Đội tuyển karate nữ Việt Nam nỗ lực tập luyện chuẩn bị cho SEA Games 33. Ảnh: TTXVN
Với việc Thái Lan là chủ nhà và xem như đã giành ngôi đầu, các vị trí còn lại trong Top 3 sẽ là cuộc cạnh tranh quyết liệt. Đây không phải là điều mới mẻ, nhưng khi TTVN đang đặt tham vọng vươn tầm thì việc bị "kéo" vào cuộc đua huy chương có khi lại làm chệch tầm nhìn của chúng ta.
Các thông tin mới nhất của đoàn TTVN cho biết chúng ta phấn đấu đạt 100 Huy chương Vàng (HCV) khi tham gia 47 môn và phân môn tại SEA Games 33. Nhìn con số huy chương mục tiêu, cũng hình dung được cuộc đua giành nhiều huy chương nhất có thể, sẽ là động lực chính của TTVN tại SEA Games.
Nói cách khác, vẫn là chuyện của các con số, một vấn đề mà chúng ta cố gắng tránh nhắc đến nhưng vẫn không thể "thoát" được ở mỗi kỳ SEA Games. Nói cho cùng, đó là "đặc tính" của SEA Games mất rồi.
Khác với những đối thủ như Thái Lan, Malaysia hay Indonesia, TTVN chưa thực sự có được vị thế vững chắc ở các Đại hội cấp cao như Asiad nên chịu một áp lực kép: vừa "đua huy chương" mà còn phải thể hiện được chất lượng thi đấu ở các môn cơ bản. Ví dụ như Malaysia hay Indonesia có không vào được tốp 3 thì họ vẫn bào chữa bằng việc đứng trên Việt Nam tại Asiad. Chúng ta không có cơ sở để làm điều tương tự. Phải có mặt trong tốp 3, thậm chí là ngôi nhì toàn đoàn, là mục tiêu không thể không thành công.
Đó là lý do mà gần như 100% những gương mặt xuất sắc nhất của TTVN sẽ tranh tài ở SEA Games 33, bao gồm cả những tên tuổi đã có danh vị ở đấu trường quốc tế. Như trường hợp của tay vợt Nguyễn Thùy Linh trong môn cầu lông, người đã trải qua gần 10 giải đấu quốc tế trong 2025, vẫn sẽ là niềm hy vọng duy nhất cho cầu lông Việt Nam tại SEA Games dù thực tế là cô đang ở giai đoạn không thuận lợi về mặt thể lực ở thời điểm cuối năm.
Đây là hệ quả của việc "đua huy chương" ở các kỳ SEA Games. Càng bị cạnh tranh, thì càng phải cố gắng tìm từng chiếc HCV để bảo đảm mục tiêu toàn đoàn. Tất nhiên, đây không chỉ là vấn đề của riêng TTVN, các đoàn như Indonesia hay Malaysia cũng chịu áp lực tương tự trong bối cảnh mà những thỏa thuận về việc tinh gọn số môn thi đấu SEA Games vẫn thường xuyên bị phá vỡ do mong muốn riêng của nước chủ nhà.
Nhưng nếu nhìn ở góc độ tích cực, thì đấu trường SEA Games sẽ rất hữu ích cho tầm nhìn của TTVN nếu như chúng ta dũng cảm trong việc nỗ lực trẻ hóa các đội tuyển. SEA Games 33 được xem là trọng tâm của cuộc "chuyển đổi thế hệ" ở nhiều môn trọng điểm, như điền kinh, bóng đá, các môn võ.
Sau hơn một thập niên với 5 kỳ SEA Games thăng hoa với một thế hệ VĐV giàu thành tích, tại kỳ SEA Games 33 này, nhiều môn sẽ trình làng lứa tài năng mới nằm trong chiến lược vươn tầm. Với cuộc trẻ hóa này, thì SEA Games là đấu trường phù hợp để đánh giá cho một quá trình vươn lên sau này, nhất là tại Asiad 2026 diễn ra chưa đầy 1 năm nữa.
Vấn đề còn lại, là cách mà giới chuyên môn cũng như người hâm mộ nhìn đến cuộc đua huy chương. Đây là kỳ SEA Games trên đất Thái Lan, quốc gia đang muốn lấy lại vị thế số 1 của mình tại Đông Nam Á sau lần đầu tiên bị Việt Nam qua mặt ở một kỳ SEA Games mà chúng ta không phải là chủ nhà (SEA Games 2023).
Cuộc cạnh tranh với chính đoàn chủ nhà ở các môn thế mạnh mới thực sự đáng được quan tâm nhiều hơn cuộc đua tốp 3, nơi mà TTVN đã có mặt suốt từ năm 2003 đến nay. Để thắng được chủ nhà ở từng môn thi đấu, nhất định phải trông cậy vào yếu tố chuyên môn, và đó mới chính là cuộc đua thể hiện được năng lực, bản lĩnh.
Đó mới chính là thước đo thực tế đối với TTVN, bắt đầu từ SEA Games 33, thời điểm khởi đầu cho chiến lược phát triển thể thao 2030 - 2045.