Vân Đồn là một huyện đảo của tỉnh Quảng Ninh, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn. Song từ 5 năm trở lại đây, vùng đất khó này như hồi sinh nhờ phát huy tốt lợi thế vùng biển.
Người dân ở Vân Đồn đã tìm ra hướng làm ăn cho riêng mình đó là nghề nuôi nhuyễn thể. Đây được coi là con làm giàu và cũng là niềm tự hào đối với người dân huyện đảo.
Huyện Vân Đồn có 3.020 héc ta diện tích nuôi trồng thuỷ sản, trong đó có 2.950 héc ta mặt biển dành để nuôi nhuyễn thể, bao gồm: tu hài, hầu, hà và ốc các loại. Diện tích nuôi nhuyễn thể không ngừng được mở rộng qua các năm.
Anh Nguyễn Quang Ninh, Phó phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện chứng minh điều này bằng con số ấn tượng. Riêng năm 2010, huyện Vân Đồn đã có thêm 120 héc ta mặt biển được đưa vào nuôi nhuyễn thể so với năm 2009. Điều đó cho thấy mức độ “nóng” của việc nuôi nhuyễn thể ở Vân Đồn.
Lão ngư Kiều Anh Chính, ở xã Bản Sen có nhiều năm kinh nghiệm nuôi nhuyễn thể chia sẻ: Nuôi con tu hài cũng như các nhuyễn thể khác dễ lắm, chỉ cần chọn khu vực biển có độ mặn ổn định, phù hợp, dòng chảy bình thường, chất đáy cát san hô và xa khu dân cư là có thể nuôi nhuyễn thể. Cùng với đó, người nuôi có thể chọn lồng hình vuông, tròn theo sở thích. Thời điểm tháng 2 đến tháng 4 âm lịch, đang là “mùa hội xuống biển”, của người Vân Đồn.
Biển rộng mênh mông, ngút ngàn, nhưng cũng lặng sóng hơn để đón đợi và nuôi lớn những lồng hầu. Khi xuống giống, hầu chỉ bằng đầu lọc thuốc lá, sau một năm thả dưới biển là có thể cho thu hoạch với trọng lượng từ 60 đến 80 gam/con. Theo một ngư dân cho biết: nuôi nhuyễn thể, không phải cho ăn hay phòng trừ sâu bệnh, chỉ tốn thời gian trông nom không để mất trộm là cho thu hoạch cao.
Năm 2010, toàn huyện có 1.000 hộ nuôi (tu hài, hầu, ốc, hà), sản lượng của toàn huyện là 5 nghìn tấn tu hài, 10 nghìn tấn hầu, chưa kể các cơ sở nuôi khác của các công ty, doanh nghiệp. Do nuôi dễ cộng với lãi cao, hiện giờ Vân Đồn có nhiều “đại gia” ở Hạ Long (Quảng Ninh), thành phố Hải Phòng về đây thuê mặt nước nuôi nhuyễn thể.
Ông Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Đồn không giấu nổi niềm tự hào nói: Vân Đồn không chỉ được biết đến là khu danh thắng nghỉ dưỡng mà thương hiệu Vân Đồn đang được tô đậm nét hơn bởi nghề nuôi nhuyễn thể. Chúng tôi tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để người dân nuôi trồng và xuất bán loại thuỷ sản này.
Ông Nguyễn Quang Ninh, Phó phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết thêm: từ 4 năm nay nhuyễn thể không chỉ là con xoá đói giảm nghèo mà còn làm giàu cho người Vân Đồn. Hiện nay ở Vân Đồn, nhà nhà, người người nuôi nhuyễn thể. Sau mỗi vụ thu hoạch (cuối năm) lại thấy ở xã Bản Sen, xã Ngọc Vừng, xã Thắng Lợi... mọc lên những ngôi nhà tầng cao rộng.
Người nuôi nhuyễn thể ở Vân Đồn đang băn khoăn bởi giống tu hài, hầu và hà đang phải nhập từ nước ngoài, không biết chất lượng ra sao, người huyện đảo chỉ biết mua bằng cảm quan, nên không tránh khỏi rủi ro vì giống kém chất lượng.
Bài học vẫn còn đắng lòng, đó là tháng 3/2011 ở Vân Đồn có tới hơn 1 triệu con tu hài giống bị chết do rét đột ngột. Với mức giá 15 triệu đồng /1 vạn con, ước tính thiệt hại cho nông dân 2 tỷ đồng tiền tu hài giống. Vấn đề con giống nhuyễn thể đang cần các cơ quan chức năng nghiên cứu hỗ trợ để nghề nuôi thật sự ăn sâu bén rễ, góp phần làm giàu bền vững ở huyện đảo này.
Mạnh Khánh