Gần 4 thập kỷ sau khi ca sĩ - chiến sĩ cách mạng Víctor Jara bị sát hại, ngành tư pháp Chilê vừa khởi tố một nhóm cựu sĩ quan bị cáo buộc là thủ phạm và đồng lõa gây ra tội ác này.
Ca sĩ - chiến sĩ cách mạng Víctor Jara. |
Trong một hành động được dư luận Chilê chào đón hân hoan trước thềm năm mới, thẩm phán Miguel Vázquez đã quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam 7 cựu quân nhân trực tiếp hoặc đồng lõa gây ra cái chết của người chiến sĩ cộng sản mà gần 40 năm sau khi bị giết hại vẫn được coi là hiện thân của cuộc đấu tranh chống cường quyền và bất công không chỉ ở Chilê mà còn ở cả khu vực Mỹ Latinh.
Trong số các bị can, hai cựu trung úy Pedro Barrientos Núñez và Hugo Sánchez Marmonti bị cáo buộc là thủ phạm trực tiếp, trong khi các đối tượng Roberto Souper Onfray, Raúl Jofré González, Edwin Dimter Bianchi, Nelson Hasse Mazzei và Luis Bethke Wulf bị buộc tội tòng phạm gây ra cái chết thảm thương của Víctor Jara.
Bà quả phụ Joana Jara phát biểu tại cuộc họp báo ngày 2/1. Ảnh: Quỹ Víctor Jara |
Do bị can Barrientos Núñez đang sinh sống tại Mỹ, ông Vázquez đã ra lệnh truy nã quốc tế để bắt giữ.
Víctor Jara - tên đầy đủ là Víctor Lidio Jara Martínez - sinh ngày 28/9/1932. Ông là một trong những nhạc sĩ, ca sĩ, nhà giáo, đạo diễn sân khấu và nhà thơ nổi tiếng của Chilê. Ông còn được biết tới như là một nhà hoạt động chính trị không mệt mỏi, dùng lời ca, tiếng hát của mình để đấu tranh chống lại sự bất công của chế độ tư bản và cuộc sống bị đầy đọa của những người lao động.
Không chỉ dừng lại ở việc tham gia các tổ chức tiến bộ của giới tri thức, ông đã trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Chilê, một trong những chính đảng cánh tả được tập hợp trong liên minh Đoàn kết nhân dân (UP) đã đưa Tổng thống Salvador Allende lên cầm quyền năm 1970.
Sau cuộc đảo chính do tướng Augusto Pinochet cầm đầu ngày 11/9/1973, do hoạt động tích cực trong phong trào cánh tả, Víctor Jara đã bị bắt, bị tra tấn và đã bị hành quyết ngày 16/9. Kết quả khám nghiệm pháp y sau khi khai quật tử thi năm 2009 cho thấy ông đã bị bắn ít nhất 44 phát đạn.
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 2/1 nhân sự kiện khởi tố các đối tượng giết hại Víctor Jara, bà quả phụ Joana Jara, cựu biên đạo múa người gốc Anh, khẳng định còn nhiều việc phải làm để đem lại công lý thực sự, đặc biệt là cho tất cả các nạn nhân của chế độ độc tài. Ước tính trong thời kỳ Pinochet nắm quyền (1973 - 1990), hơn 3.000 người Chilê đã bị hành quyết và khoảng 35.000 người bị tra tấn.
Gần 4 thập kỷ sau khi bị sát hại, Víctor Jara vẫn tiếp tục là biểu tượng của cuộc đấu tranh vì sự công bằng xã hội tại Chilê. Ông cũng đi vào tâm trí của hàng triệu người Việt Nam qua cuộc đời bất hủ của ông và qua bài hát nổi tiếng “Quyền sống trong hòa bình” do ông sáng tác, trong đó ông ca ngợi Chủ tịch Hồ Chí Minh và cuộc đấu tranh anh dũng của nhân dân Việt Nam chống quân xâm lược tàn bạo.
Cũng có một thời, bài hát “Cây đàn ghita của Víctor Jara” rất quen thuộc đối với giới yêu âm nhạc ở Việt Nam. Lời bài hát do cố nhà thơ người Cuba Félix Pita Rodríguez sáng tác, được dịch ra tiếng Việt và được nhạc sĩ Phan Nhân phổ nhạc.
Quang Sơn