Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Phạm Lương Sơn, cho biết, thực hiện chính sách bảo hiểm y tế bền vững, hướng đến bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, không chỉ cần đạt độ bao phủ số người tham gia mà còn cần bảo đảm chất lượng, công bằng và hiệu quả cho người dân trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế, đặc biệt là dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu; đồng thời tăng cường bảo vệ tài chính cho người dân.
Bệnh nhân đăng ký khám chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Hà Nội. Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN
Để đảm bảo mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ y tế, theo ông, cần có giải pháp gì?
Để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần có nguồn quỹ bảo hiểm y tế an toàn, được sử dụng hợp lý. Hiện nay, với độ “mở” của chính sách, ngày càng có nhiều người tham gia vào hệ thống bảo hiểm y tế; chất lượng dịch vụ y tế được cải thiện rõ rệt, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.
Luật Bảo hiểm y tế 2014 mở rộng quyền lợi cho người tham gia như: chính sách thông tuyến khám, chữa bệnh tạo thuận lợi cho người bệnh bảo hiểm y tế khi đi khám, chữa bệnh; tăng mức hưởng bảo hiểm y tế đối với người tham gia bảo hiểm y tế từ 5 năm liên tục, mở rộng phạm vi thanh toán cho nhiều trường hợp bệnh...
Quỹ bảo hiểm y tế đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trong những năm qua đã có hàng triệu bệnh nhân mắc các bệnh hiểm nghèo, bệnh nặng, chi phí lớn được quỹ bảo hiểm y tế chi trả. Có bệnh nhân ở Vĩnh Long điều trị bệnh về máu trong hơn 2 năm đã được quỹ bảo hiểm y tế chi trả lên tới gần 13 tỷ đồng.
Định hướng của Chính phủ trong đổi mới tài chính y tế hiện nay là thực hiện chuyển dần từ hỗ trợ cơ sở khám, chữa bệnh sang hỗ trợ trực tiếp người dân, thông qua việc tăng mức hỗ trợ, khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm y tế, đưa bảo hiểm y tế thành nguồn chi chủ yếu trong cơ cấu chi phí chăm sóc y tế.
Chiến lược tài chính y tế Việt Nam giai đoạn 2016-2025 cũng đặt ra mục tiêu phát triển hệ thống y tế bền vững, theo hướng "công bằng, hiệu quả, phát triển, chất lượng" với giải pháp chủ yếu là phải đạt tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, đồng thời sử dụng nguồn quỹ hợp lý, hiệu quả.
Vì vậy, trong thời gian tới Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành liên quan trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đặc biệt là công tác tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật bảo hiểm y tế.
Từ đó, nâng cao nhận thức về quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của mọi tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành chính sách, pháp luật bảo hiểm y tế. Đặc biệt, đẩy nhanh độ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân; kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật, lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý khám, chữa bệnh và quản lý hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế...
Cho dù tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đã tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây, song, để đạt được mục tiêu trên 90% dân số có bảo hiểm y tế, ông có cho rằng đây là vấn đề còn nhiều thách thức?
Tính đến tháng 6/2019, cả nước có 84,5 triệu người tham gia bảo hiểm y tế. Hết quý I/2019 đã có hơn 41,7 triệu lượt người khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Trong năm 2018, đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình đạt 15,7 triệu người, tăng gần một triệu người so với năm 2017 và đã có gần 838.500 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, phục hồi sức khỏe…
Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận việc thực hiện chính sách bảo hiểm y tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức. Đơn cử, nhận thức về vai trò của bảo hiểm y tế có nơi còn chưa đầy đủ; công tác chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền địa phương còn thiếu quyết liệt; nhiều doanh nghiệp, cơ sở sử dụng lao động còn trốn đóng, nợ đóng bảo hiểm y tế của người lao động; tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế vẫn chưa được khắc phục triệt để...
Để hoàn thành mục tiêu đến năm 2020 có trên 90% dân số tham gia bảo hiểm y tế, ngoài nỗ lực của ngành Bảo hiểm xã hội, rất cần sự phối hợp, chung tay của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân.
Đặc biệt, cần tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo như: tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo hiểm y tế, đặc biệt là chính sách hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế đối với người lao động trong lĩnh vực nông - lâm - ngư - diêm nghiệp; hoàn thiện cơ chế quản lý quỹ bảo hiểm y tế; phòng chống lạm dụng, trục lợi quỹ; bảo đảm bình đẳng việc khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại bệnh viện công lập và bệnh viện tư nhân; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm y tế.
Cùng với đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các đơn vị, doanh nghiệp trốn đóng, nợ đọng bảo hiểm y tế; nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, nhất là tại tuyến y tế cơ sở; hoàn thiện cơ chế mua sắm thuốc, vật tư y tế theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, công khai, minh bạch.
Kiểm soát chi phí khám, chữa bệnh, bảo đảm duy trì quỹ dự phòng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế là vấn đề quan trọng trong công tác khám, chữa bệnh. Khi chính sách bảo hiểm y tế đang có nhiều thay đổi, Bảo hiểm xã hội Việt Nam giải quyết vấn đề này như thế nào?
Trong năm 2018 và quý I/2019 chính sách bảo hiểm y tế có nhiều thay đổi đã tác động đến việc quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế trong thời gian qua. Năm 2019 nước ta tiếp tục thực hiện cơ chế tài chính y tế theo hướng tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, giảm dần mức chi của người dân tham gia bảo hiểm y tế gắn với lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của mạng lưới y tế cơ sở, thúc đẩy xã hội hóa, hợp tác công tư trong lĩnh vực y tế, tiến tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân.
Do đó, nếu chi phí khám, chữa bệnh không được kiểm soát tốt, quỹ dự phòng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế không còn đủ để bù đắp, chúng ta sẽ phải thực hiện điều chỉnh tăng mức đóng bảo hiểm y tế. Điều này sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều người dân cũng như khả năng cân đối của ngân sách nhà nước.
Để tiếp tục giải quyết những vướng mắc, tồn tại trong thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, trong thời gian qua Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả như ứng dụng công nghệ thông tin và cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho người tham gia bảo hiểm y tế; xây dựng hệ thống trao đổi và tích hợp thông tin thống nhất của ngành, thực hiện cấp mã số Bảo hiểm xã hội đối với mọi cá nhân để quản lý người tham gia và thụ hưởng Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
Hệ thống thông tin giám định bảo hiểm y tế được đưa vào vận hành từ cuối năm 2016 đến nay đã đem lại hiệu quả tích cực, vừa cắt giảm thời gian chờ đợi và đơn giản thủ tục hành chính cho người bệnh, vừa tăng hiệu quả quản lý, ngăn ngừa tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế.
Trong thời gian tới các cấp, các ngành, nhất là ngành bảo hiểm xã hội và y tế cần phải quyết tâm, chung sức sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế nói chung và đảm bảo duy trì quỹ dự phòng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế nói riêng.
Theo đó, Bộ Y tế cần xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn kịp thời, đồng bộ để cùng Bảo hiểm xã hội Việt Nam tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm y tế.
Đặc biệt, các đơn vị của Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam cần thống nhất triển khai mô hình giám định bảo hiểm y tế theo tỷ lệ, theo chuyên đề, để vừa phù hợp với thực tiễn, vừa hạn chế trục lợi quỹ; cùng đồng hành và phối hợp chặt chẽ trong việc thẩm định nguyên nhân vượt trần, vượt quỹ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Trân trọng cảm ơn ông!