Trong cuốn bách khoa toàn thư về những sự kiện tiêu biểu trong lịch sử Italy, có rất ít sự kiện bóng đá được liệt kê bên cạnh những sự kiện về chính trị, văn hóa, lịch sử, xã hội... Và những ngôi sao bóng đá nước ngoài lại càng ít được chú ý. Nhưng cái tên của Nils Liedholm là một ngoại lệ: ngày sinh của danh thủ người Thụy Điển này - ngày 8/10/1922 – được ghi nhận là “ngày sinh của một vĩ nhân bóng đá”.
Sinh ra ở Valdermarsvik, trên bờ biển Baltique, cậu bé Nils rất ham mê chơi bóng và thường xuyên bị cha đánh đòn vì bỏ học đi đá bóng. Ngoài những giờ lao động để kiếm sống, Nils tập bóng miệt mài không biết chán. Sau này, Nils Liedholm đã kể lại rằng: “
Tôi không cảm thấy mệt, bóng đá như một thứ ma túy đối với tôi”. Và sự khổ công rèn luyện đó đã đưa Nils tới câu lạc bộ Norrkoping và sau đó là đội tuyển quốc gia Thụy Điển.
Người Thụy Điển lãng phí một tài năng
Trong màu áo của đội tuyển quốc gia, ông là một hạt nhân có lối chơi lạ mắt. Huấn luyện viên George Raynor của Thụy Điển đã từng tuyên bố rằng: Khi có Liedholm, đội bóng Bắc Âu này không “ngán” bất kỳ đối thủ nào trên thế giới.
Năm 1948 là lúc sự nghiệp của Nils Leidholm đạt đỉnh cao khi ông dẫn dắt đội tuyển quốc gia Thụy Điển đoạt Huy chương vàng Olympic 1948. Sau thành công đó, tại Thụy Điển có một làn sóng các cầu thủ ra nước ngoài thi đấu, trong đó có Leidholm và những cầu thủ này đã bị cấm khoác áo đội tuyển quốc gia.
Mãi đến World Cup 1958, Thụy Điển mới cho phép các cầu thủ đá thuê ở nước ngoàitrở lại thi đấu. Khi ấy, Liedholm đã 36 tuổi. Và một lần nữa, ông đã chứng tỏ vai trò hạt nhân của mình khi dẫn dắt đội tuyển quốc gia Thụy Điển đi đến trận chung kết cùng với đội tuyển Brazil. 36 tuổi dự trận chung kết World Cup đã là một chuyện phi thường, vậy mà Liedholm không những đã vượt qua cái ngưỡng phi thường đó để trở thành một ngôi sao sáng, mà còn lập kỷ lục là cầu thủ lớn tuổi nhất ghi bàn trong một trận chung kết World Cup.
Sau thời Liedholm, đội tuyển Thụy Điển không còn cơ hội tiến thật sát đến ngai vàng thế giới, và cũng không có ai tiếp cận trình độ của ông. Giới hâm mộ môn túc cầu đều tiếc rằng Thụy Điển đã không tận dụng được tài năng của Liedholm ở giai đoạn “son” của danh thủ này trong thập kỷ 50 của thế kỉ XX.
Trở thành huyền thoại của AC Milan
Trước khi đến với AC Milan vào năm 1949, Liedholm đã giành được vô số danh hiệu lớn nhỏ tại quê nhà. Danh tiếng của ông lan ra bên ngoài Thụy Điển. Và bản thân Liedholm cũng cần thử thách mới. AC Milan chính là điểm dừng chân thích hợp của ngôi sao này.
Sau nhiều thập kỷ chìm trong bóng tối của bóng đá Italy, câu lạc bộ AC Milan chọn San Siro làm sân nhà và đặt rất nhiều kỳ vọng vào Liedholm. Và họ đã không phải thất vọng. Liedholm cùng hai người đồng hương Gunnar Gren và Gunnar Nordahl lập thành bộ ba Gre-No-Li nổi tiếng của bóng đá châu Âu vào giữa thế kỷ XX.
