Các hiện vật được khai quật từ di tích thương cảng Thi Nại - Nước Mặn. Ảnh: Quốc Dũng/TTXVN |
Với 4 hố thám sát rộng 18 m2 và 2 khu vực nghiên cứu địa tầng tại thôn An Hòa, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, nhóm các nhà khoa học đã phát hiện được dấu vết nền kiến trúc, móng cột, chân tảng, bếp. Diện tích khai quật không lớn nhưng số lượng, loại hình di vật thu được cũng đa dạng gồm vật liệu kiến trúc, đồ gốm sứ, sành, kim loại và những hiện vật khác.
Đánh giá giá trị bước đầu, Tiến sĩ Lê Thị Liên, Viện Khảo cổ học cho biết, đợt khai quật thám sát cũng phát hiện được những di tích và di vật có giá trị cho việc tìm hiểu và đánh giá giá trị của khu di tích. Những di tích có niên đại khoảng thế kỷ 18 - 19. Di vật có niên đại trải dài trong nhiều thời kỳ lịch sử khác nhau từ thế kỷ 16 - 17 đến thế kỷ 19 - 20, tập trung trong thế kỷ 17 - 18. Sự có mặt của một số lượng lớn đồ gốm sứ thời Minh, Thanh (Trung Quốc) và gốm sứ Hizen Nhật Bản, là những chứng cứ xác thực về tính chất thương mại của di tích.
Nước Mặn là một thương cảng cổ nằm ngay trên vị trí của Thi Nại trước đó, có vị trí rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế của vùng đất này trong lịch sử. Thương cảng Thi Nại - Nước Mặn đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu mối quan hệ trao đổi, buôn bán, giao lưu văn hóa giữa Việt Nam với các nền văn minh Đông, Nam Á và phương Tây thông qua tuyến giao thương quốc tế ở Biển Đông.
Những kết quả thu được qua hai lần thám sát cho thấy, tiềm năng nghiên cứu khảo cổ học vùng đất này còn rất lớn, cần tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu trong tương lai để làm sáng tỏ hơn về cấu trúc, quy mô, tính chất của dấu tích; thám sát thêm di tích chùa Ông, chùa Bà để bước đầu có cái nhìn về những dấu tích kiến trúc liên quan đến thương cảng Nước Mặn; xây dựng hệ thống bản đồ phân bố di tích; tăng cường tuyên truyền, giáo dục ý thức cho cộng đồng trong việc bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị di tích.