Bước qua tuổi 76, với 20 năm sống chung cùng căn bệnh tiểu đường, nên NSND Tường Vy không thể đến viếng "người anh" của mình tại căn nhà số 30 Hoàng Diệu, nơi trước đây nghệ sĩ đã nhiều lần đặt chân đến. Bà chỉ có thể ôm những bức ảnh chụp chung cùng Đại tướng, rơi những giọt nước mắt tiếc thương khôn nguôi...
Có một "khu rừng Đại tướng”
Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, NSND Tường Vy là ca sĩ của đoàn nghệ thuật Tổng cục Chính trị, bà vinh dự có nhiều dịp được gặp và biểu diễn cho Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cũng như những thế hệ chiến sĩ quân đội. NSND Tường Vy thường hay hát đơn ca nên Đại tướng và Bác Hồ nhớ tên và quý mến. Bà kể, có lần, khi bà theo các đoàn vào gặp Đại tướng, bà ngồi hàng ghế sau để nhường chỗ cho mọi người ngồi hàng đầu, Đại tướng lại hỏi: “Tường Vy đâu, Tường Vy đâu?”, bà nhỏ nhẹ: “Dạ, báo cáo Đại tướng, có em!”. Thế là Đại tướng bảo bà lên ngồi bên cạnh ông trong suốt buổi gặp. NSND Tường Vy tâm sự, bà luôn cảm thấy mình thật là may mắn bởi tình cảm Đại tướng dành cho bà mà suốt cả cuộc đời bà không bao giờ quên được. Ngoài những buổi gặp mặt chung ấy thì nghệ sỹ Tường Vy còn có cơ hội được tiếp xúc và gặp Đại tướng tại nhà riêng. Dần dần mối quan hệ ấy trở nên thân thiết như người trong nhà.
Đại tướng luôn dành cho NSND Tường Vy tình cảm thân thương, trìu mến. |
Một trong những kỷ niệm sâu sắc mà NSND Tường Vy nhắc tới trong cuộc trò chuyện với chúng tôi là kỷ niệm về hợp xướng "Có một khu rừng như thế". NSND Tường Vy kể: Ngay sau khi Đại tướng qua đời, Đài THVN đã phát sóng bộ phim tài liệu "Có một khu rừng như thế", có sự góp mặt của Đại tướng và phu nhân, NSND Tường Vy và các em nhỏ trong Trung tâm nghệ thuật tình thương của bà. "Tên phim cũng chính là tên bài hát của nhạc sĩ Doãn Nho, viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Và đó cũng là một trong những ca khúc đã gắn với tôi, thể hiện những tình cảm của tôi dành cho Đại tướng", NSND Tường Vy chia sẻ.
“Nhiều lần sang Cuba, Chile, Nam Mỹ… tham sự Festival dành cho sinh viên và gặp gỡ các tổ chức quốc tế. Mỗi khi đoàn Việt Nam xuất hiện, hàng trăm thanh niên cầm cờ Việt Nam, chạy theo đoàn chúng tôi và hô vang “Viet nam! Giap! Giap! Ho Chi Minh! Giap! Giap! Ho Chi Minh…”. Điều đó thực sự rất xúc động, thiêng liêng và đáng tự hào”. NSND Tường Vy |
Trong giờ phút nghẹn lòng vì mất mát lớn lao, xem lại những hình ảnh này, nước mắt của NSND Tường Vy không ngừng rơi. Kỷ niệm về lần bà dẫn các em trong trung tâm nghệ thuật của mình tới hỏi thăm sức khỏe và hát cho Đại tướng nghe, trước khi ông phải vào nằm viện... lại hiện về rõ mồn một trong tâm trí nghệ sĩ. NSND Tường Vy nghẹn ngào: “Anh Văn rất quan tâm, hỏi han công việc và cuộc sống của tôi. Anh căn dặn các cháu trong trung tâm phải cố gắng học tập thật tốt, phấn đấu rèn luyện để trở thành cháu ngoan Bác Hồ”.
Hợp xướng "Có một khu rừng như thế" gắn với một câu chuyện rất cảm động về tình cảm sâu sắc của nhân dân Điện Biên dành cho Đại tướng. Lần ấy, nhà thơ Trần Đăng Khoa lên Mường Phăng (Điện Biên) thăm lại chiến trường xưa, khi đi qua khu rừng nơi Đại tướng đã từng chỉ huy quân đội ta, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử, người dân ở đó đã níu tay nhà thơ, chỉ vào một khu rừng và nói: “Đây là khu rừng Đại tướng”. Nhà thơ rất xúc động khi thấy nhân dân địa phương giữ gìn từng cành cây, chiếc lá trong khu “rừng Đại tướng”. Được đọc những trang viết của nhà thơ Trần Đăng Khoa về khu “rừng Đại tướng”, nhạc sĩ Doãn Nho rất cảm động và đã sáng tác hợp xướng “Có một khu rừng như thế”.
Vị tướng yêu nghệ thuật
“Hồi còn khỏe, có lần tôi được nghe anh Văn chơi piano, một điều thật sự hiếm hoi mà ít người biết được. Lần ấy anh chơi một chương trong tổ khúc của một nhạc sỹ người Nga, rất trôi chảy và hầu như không phải nhìn vào bản nhạc”, NSND Tường Vy kể.
Theo NSND Tường Vy, Đại tướng rất thích chơi đàn piano. Lúc còn khỏe, ông đã từng mời giáo viên đến nhà dạy đàn. Và mỗi khi NSND Tường Vy đến thăm, Đại tướng đều nói: “Tường Vy hát, anh đệm đàn nhé, hát bài dân ca đi”. "Những lúc như thế, trong tôi lại trào dâng niềm xúc động vô bờ bến, cảm giác anh như một người thân trong gia đình mình, chứ không hề có cảm giác sợ khi đứng trước một vị Tướng quân uy nghiêm và lỗi lạc”, NSND Tường Vy chia sẻ.
“Những ngày sau này, khi đã già yếu, ông lại nhờ tôi mời người đến dạy nhạc cho ông, nhưng tôi chưa kịp tìm thì anh đã ra đi mãi mãi", NSND Tường Vy nói trong hai hàng nước mắt lăn dài...
Quỳnh Như - Tạ Nguyên