RẮC RỐI TỪ MỘT CÂU HÁT
Ca khúc đầu tiên trong album “Abbey Road” năm 1969 của The Beatles là “Come Together” do Jonhn Lennon sáng tác. Dòng đầu tiên của bài hát là: “Here come old flat top, he come grooving up slowly”.
Ngay sau khi album được phát hành, Lennon thừa nhận với một phóng viên là ông đã lấy câu này trong ca khúc phát hành năm 1956 là “You Can’t Catch Me” của Chuck Berry. Nguyên gốc câu này trong ca khúc của Chuck Berry là “Here come old flat top, he was grooving up with me”. Vài tháng sau, Lennon bị kiện vì vi phạm bản quyền, không phải do Berry kiện mà là do người sở hữu bản quyền bài hát là Morris Levy. Levy có lẽ hi vọng dàn xếp vụ này nhanh chóng nhưng vụ vi phạm bản quyền này cuối cùng sẽ do một thẩm phán và bồi thẩm đoàn quyết định.
Vụ kiện giữa Levy và Lennon chưa kết thúc. |
Năm 1973, cuộc sống của Lennon gặp nhiều vấn đề. Ngoài vụ kiện liên quan tới bài “Come Together” đang vướng phải, Lennon còn có nguy cơ bị trục xuất về Anh vì cáo buộc tàng trữ cần sa năm 1968. Album hiện tại của ông, “Some Time in New York” năm 1972 gây tranh cãi với một ca khúc chống phân biệt giới tính. Cuộc sống hôn nhân cũng gặp trắc trở. Lennon muốn sống ở New York còn vợ là Yoko Yono muốn đi tìm cô con gái thất lạc Kyoko. Tháng 10/1973, Lennon đã chịu đựng quá đủ và nói với vợ là ra ngoài mua báo, nhưng lại lên máy bay tới Los Angeles.
Lennon cố thoát khỏi hiện thực bằng cách đắm chìm trong công việc. Tuy nhiên, sáng tác bài hát mới lại quá căng thẳng về mặt cảm xúc. Vì thế, ông quyết định album tiếp theo sẽ là một bản cover các ca khúc rock ‘n’ roll mà ông yêu thích khi còn trẻ. Ông đã thuyết phục nhà sản xuất Phil Spector giúp mình ghi âm. Hai người đã từng hợp tác hai lần trước đây.
Spector thuê A & M Studios ở Los Angeles và đưa đến hàng chục nhạc sĩ nổi tiếng để làm dự án. Có thời điểm có tới 30 người trong phòng thu gồm những tên tuổi như Harry Nilsson, Dr. John, Ringo Starr, Charlie Watts. Lennon, vẫn cố tìm cách quên rắc rối cá nhân, đã uống rất nhiều trước, trong và sau mọi lần thu âm.
Không lâu sau khi Lennon bắt tay vào album “Oldies but Mouldies”, vụ kiện “Come Together” được dàn xếp tạm thời. Điều kiện để Levy rút đơn kiện là trong album solo mới, Lennon phải ghi âm ba ca khúc do công ty Big Seven Music của ông ta phát hành. Đề nghị trùng hợp với dự án “Oldies but Mouldies” của Lennon. Khi nhìn danh mục của Levy, Lennon thấy có một loạt ca khúc yêu thích của mình và cho rằng sẽ không khó tìm ba ca khúc để ghi âm.
Bìa album “Walls and Bridges”. |
Cuối năm 1973, Lennon, Spector và đồng nghiệp đã hoàn thành 8 ca khúc, đủ cho một album. Tuy nhiên, Lennon muốn ghi âm 12 ca khúc. Khi Lennon đang quyết định xem bốn ca khúc cuối cùng là gì thì các buổi ghi âm cho “Oldies but Mouldies” đột ngột bị ngừng.
Spector, vốn là người luôn muốn toàn quyền kiểm soát tuyệt đối các buổi ghi âm và có tiền sử suy nhược thần kinh, khi nhìn thấy Lennon say xỉn, không nghe theo chỉ dẫn của mình đã tức giận đến mức rút súng, chĩa thẳng vào Lennon nhưng bắn lên trần nhà, sau đó bỏ đi với các cuộn băng. Lennon và nhãn hiệu Capitol Records không thể làm gì hơn. Thay vì yêu cầu Capital Records thanh toán tiền dùng phòng thu, Spector tự trả và do đó các cuốn băng hoàn toàn thuộc về ông một cách hợp pháp.