Bộ ba Gre-No-Li nổi tiếng của đội bóng AC Milan.
|
Khi gia nhập AC Milan, Liedholm chuẩn bị bước sang tuổi 27, độ tuổi sung mãn nhất trong sự nghiệp cầu thủ. Ông được biết đến như là một tiền vệ tấn công tài ba. Với tài phán đoán tình huống, chuyền bóng nhanh, chính xác và rất hiệu quả, Liedholm giúp AC Milan đoạt chức vô địch Serie A lần đầu tiên sau 44 năm chìm trong bóng tối. Thập kỷ 50 của thế kỉ XX là thời kỳ hoàng kim của đội bóng áo sọc đỏ - đen thành Milan với 4 chức vô địch Serie A..
Với tất cả những gì Liedholm đã cống hiến cho AC Milan, ông hoàn toàn xứng đáng được tôn vinh là ngọn đuốc soi đường của AC Milan và nhiều thế hệ cầu thủ sau này.
Sự nghiệp huấn luyện viên
Bình tĩnh, quyết đoán và sáng suốt, rất tự nhiên ông trở thành huấn luyện viên của Milan, trước hết là ở các đội trẻ. Ông đã chứng tỏ tài cầm quân khi dẫn dắt AC Milan đoạt danh hiệu vô địch năm 1979 và AS Roma đăng quang ngôi vô địch Italy năm 1983 - danh hiệu vô địch đầu tiên của AS Roma sau 41 năm.
Liedholm trở thành huấn luyện viên của Milan và dẫn dắt đội thành nhà vô địch năm 1979.
|
Và ông cũng chính là người đã mang đến một tư duy bóng đá mới mà sau này đã làm chấn động châu Âu và toàn thế giới. Đó là vào thập niên 70, khi nền bóng đá thế giới bị chiến thuật phòng ngự của Herrera thống trị, các đội bóng đều muốn ghi một bàn rồi lui về cố thủ. Họ phòng ngự kiểu bám riết. Và Liedholm đã đưa ra một cách chơi phòng ngự mới, lối phòng ngự khu vực. Thay vì một kèm một, các hậu vệ được bố trí cai quản những khu vực nhất định. Trong cách chơi này, vai trò của các tiền vệ trụ rất quan trọng vì họ phải bao quát một khu vực rất rộng, vừa phải ngăn chặn các đợt lên bóng của đối phương, vừa phải trợ giúp các hậu vệ ở tuyến dưới.
Một đóng góp quan trọng khác của Nils Liedholm cho nền bóng đá Italy, đó là ông đã phát hiện được những tài năng bóng đá trong suốt hơn 20 năm làm công tác huấn luyện. Đó là: Gentile và Bettega ở Varese, Conti và Ancelotti ở AS Roma, Franco Baresi và Paolo Maldini ở AC Milan.
Sự ra đi của một huyền thoại
Vào ngày thứ hai, 5/11/2007, giới truyền thông Italy đã loan tin rộng rãi về sự ra đi mãi mãi của Nils Liedholm, cựu tuyển thủ Thụy Điển lừng danh, huyền thoại của AC Milan, người từng đoạt “Scudetto” trên cả cương vị cầu thủ lẫn huấn luyện viên.
Và từ đó, một trang sử calcio (bóng đá Italy) đã đóng lại với tên ông. Con người Thụy Điển ở xứ lạnh xa xôi nhưng đã làm nóng những cầu trường calcio sôi sục trong suốt nửa thế kỷ đã không còn nữa. Nhưng ánh sáng của ông vẫn rực rỡ trên những sân cỏ Italy. Triết lý bóng đá của ông vẫn sống trong lòng calcio, trong màu áo Milan và Roma.
Mặc dù đã vĩnh viễn rời xa trần thế, nhưng cái tên Nils Liedholm luôn là một phần quan trọng trong lịch sử AC Milan. Ông vẫn được coi là một tượng đài của bóng đá Italy và cả thế giới.
Trung tâm Thông tin Tư liệu/TTXVN