Nằm tiếp giáp bên đường biên giới, các xã Minh Long, Lý Quốc thuộc huyện Hạ Lang, tỉnh Cao Bằng đã trở thành điểm nóng trung chuyển ma túy qua biên giới của các đối tượng mua bán vận chuyển. Cũng từ đó mà tệ nạn nghiện ma túy của các bản làng vùng biên này ngày càng bùng phát mạnh, kéo theo đó là sự nghèo đói, gia đình tan vỡ. Theo thống kê mới nhất của Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Hạ Lang, hiện tại có 60 người nghiện ma túy, 223 đối tượng nghi sử dụng chất ma túy trái phép, 41 đối tượng đã qua cai nghiện hiện nghi tái nghiện, tập trung chủ yếu ở các xã ven biên giới như Minh Long, Lý Quốc, Thái Đức, Quang Long. Trong đó có một số người hiện làm việc trong cơ quan Nhà nước.
Cùng các chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Lý Vạn, chúng tôi đến xã Minh Long, được coi là điểm nóng về vận chuyển mua bán trái phép chất ma túy trong thời gian gần đây. Trưởng công an xã, ông Nông Tiến Lập cho biết, Minh Long có 10 thôn bản thì có đến 7, 8 thôn có người nghiện ma túy, điều đáng buồn là đối tượng nghiện lại toàn là thanh niên, trình độ học vấn thấp, không có việc làm, lười lao động nhưng lại đua đòi nên bị lôi kéo tham gia vào vận chuyển, chích hút. Ma túy đang giết dần thanh niên các bản làng vùng biên này.
Cũng từ tệ nạn nghiện hút mà các xóm Đa Trên, Đa Dưới, Bản Thang có tỉ lệ hộ nghèo cao nhất xã, thường hay xảy ra trộm cắp và những mái ấm gia đình đổ vỡ đau thương cũng từ việc đi theo “nàng tiên nâu”. Điển hình như gia đình ông Nông Văn Ái, bị lôi kéo dẫn đến nghiện ngập, chích hút, ông Ái đã không hay biết mình bị lây nhiễm căn bệnh HIV từ những người bạn nghiện khi nào, khi vợ ông mất đi vì chính mình truyền nhiễm sang cho vợ thì ông mới hiểu ra. Nay vợ chồng ông Ái đã mất vì ma túy, vì HIV, bỏ lại cậu con trai quý tử giờ cũng đang sống lay lắt vì nghiện ngập.
Hoặc như trường hợp anh Nông Văn Tả, trước đây anh Tả lái xe, biết sửa chữa ô tô kiếm nhiều tiền, nhưng cũng vì một phút yếu lòng nghe theo những lời rủ rê của bạn bè nên sa ngã vào con đường nghiện ngập, nay gia đình cũng tan nát, vợ con lánh xa. Sống đơn thân, không có tiền tiêu xài mua thuốc, Nông Văn Tả đã đi ăn trộm của họ hàng.
Xã Minh Long có 10 thôn bản đồng bào dân tộc Tày, Nùng sinh sống, xóm làng nằm chạy dọc bám quanh đường biên giới với Trung Quốc, là điểm nóng trên tuyến vận chuyển mua bán mua túy của tội phạm. Do vậy, hầu như thôn bản nào cũng có người nghiện, tỉ lệ người mắc nghiện cao nhất là các xóm: Đa Trên có 42 nhà, đã có 7 nhà có người nghiện, Bản Thang có 56 hộ, có tới 10 hộ có người nghiện, Đa Dưới cũng tới 5- 6 hộ có người nghiện và hàng chục người nghi nghiện. Tỉ lệ hộ nghèo của xã còn trên 41%, chủ yếu nằm ở các xóm có nhiều người nghiện.
Người dân ở Minh Long cho biết, họ rất lo ngại khi phải đi ngoài đường vào buổi tối vì sợ bị người nghiện cướp, hoặc con nghiện đến nhà trộm và mong muốn các cơ quan chức năng nhanh chóng tổ chức rà soát, đưa các đối tượng nghiện đi cai để xóm làng bình yên, con cháu họ không còn bị dụ dỗ lôi kéo.
Cũng như xã Minh Long, xã Lý Quốc từ lâu cũng đã trở thành điểm nóng về tệ nạn nghiện ma túy ở vùng biên. Thống kê sơ bộ đã phát hiện 7 người nghiện cùng 34 trường hợp nghi nghiện, tập trung chủ yếu ở xóm Bằng Ca, Bản Sao và Bang Dưới. Có những gia đình cả hai bố con đều nghiện như gia đình anh Triệu Văn Thảo ở xóm Bằng Ca, cai nghiện về nhưng lười lao động, ham chơi, lại tham gia hút nên tái nghiện. Nay lại thêm cậu con trai lao vào con đường nghiện ngập. Hoặc có gia đình hai anh em đang thụ án về tội vận chuyển và mua bán trái phép ma túy.
Ông Nông Văn Thàng, Bí thư Đảng ủy xã Lý Quốc cho biết, mới vài năm trở lại đây tỉ lệ người nghiện, nghi nghiện, mua bán vận chuyển trái phép chất ma túy trên địa bàn tăng lên nhanh chóng. Người nghiện tập trung ở lứa tuổi 18-40 khá nhiều, trình độ học vấn thấp, lao động nông nghiệp là chủ yếu nhưng lại lười lao động, ham chơi nên dễ bị các đối tượng xấu lôi kéo. Bên cạnh đó, các làng bản của các xã ở vùng biên đều nằm sát biên giới, nhiều đường mòn lối mở trở thành điểm nóng về trung chuyển ma túy nên nhiều người tham gia lao động bốc vác qua biên trở thành người vận chuyển, tham gia hút hít theo nghiện khi nào không hay.
Từ năm 2013 đến nay, Đồn Biên phòng cửa khẩu Lý Vạn đã bắt 5 vụ vận chuyển ma túy lớn trên địa bàn, thu giữ hơn 10 bánh heroin, 1,2 kg ma túy đá của 9 đối tượng. Hằng năm các cơ quan chức năng địa phương đã tổ chức cho hàng chục đối tượng đi cai nghiện, tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến đông đảo nhân dân, thế nhưng nạn nghiện ma túy, tham gia mua bán vận chuyển ma túy trên địa bàn dường như vẫn chưa có dấu hiệu lắng xuống, mà vẫn âm ỉ bùng phát gây mất trật tự an ninh địa phương.
Nằm bên cạnh đường biên mốc giới, có cửa khẩu Lý Vạn là điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế xã hội, vài năm trở lại đây các xã vùng biên như Lý Quốc, Minh Long,… đã xuất hiện nhiều nhà cao tầng, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện.
Nhưng bên cạnh đó vẫn còn nhiều thách thức như tệ nạn buôn bán ma túy, nạn nghiện hút cũng đang đe dọa, làm thụt lùi sự phát triển của các làng bản, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của nhân dân cùng các cơ quan chức năng dẹp bỏ tội phạm, nạn nghiện hút ma túy, để các làng bản vùng biên sống trong yên bình, yên tâm phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
QT