Với quan niệm “trần sao âm vậy”, người Việt Nam thường cúng cho người thân ở cõi âm tiền, vàng mã để họ có được cuộc sống đủ đầy.
Rất nhiều người còn tin rằng đốt thật nhiều vàng mã là cách để họ báo hiếu cha mẹ đã khuất và tự hào vì đã lo được một cái lễ tươm tất, đầy đủ hơn người. Người ta sẵn sàng đốt vàng mã ở khắp nơi, từ gia đình, đến chùa chiền, miếu, thậm chí ngay cả ở công sở, cơ quan …
Sự biểu hiện tình thương đối với người chết bằng quan niệm trên thật là vô lý, có khi đốt nhà giả mà cháy cả nhà thật như đã từng xảy ra. Nét đẹp văn hóa về tâm linh là thể hiện tình cảm giữa người sống và người chết, duy trì truyền thống văn hóa của gia tộc nhưng cần thể hiện bằng cách tích cực hơn....
Giữa lúc nhiều người dân còn nghèo, còn bao cảnh màn trời chiếu đất, bao trẻ em khuyết tật, bao cụ già cô đơn không nơi nương tựa, bao trẻ lang thang không nhà không cửa, biết bao em bé bị chất độc màu da cam… đang rất cần đến sự giúp đỡ về mọi mặt, hãy hoán chuyển từ việc đốt vàng mã sang giúp đỡ người khác mới là một việc làm ý nghĩa và đáng trân trọng.Việc đốt vàng mã chỉ với một mong muốn được người âm trợ lực cho kinh tế hoặc được thăng quan tiến chức thì cũng chẳng khác nào hối lộ thánh thần, hối lộ cõi âm.
Việc báo hiếu cha mẹ cốt ở lòng hiếu thảo, tận tâm chăm sóc cha mẹ lúc còn sống, thờ phụng và luôn nhớ tới cha mẹ khi đã khuất bóng với tấm lòng hiếu kính, chứ chỉ có chút tro tàn đốt gửi cho cha mẹ để mong cha mẹ phù hộ độ trì thì quá ư vô lý, vô nghĩa. Sống trên cõi đời chỉ cần tấm lòng thành, nếu không thành tâm thì làm gì cũng vô ích. Trong thế giới thật, đồng tiền của nước này mang sang nước khác còn khó tiêu dùng, vậy lấy lý lẽ gì để khẳng định việc trên dương gian đốt tiền “gửi” bằng cách “đốt” tiền xuống âm phủ sẽ được các vong linh tiêu dùng?
Đất nước phát triển, hội nhập với văn minh nhân loại, mọi người dân cần hướng tới nếp sống văn hóa, văn minh, tiết kiệm. Thiết nghĩ Nhà nước cần sớm đưa ra các quy định pháp luật để ngăn cấm việc đốt đồ mã, cần xử lý vi phạm hay áp dụng các biện pháp chế tài mạnh cho cả người tiêu dùng và người sản xuất.
Các địa phương cần đẩy mạnh việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân từng bước hạn chế, tiến đến chấm dứt nạn đốt vàng mã, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và trong hoạt động lễ hội, kiên quyết bài trừ mê tín dị đoan... Cũng cần sự “đồng tâm hiệp lực” của các cấp, các ngành, các hội đoàn thể, nhà trường…, thường xuyên và quyết tâm tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao ý thức, nhận thức của người dân, nhất là các em học sinh (những người rường cột của đất nước trong tương lai) trong việc xóa bỏ hủ tục đốt vàng mã cho người âm. Bên cạnh đó, các cán bộ chủ chốt, đảng viên…, cần gương mẫu chấp hành, “nói không với tệ đốt vàng mã”.
Mỹ Nhân