Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình phát biểu tại lễ hội. Ảnh: Thanh Tùng/TXVN
Đồng chí Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đã về dự lễ hội và thực hiện nghi lễ cày tịch điền, khai mở một mùa vụ mới với mong ước mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, người dân no đủ, hạnh phúc. Cùng dự lễ có các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, tỉnh Hà Nam cùng một số địa phương.
Theo các tài liệu lịch sử và truyền miệng trong dân gian, mùa Xuân năm Đinh Hợi, niên hiệu Thiên Phúc thứ 7 (tức năm 987), vua Lê Đại Hành về chân núi Đọi làm Lễ Tịch điền (cày ruộng) đầu tiên trong lịch sử dân tộc, mở ra một trang sử mới cho nền nông nghiệp Việt Nam. Kể từ đó, Lễ hội Tịch điền trở thành một mỹ tục được các triều đại về sau thực hiện một cách thành kính, trang trọng.
Các nghi thức diễn ra tại Lễ hội Tịch điền gồm: Rước trống, rước linh vị vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Sơn xuống chân núi và nhập với đoàn rước Thành Hoàng làng cùng tổ nghề trống Đọi Tam dưới chân núi Đọi đoàn rước tiến về khu ruộng mà trước đây vua Lê Đại Hành đã đi cày đầu năm, khuyến khích người dân trồng lúa, chăm lo nông nghiệp. Sau đó là lễ bái yết Thần nông cầu một năm mới mùa màng bội thu, nhân khang vật thịnh.
Phát biểu tại Lễ hội Tịch điền, Phó Thủ tướng, Thường trực Trương Hòa Bình nhấn mạnh, trong hàng nghìn lễ hội truyền thống diễn ra khắp các vùng miền cả nước, Lễ hội Tịch điền của Hà Nam được tổ chức hằng năm đã trở thành nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Lễ hội Tịch điền đã được Nhà nước ghi danh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”.
Đây là lễ hội giàu tính nhân văn, ý nghĩa khuyến nông sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn các bậc tiền nhân trong việc khai phá, mở mang ruộng đồng, đề cao tinh thần gần dân, trọng nhà nông, nghề nông “dĩ nông vi bản”, “phi nông bất ổn”. Tiếng trống khai hội xuống đồng rộn ràng cùng với những sá cày thẳng tắp “đánh thức đất đai, khai xuân động thổ” cầu cho năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân được ấm no, hạnh phúc đã trở nên quen thuộc.
Đánh giá cao việc phục dựng, duy trì, tổ chức Lễ hội Tịch điền hàng năm của tỉnh Hà Nam, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho rằng, đây là việc làm thiết thực, có ý nghĩa tuyên truyền, giáo dục sâu sắc, vừa góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, quản bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, vừa động viên, khích lệ phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao đời sống nông dân...
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ bày tỏ vui mừng khi nền nông nghiệp của Việt Nam đã có bước tiến dài trên con đường phát triển, từ chỗ canh tác, nuôi trồng truyền thống, đến nay nhiều ngành hàng, sản phẩm đã nâng lên thành “nghệ thuật” theo hướng hiện đại.
Năm 2018, tăng trưởng toàn ngành đạt trên 3,7%, cao nhất trong 7 năm qua, không những đảm bảo an ninh lương thực quốc gia mà còn đưa Việt Nam trở thành 1 trong 15 nước xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới với kim ngạch xuất khẩu ngày càng lớn. Diện mạo nông thôn có nhiều đổi mới. Cả nước đã có trên 42% số xã và 61 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra.
Để nông nghiệp nông thôn phát triển mạnh mẽ, tiến xa hơn nữa theo tinh thần Nghị quyết XII của Đảng, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đề nghị tỉnh Hà Nam cùng với các địa phương trong cả nước, các cấp, các ngành cùng toàn thể nhân dân phát huy tinh thần của Lễ hội Tịch điền, thi đua đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, gắn với xây dựng nông thôn mới; tập trung đổi mới tổ chức sản xuất, tăng hợp tác liên kết theo chuỗi với sự tham gia của đông đảo doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp lớn;
Gắn sản xuất với bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, đẩy mạnh xuất khẩu, sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn; đẩy mạnh cơ giới hóa, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao, công nghệ sạch, thân thiện môi trường; nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của nông sản; phấn đấu tăng trưởng toàn ngành nông nghiệp năm 2019 đạt khoảng 3%, xuất khẩu đạt 43 tỷ USD, hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 trước thời hạn, góp phần nâng cao đời sống nông dân, xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp.
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình thực hiện nghi thức xuống đồng, cày ruộng đầu năm trong lễ hội. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Các nghi thức diễn ra tại Lễ hội Tịch điền gồm: Rước trống, rước linh vị vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Sơn xuống chân núi và nhập với đoàn rước Thành Hoàng làng cùng tổ nghề trống Đọi Tam dưới chân núi Đọi đoàn rước tiến về khu ruộng mà trước đây vua Lê Đại Hành đã đi cày đầu năm, khuyến khích người dân trồng lúa, chăm lo nông nghiệp. Sau đó là lễ bái yết Thần nông cầu một năm mới mùa màng bội thu, nhân khang vật thịnh.
Đặc biệt, nghi lễ tịch điền đã tái hiện hình ảnh vua Lê Đại Hành bước lên lễ đài khấn cáo vua Lê và Thần Nông, sau đó lão nông này đội mũ Cửu Long, đeo mặt nạ, mặc áo Hoàng bào xuống ruộng đi cày, theo sau vua là đoàn gieo hạt giống bao gồm đỗ xanh, lạc và thóc. Sau đó, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cùng đại diện một số bộ, ngành và tỉnh Hà Nam đã thực hiện nghi lễ Tịch điền.
Trong dịp Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn, nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ cũng được tổ chức như: Vật cổ truyền, thi kéo co, thi đấu bóng truyền; biểu diễn trống của đội trống thôn Đọi Tam, vẽ trang trí trâu...
Nhân dịp này, UBND tỉnh Hà Nam trao Bằng công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới tỉnh Hà Nam năm 2018 cho 13 xã của tỉnh.