Hàng Việt chiếm lĩnh hệ thống phân phối hiện đại
Theo báo cáo của Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong giai đoạn 2021-2023 tăng bình quân gần 10%/năm, mức tăng 2 con số liên tục trong nhiều năm qua, ngay cả khi nền kinh tế chịu tác động tiêu cực từ đại dịch. Riêng năm 2023, tổng mức bán lẻ đạt hơn 6,23 triệu tỷ đồng, tăng 9,6% so với năm trước, vượt mục tiêu Chính phủ đề ra.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được kiểm soát ổn định dưới 5%, trong khi tỉ lệ nhập siêu giảm mạnh, chuyển sang xuất siêu liên tục từ năm 2016 đến nay. Doanh thu bán lẻ của khu vực kinh tế trong nước luôn chiếm trên 95%, vượt xa mục tiêu Đề án, khẳng định vai trò trọng yếu của hàng hóa nội địa trong ổn định kinh tế vĩ mô.
Một điểm sáng khác là tỉ trọng hàng Việt tại hệ thống phân phối hiện đại luôn duy trì ở mức cao. Trong các siêu thị trong nước, như Co.opmart, BRG Retail, hay Wincommerce, hàng sản xuất trong nước chiếm tới 90%. Ngay tại các chuỗi siêu thị nước ngoài, như AEON, Go!, Lotte hay MegaMarket, tỉ lệ hàng Việt cũng đạt từ 80-95%.
Tỉ trọng hàng Việt tại siêu thị Winmart luôn ở mức cao.
Bên cạnh đó, hệ thống bán lẻ hiện đại nội địa phát triển nhanh chóng: Saigon Co.op có hơn 800 điểm bán, Wincommerce hơn 4.000 điểm bán, Bách hóa Xanh hơn 2.000 cửa hàng, BRG Retail khoảng 100 siêu thị và cửa hàng tiện lợi. Sự mở rộng này giúp hàng Việt hiện diện rộng rãi hơn, phủ khắp cả nước, từ đô thị lớn tới vùng sâu, vùng xa.
Theo Vietnam Report 2024, trong top 10 doanh nghiệp bán lẻ uy tín nhóm ngành siêu thị tổng hợp, có tới 6 doanh nghiệp nội địa, điều này minh chứng cho năng lực cạnh tranh và vị thế ngày càng vững của doanh nghiệp Việt.
Thói quen và hành vi tiêu dùng thay đổi tích cực
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đề án là xây dựng các điểm bán hàng Việt Nam với tên gọi "Tự hào hàng Việt Nam", "Tinh hoa hàng Việt Nam". Đến nay, mô hình này đã được triển khai tại 29/34 tỉnh, thành phố; 20 địa phương trực tiếp thực hiện 22 điểm bán theo kế hoạch của Bộ Công Thương; đồng thời, gần 800 điểm bán khác được xã hội hóa, trở thành không gian quảng bá sản phẩm địa phương, gắn kết thương mại với du lịch và bình ổn thị trường.
Bên cạnh đó, hàng chục hội nghị kết nối cung cầu hàng hóa được tổ chức thường niên đã giúp doanh nghiệp, hợp tác xã và nhà phân phối trong nước liên kết hiệu quả hơn. Nhiều biên bản ghi nhớ hợp tác được ký kết, hình thành chuỗi cung ứng bền vững, mở rộng thị trường cho hàng Việt.
Người tiêu dùng ngày càng tin dùng hàng Việt. Ảnh: TTXVN
Thực hiện mục tiêu "đưa hàng Việt lên môi trường số", Bộ Công Thương đã xây dựng và vận hành Hệ thống quản lý và phân phối tiêu thụ nông sản, thực phẩm Việt Nam ứng dụng công nghệ số. Hệ thống này giúp quản lý dữ liệu, kết nối hợp tác xã - doanh nghiệp - người tiêu dùng, thúc đẩy minh bạch thị trường và quảng bá sản phẩm chất lượng cao.
Cùng với đó, hơn 35 lớp đào tạo kỹ năng bán hàng Việt Nam đã được tổ chức, với 3.000 học viên tham dự, tập trung vào kỹ năng trưng bày, chăm sóc khách hàng, kết nối cung cầu, xây dựng thương hiệu… Qua đó, hàng nghìn doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh được tiếp thêm năng lực hội nhập và phát triển bền vững.
Theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Đề án giai đoạn 2021-2025 đã hoàn thành và vượt nhiều chỉ tiêu: Giữ thị phần hàng Việt trên 85% tại kênh phân phối hiện đại, hơn 90% người tiêu dùng biết đến chương trình nhận diện hàng Việt, trên 70% doanh nghiệp tham gia phong trào "Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam".