Tháng 1/1974, Spector gọi cho Lennon và bảo rằng ông đã lấy các cuốn băng và không bao giờ trả lại. Hai tháng sau, Spector bị tai nạn ô tô nghiêm trọng và hôn mê, buộc phải phẫu thuật chỉnh hình mặt. Album bị trì hoãn vô thời hạn.
Trong tình hình đó, Lennon ngày càng trầm cảm. Ono không gọi Lennon về còn ông thì không thể hoàn thành album theo thỏa thuận dàn xếp vụ kiện với Levy. Nghiêm trọng hơn là vấn đề thẻ xanh của Lennon ở Mỹ chưa được giải quyết nên ông có thể bị trục xuất bất kỳ lúc nào. Chìm đắm trong rượu cũng không giúp được gì nên Lennon đã khóa mình trong phòng ngủ suốt một tuần hồi mùa xuân năm 1974 và bỏ uống rượu.
Khi mùa hè tới, Spector vẫn chưa bình phục, còn album “Oldies but Mouldies” vẫn nằm im tại chỗ. Lennon quay về New Yorrk, vừa để giải quyết vụ thẻ xanh và tìm cảm hứng viết bài hát mới. Trong vòng vài tháng tiếp theo, ông đã viết và ghi âm các bài hát cho album “Walls and Bridges”, phát hành tháng 10/1974. Dù vậy, về mặt pháp lý, Lennon vẫn buộc phải ghi âm ba ca khúc mà Levy có bản quyền.
Để lấy lại các cuốn băng “Oldies but Mouldies”, công ty Capitol Records lúc đầu dọa kiện Spector nhưng cuối cùng họ chỉ trả ông này 90.000 USD tiền mặt để lấy lại. Không muốn dừng “Walls and Bridges”, Lennon đợi tới sau khi album được hoàn thành rồi mới xem xét vụ Spector. Kết quả thật đáng thất vọng: Vì uống rượu nhiều khi ghi âm nên giọng Lennon tồi tới mức chỉ có 4 trong số 8 bài hát “Oldies and Mouldies” đạt chất lượng đủ để phát hành. Trong đó, chỉ có một bài là “Angel Baby” là thuộc bản quyền của Morris Levy. Nhưng để thỏa mãn Levy, ông vẫn phải phát hành các bài hát. Capitol Records sẽ không phát hành các bài này dưới dạng đĩa hát EP hay đĩa đơn. Lennon không có lựa chọn nào là phải trở lại phòng thu và hoàn thành album.
Khi “Walls and Bridges” được phát hành, Morris Levy nổi giận. Ông ta đã bỏ vụ kiện “Come Together” với điều kiện album tiếp theo của Lennon phải có ba bài hát thuộc sở hữu Hãng Big Seven Music của mình. Trong khi đó, Lennon lại làm một album mới hoàn toàn, ngoại trừ “Ya Ya” - một bản nhạc đôi với piano và trống mà Lennon thu âm cùng con trai 11 tuổi Julian. Levy cho rằng đây là một hành động xúc phạm.
Lennon đã gặp Levy và luật sư của ông ta, giải thích chuyện đã xảy ra với Spector và do đó lỡ hẹn với các cuốn băng, rằng Lennon đã ghi âm ba bài hát nhưng chưa được phát hành, đồng thời hứa sẽ phát hành trong album gồm toàn các bài hát cover sắp tới (Old Hat). Levy lúc đó mới nguôi ngoai và giúp Lennon khởi động lại album. Lennon cũng nói với Levy là ông ta có thể bán album sau khi hoàn thành với nhãn hiệu Adam VIII.
Trong vòng hai tuần, Lennon đã ghi âm 9 ca khúc, chọn tên và bìa album mới. Nghệ sĩ đồ họa John Uotomo đã chụp bức ảnh Lennon đứng ở bậc cửa năm 1961 ở Hamburd, Đức, đặt dòng chữ “John Lennon: Rock ‘n’ Roll” bên trên và tạo hiệu ứng như đèn neon quảng cáo. Lennon rất thích hình ảnh này và nghĩ đó là một tên album hoàn hảo. Thế nhưng, vụ kiện với Levy vẫn chưa chấm dứt ở đây.
Kỳ cuối: Cái kết tại tòa