Ngày 11/3/2011, trận động đất có cường độ 9 độ Richter đi kèm các đợt sóng thần khổng lồ đã tàn phá khu vực đông bắc Nhật Bản, khiến 15.365 người chết, 8.206 người bị mất tích và hàng trăm ngàn người bị mất nhà cửa. Đây là trận động đất mạnh nhất trong lịch sử hiện đại của Nhật Bản và mạnh thứ 5 trên thế giới.
Nhân viên cứu hộ tìm kiếm các nạn nhân động đất và sóng thần ở thị trấn Otsuchi, tỉnh Iwate ngày 13/3/2011. Ảnh: AFP-TTXVN |
Chỉ vài ngày sau động đất, một số nước đã sơ tán hoặc khuyên công dân nước mình sơ tán khỏi Nhật Bản. Nhiều người nước ngoài đã rời “xứ sở hoa anh đào”, trong khi nhiều người khác, trong đó có cả người Nhật, đã di chuyển về phía nam. Tuy nhiên, tôi và các phóng viên thường trú khác của TTXVN vẫn quyết tâm bám trụ ở Tôkyô.
Tất nhiên, như những người khác, chúng tôi cũng có những giây phút hoảng sợ và lo âu. Sợ vì tòa nhà Gaien House, nơi có văn phòng của phân xã TTXVN, có thể sập bất cứ lúc nào (theo thông báo của Ban Quản lý Gaien House, tòa nhà này chỉ chịu được động đất có cường độ tối đa là 7 độ Richter, trong khi các dư chấn mạnh, thậm chí hơn 7 độ, vẫn liên tục xảy ra). Lo vì chúng tôi có thể nhiễm phóng xạ phát tán từ Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima I và vì cuộc sống trở nên khó khăn hơn, nhất là trong những ngày đầu tiên sau động đất, khi một số mặt hàng thiết yếu trở nên khan hiếm không khác gì thời bao cấp ở Việt Nam.
Tuy nhiên, máu nghề nghiệp đã lấn át tất cả. Chỉ vài phút sau động đất, tôi đã ngồi vào bàn làm việc và gửi các tin đầu tiên về sự kiện này cho dù ngôi nhà vẫn tiếp tục rung rinh bởi các dư chấn. Những ngày sau đó, bất chấp các dư chấn mạnh và những khó khăn trong sinh hoạt, anh em chúng tôi trong phân xã vẫn đều đặn gửi tin về Tổng xã. Chúng tôi không chỉ cố gắng phản ánh tình hình thiệt hại và các nỗ lực khắc phục thảm họa của người dân Nhật Bản mà còn cập nhật các thông tin mới nhất về tình hình cộng đồng người Việt Nam tại nước này. Chúng tôi hiểu rằng có hàng ngàn người ở Việt Nam đang từng giờ, từng phút chờ đợi tin tức về người thân đang sinh sống, học tập và làm việc ở đây.
Trong tuần đầu tiên sau động đất, mỗi ngày, tôi chỉ ngủ khoảng 3 - 4 tiếng vì vừa phải gọi điện đi các nơi cập nhật thông tin về tình hình cộng đồng người Việt, vừa làm tin gửi về Tổng xã, vừa trả lời phỏng vấn trên truyền hình và vừa ra ngoài đường phỏng vấn người dân. Bên cạnh đó, tôi cũng liên tục trả lời điện thoại của nhiều người ở trong nước hỏi thăm về tình hình người thân của họ ở Nhật Bản hay các bạn tu nghiệp sinh trong khu vực thảm họa muốn cập nhật thông tin về địa bàn mình đang sống.
Do làm việc căng thẳng và ăn uống thất thường nên chỉ một tuần sau, tôi đã sút gần 2kg và nhiều lúc cảm thấy mệt mỏi. Tuy nhiên, những tin vui dồn dập sau đó như “chưa có người Việt Nam nào bị thiệt mạng hay mất tích trong thảm họa động đất-sóng thần”, hay “83 người Việt di chuyển an toàn ra khỏi vùng thảm họa” đã nhanh chóng xua tan sự mệt mỏi này.
Hôm 16/3, ngay sau khi nhận được tin khoảng 60 trong số 83 tu nghiệp sinh và sinh viên Việt Nam trở về từ khu vực thảm họa đang tá túc tại chùa Nissin Kutsu, gần tháp Tokyo, tôi và một đồng nghiệp đã lên đường tới ngôi chùa này, cho dù có một số người lo ngại về khả năng các tu nghiệp sinh trở về từ tỉnh Fukushima có thể nhiễm phóng xạ. Chúng tôi thật sự xúc động khi tận mắt chứng kiến hành động nghĩa hiệp của Hòa thượng Daichi Yoshimizu, trụ trì ngôi chùa này và các bạn bè Nhật Bản khác. Sự giúp đỡ đó thật đáng trân trọng, nhất là trong lúc các bạn Nhật Bản cũng đang gặp khó khăn. Cùng với các bạn tu nghiệp sinh và sinh viên, chúng tôi đã reo hò khi được biết không có ai trở về từ các khu vực nguy hiểm bị nhiễm phóng xạ. Tối hôm đó, tôi đã thức suốt đêm để làm tin và gửi video về Tổng xã (do đường truyền Internet giữa Việt Nam và Nhật Bản bị trục trặc sau động đất), với hy vọng người thân của các bạn sinh viên và tu nghiệp sinh sẽ sớm nhận được tin vui này.
Rồi anh em phân xã chúng tôi lại bận rộn với những chuyến thăm dồn dập của các đoàn đại biểu Việt Nam như đoàn của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, đoàn của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch-Đầu tư Võ Hồng Phúc và đoàn đại biểu cấp cao của Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư dẫn đầu. Các chuyến thăm này nhằm thể hiện tình đoàn kết, sự chia sẻ và cảm thông sâu sắc của Chính phủ và nhân dân Việt Nam đối với khó khăn to lớn mà Chính phủ và người dân Nhật Bản đang phải đối mặt. Đi đến đâu, chúng tôi cũng nhận được những lời cảm ơn chân thành từ các bạn bè Nhật Bản đối với lòng hảo tâm của Chính phủ và nhân dân Việt Nam trong thảm họa vừa qua. Là những phóng viên Việt Nam thường trú tại Nhật Bản, chúng tôi rất tự hào vì điều đó.
Gần ba tháng đã trôi qua kể từ sau trận động đất kinh hoàng đó, cuộc sống của chúng tôi và nhiều người khác ở thủ đô Tôkyô đang dần ổn định. Cho dù cuộc sống hiện tại vẫn còn nhiều khó khăn nhưng tôi tự tin rằng chúng tôi sẽ vượt qua để tiếp tục phản ánh một cách nhanh chóng, chính xác và kịp thời về tình hình ở Nhật Bản và các nỗ lực tái thiết đất nước của người dân nơi này.
Thanh Tùng (P/v TTXVN tại Nhật Bản)