dựng một trung tâm dữ liệu lớn cho toàn thành phố, xây dựng một công ty an ninh thông tin, xây dựng 2 trung tâm giúp thành phố điều hành thông minh các vấn đề về an toàn giao thông, cứu hộ cứu nạn, giải quyết an ninh trật tự xã hội từ xa và giúp thành phố mô phỏng, dự báo kinh tế - xã hội.
Cần sự chung tay của doanh nghiệp
Để xây dựng đô thị thông minh thành phố kêu gọi đầu tư nhiều dự án quan trọng như xây dựng mô hình, kiến trúc tổng thể của Trung tâm điều hành đô thị thông minh; nâng cấp hệ thống tổng đài khẩn cấp liên thông 113 – 114 – 115; tích hợp, xây dựng Trung tâm tiếp nhận và xử lý thông tin khẩn cấp, cứu nạn cứu hộ thông qua đầu số viễn thông duy nhất; mở rộng Cổng thông tin 1022 thành Cổng thông tin tiếp nhận và giải đáp thông tin của người dân, doanh nghiệp và tổ chức; tích hợp hệ thống các trạm quan trắc môi trường; xây dựng và tích hợp Trung tâm quản lý chuyên ngành giáo dục, y tế; xây dựng Trung tâm điều hành giao thông thông minh; triển khai nền tảng tích hợp công nghệ cho Trung tâm điều hành; xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng cần thiết cho trung tâm điều hành đô thị thông minh.
Đề cập về giải pháp tổng thể xây dựng đô thị thông minh, Bí thư Thành ủy Tp. Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ 3 nhóm giải pháp lớn. Trước hết là xây dựng chính quyền trách nhiệm, chính quyền thông minh, làm việc hiệu quả; trong đó các bước ra quyết định của chính quyền phải được hoàn thiện, nâng cao chất lượng. Tiếp đó là xây dựng môi trường để thực hiện sự tương tác giữa 4 chủ thể. Cuối cùng là ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ điện toán đám mây, công nghệ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo để góp phần làm cho quá trình tiếp nhận, lưu trữ và xử lý thông tin ngày càng hiệu quả cao.
Nói về giải pháp cụ thể, Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân cho biết, thành phố sẽ đầu tư hình thành cơ sở dữ liệu tích hợp mở về dân cư, kinh tế, giáo dục, giao thông… đồng thời xây dựng trung tâm mô phỏng và dự báo chiến lược phát triển kinh tế - xã hội phục vụ cho cấp thành phố, các sở, ngành, quận, huyện gắn với đảm bảo an toàn thông tin, an toàn cho hệ thông hạ tầng viễn thông, an ninh mạng.
Phác thảo về lộ trình thực hiện Trung tâm Điều hành đô thị thông minh, ông Dương Anh Đức, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Tp. Hồ Chí Minh cho biết, giai đoạn 2018 – 2019 sẽ xây dựng mô hình, kiến trúc tổng thể, kêu gọi đầu tư, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, triển khai xây dựng các trung tâm quản lý chuyên ngành, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng quy trình, quy chế vận hành. Giai đoạn 2020 – 2025 sẽ triển khai các nội dung thí điểm tại quận 1, quận 12 và Khu đô thị mới Thủ Thiêm, tiếp tục triển khai xây dựng và hoàn thiện trung tâm quản lý các lĩnh vực, xây dựng Trung tâm điều hành IOC và giải pháp kết nối, tích hợp thông tin từ các lĩnh vực. Sau năm 2025 sẽ xây dựng hoàn thiện Trung tâm điều hành IOC.
Trong khi đó, giai đoạn 2018 – 2020 sẽ xây dựng trung tâm mô phỏng dự báo kinh tế - xã hội trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn đối với các lĩnh vực có liên quan đến các chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu thuộc giai đoạn 2015 - 2020 của thành phố phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Thành ủy, UBND thành phố và các cơ quan có liên quan, đáp ứng yêu cầu thông tin cần thiết phục vụ công tác ra quyết định của lãnh đạo thành phố. Từ năm 2021 trở đi sẽ mở rộng phạm vi mô phỏng xu hướng phát triển đối với đến tất cả lĩnh vực thuộc Đề án đô thị thông minh nâng cao khả năng đáp ứng yêu cầu thông tin cần thiết phục vụ công tác ra quyết định của lãnh đạo thành phố.
Dưới góc độ chuyên gia, ông Lê Dương Lâm, Nhà sáng lập, Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Crowbiz (Mỹ) cho rằng, xây dựng thành phố thông minh phải có giao thông thông minh và đều phải sử dụng khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Trong đó có thể ứng dụng nền tảng đám mây Google (GCP), bigdata, tiền xử lý /phân tích dữ liệu thời gian thực hoặc dùng apps, sms. Còn theo đại diện Tập đoàn bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) đề xuất xây dựng trung tâm điều hành thông minh (IOC) nhằm tập trung tổng hợp và phân tích thông tin, dữ liệu đa nguồn từ nhiều lĩnh vực để giám sát quản lý và phân tích dự báo phục vụ quy hoạch phát triển. Có thể tích hợp các thành phần như trung tâm ứng cứu khẩn cấp, tiếp nhận, cung cấp, xử lý thông tin, dạng thông tin điều hành cho lãnh đạo thành phố…
Còn theo ông Martin Yates, Giám đốc Công nghệ thành phố kỹ thuật số, Công ty Dell EMC ASEAN, những thành phố thông minh thành công đều có chung chiến lược về bảo mật và chia sẻ dữ liệu chung. Với Tp. Hồ Chí Minh, việc xây dựng trung tâm điều hành thông minh là ưu tiên số 1 và được thiết kế, lập kế hoạch triển khai vận hành trong hơn 10 năm.
Trong khi đó, ông Jeff Winbourne, Giám đốc Điều hành, Công ty tư vấn Winbourne Consulting đề xuất mô hình hệ thống tiếp nhận và xử lý thông tin khẩn cấp hợp nhất cho thành phố nhằm tăng cường đảm bảo an ninh trật tự và an toàn cho người dân, du khách đến thành phố cũng như đóng góp vào sự tăng trưởng và phát triển bền vững. Muốn thực hiện thành công mô hình này cần có quy trình vận hành trong công tác phối hợp giữa các đơn vị liên quan nhằm đảm bảo việc tiếp nhận và điều phối, xử lý được triển khai hiệu quả.