Quan trọng hơn, Đề án đã góp phần đưa hàng Việt từ chỗ "được ưu tiên" trở thành "được tin dùng", từ đó lan tỏa giá trị "Tự hào hàng Việt Nam – Tinh hoa hàng Việt Nam" trên khắp mọi miền Tổ quốc.
Đáng nói, thông qua các hoạt động thông tin, tuyên truyền về Cuộc vận động, quảng bá cho các doanh nghiệp Việt Nam uy tín trên các phương tiện tuyền thông có lượng rating cao, qua đó nâng cao nhận thức về thói quen và hành vi tiêu dùng hàng Việt của người tiêu dùng. Tại các vùng nông thôn, người dân đã quen dùng và ưa chuộng hàng sản xuất trong nước.
Cuộc vận động đã tác động tích cực đến toàn xã hội, giúp người tiêu dùng, cơ quan, đơn vị, tổ chức nhận thức đầy đủ hơn về trách nhiệm, quyền lợi của người tiêu dùng đối với sản xuất trong nước; từ đó thay đổi thái độ, hành vi ưu tiên mua sắm, tiêu dùng hàng hoá thương hiệu Việt, coi đó là thể hiện lòng yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc và bước đầu hình thành nét đẹp văn hóa của người tiêu dùng Việt Nam.
Các cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người tiêu dùng Việt Nam đã có ý thức hơn trong ưu tiên mua sắm, sử dụng hàng hoá sản xuất trong nước trong đời sống sinh hoạt hằng ngày; đồng thời, vận động người thân, gia đình, bạn bè ưu tiên sử dụng hàng hóa thương hiệu Việt
Theo kết quả thăm dò dư luận xã hội về việc thực hiện Cuộc vận động do Viện Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương thực hiện vào tháng 9 năm 2022, trên 80% người được hỏi cho rằng, công tác thông tin, tuyên truyền về Cuộc vận động đã làm tốt những nhiệm vụ: Khuyến khích, động viên người tiêu dùng Việt Nam ưu tiên sử dụng hàng Việt Nam (87%); khơi dậy ý chí tự lực tự cường, trí tuệ, bản lĩnh, trách nhiệm, khát vọng vươn lên của người Việt Nam trong sản xuất kinh doanh, quảng bá và sử dụng hàng Việt Nam (82%); cổ vũ và khơi dậy tinh thần yêu nước của cộng đồng người Việt trong và ngoài nước (81%).
Có 88% người tiêu dùng cho biết họ quan tâm đến cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Trong đó, “Rất quan tâm” là 57% và “Quan tâm có mức độ” là 34%; số người “ít quan tâm” hoặc “không biết có Cuộc vận động này” chiếm tỷ lệ thấp 9%.
Giai đoạn 2021-2025, có tổng số 40/50 các cơ quan, đơn vị báo chí đã đẩy mạnh tuyên truyền trên các thể loại báo nói, báo hình, báo in, báo điện tử cho các chương trình của Đề án, đạt 80% kế hoạch đề ra của Đề án (chưa bao gồm các tuyến tuyên truyền từ các địa phương). Trong những năm gần đây, các hình thức tiếp cận thông tin về Cuộc vận động đã có sự thay đổi theo tính chất đa dạng và phong phú hơn thông qua các trang mạng xã hội (Facebook, Instagram, Zalo, youtube, tiktok…). Tuy nhiên, nguồn thông tin chủ yếu tiếp cận Cuộc vận động vẫn được ghi nhận là thông qua các kênh truyền thông của trung ương và một số kênh truyền thông của các cơ quan, báo chí trực thuộc các bộ, ban, ngành.
Đa số ý kiến ghi nhận công tác thông tin, tuyên truyền về Cuộc vận động đã có hiệu quả về nhiều mặt như: Khuyến khích và tạo động lực cho người tiêu dùng Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam; khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, trí tuệ, bản lĩnh, trách nhiệm, khát vọng vươn lên của con người Việt Nam trong các sản xuất, kinh doanh, quảng bá và sử dụng hàng Việt Nam; cổ vũ và khơi dậy tinh thần yêu nước của cộng đồng người Việt Nam trong và ngoài nước; hỗ trợ và tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam phục hồi phát triển sản xuất kinh doanh sau đại dịch COVID-19; khuyến khích, động viên các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất trong nước ưu tiên sử dụng nguyên, nhiên, vật liệu và các yếu tố đầu vào là sản phẩm hàng hóa và dịch vụ của Việt Nam…