Các chuyên gia Anh cảnh báo Twitter và các trang mạng xã hội khác đang làm gia tăng số lượng thanh thiếu niên mắc các rối loạn ăn uống.
Ám ảnh ăn uống
Số lượng các trường hợp mắc rối loạn ăn uống ở thanh thiếu niên Anh đã tăng nhanh chóng. |
Freya Chandler, sống ở Guildford, Surrey (Anh) bị rối loạn ăn uống từ lúc 13 tuổi sau thời gian dài so sánh bản thân với hình ảnh những người nổi tiếng trên các trang mạng xã hội.
Hiện nay, ở tuổi 15, cô bé thừa nhận việc sử dụng Instagram hay Twitter khiến mình có ý thức và thậm chí tội lỗi về việc ăn uống. Từ ước muốn có một thân hình khỏe mạnh, Chandler sử dụng ứng dụng đếm calo để kiểm soát ăn uống và không may bị rối loạn ăn uống.
“Cháu chọn phương pháp ‘ăn sạch’, ít carbohydrate, không chất béo. Cháu muốn khỏe mạnh và gầy. Nhưng sau đó, cháu chuyển sang bỏ nhiều bữa nhất có thể. Tất cả những gì cháu muốn là giảm nhiều cân hơn nữa”. Lúc cảm thấy tồi tệ nhất, Chandler nói mình “thà chết còn hơn ăn”.
Sau khi sụt cân nhiều gây nguy hiểm tới sức khỏe, Chandler phải trải qua 7 tháng ở một trung tâm chuyên điều trị rối loạn ăn uống. Cô bé đã trở về nhà vào tháng 7/2014 và bắt đầu viết nhật ký trực tuyến về quá trình hồi phục của mình. Lúc gầy nhất, Freya phải xét nghiệm máu 4 lần/ngày: “Cảm tưởng như chỉ vài phút nữa bạn sẽ chết. Nếu bạn không làm những xét nghiệm đó, bạn có thể sẽ chết trong giấc ngủ”.
Theo số liệu của Cơ quan y tế quốc gia Anh (NHS), số lượng thanh thiếu niên Anh độ tuổi 13-19 phải nhập viện vì rối loạn ăn uống đã tăng gấp đôi trong vòng 3 năm qua, từ 915 năm 2011 lên tới 1.815 năm 2014. Số lượng phải điều trị nội và ngoại trú đã tăng với tốc độ tương đương.
Theo các nhà tâm lý, thanh thiếu niên mà đặc biệt là các bạn nữ dường như bị ám ảnh về một thân hình "chuẩn" khi những lượt chia sẻ ảnh của người dùng, của những người mẫu gầy trơ xương, cũng như các bí quyết để sở hữu thân hình mảnh khảnh trên mạng xã hội được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Nhiều cô gái xem việc cập nhật hình ảnh thường xuyên từ những người dùng khác trên mạng như một “động lực” để đạt được thân hình chuẩn, có thể khiến họ trở nên “sợ hãi”... ăn.
Chuẩn mực hay ảo tưởng
Việc phải có ảnh "chuẩn" để đăng lên mạng xã hội tạo áp lực lên một bộ phận giới trẻ. |
Ngoài ra, văn hóa đăng ảnh tự chụp (selfie) hoàn hảo lên tài khoản mạng xã hội đồng nghĩa với việc nhiều thiếu niên phải chỉnh sửa ảnh để bản thân trông gầy hơn, mảnh mai và hấp dẫn hơn thực tế.
Tiến sĩ Carolyn Nahman, nhà tư vấn tâm lý tại Trung tâm điều trị rối loạn ăn uống Newbridge House ở Sutton Coldfield, nói: “Chỉ cần một cú click chuột, thiếu niên vốn ở độ tuổi rất dễ tổn thương có thể tiếp cận với khoảng 10.000 bức ảnh của những người ‘ưa nhìn’, điều khiến chúng chịu áp lực rất nhiều. Đây là một yếu tố dẫn tới thói quen ăn uống thiếu khoa học và các chứng rối loạn ăn uống thậm chí có thể gây tử vong”.
Các từ khóa liên kết (hashtag) trên mạng xã hội cho phép người dùng theo dõi một số xu hướng nhất định, ví dụ như “thighgap” – khoảng trống giữa hai đùi của phụ nữ, tiêu chuẩn mơ ước đối với nhiều thiếu nữ.
Chuyên gia về rối loạn ăn uống, tiến sĩ Alex Yellowlees, Giám đốc y tế của Bệnh viện Priory Group tại Glasgow, cho hay nhiều phần mềm chỉnh sửa ảnh như Photoshop được dùng để chỉnh ảnh cho người mẫu trông gầy hơn: “Thanh thiếu thiên thường xem nhiều ảnh trên mạng internet, và rất nhiều trong số đó đã được xử lý photoshop. Việc tự chụp ảnh của mình và so sánh chúng với những bức ảnh đã được chỉnh sửa, hay nhìn mãi vào những bức ảnh của những phụ nữ rất gầy có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với các thiếu nữ”.
Theo thống kê của NHS, cứ 20 người ở Anh thì có 1 người bị rối loạn ăn uống, phổ biến nhất là biếng ăn và cuồng ăn uống. Những người mắc chứng biếng ăn tự bỏ đói mình, trong khi những người cuồng ăn thì liên tục nạp đồ ăn giàu calo sau đó “tống” lượng thức ăn đó ra bằng cách tự làm mình ốm hay sử dụng thuốc nhuận tràng. Được biết, rối loạn ăn uống dẫn tới số lượng người tử vong lớn nhất trong số các bệnh tâm lý.
Giáo sư John Morgan, Trưởng khoa rối loạn ăn uống tại Cao đẳng tâm lý học Hoàng gia, cho rằng truyền thông xã hội đang tạo ra một áp lực phải trưởng thành và trở nên hấp dẫn một cách nặng nề lên giới trẻ. Phát biểu trên chương trình Ngày nay của Kênh 4, ông Morgan nói: “Nhiều bệnh nhân của tôi sử dụng mạng xã hội như một dạng bệnh lý, mạng xã hội tăng cường các niềm tin của họ”.