Theo thống kê, 6 tháng đầu năm nay, tổng số nợ bảo hiểm xã hội (BHXH) của các doanh nghiệp ở Thừa Thiên - Huế là 104,933 tỷ đồng, chiếm 7,62% so với số phải thu.
Tình trạng chậm đóng, nợ BHXH trong thời gian dài gây bức xúc và ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Có 297 đơn vị nợ trên 6 tháng với số tiền trên 34 tỷ đồng, có doanh nghiệp nợ đến 78 tháng. Trong số các doanh nghiệp nợ BHXH, chủ yếu là các doanh nghiệp cổ phần hóa, doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Hầu hết các doanh nghiệp đều biện minh là kinh tế khó khăn, sản xuất đình đốn, không có khả năng đóng BHXH.
Thực tế, ngoài một số doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, còn nhiều doanh nghiệp dùng thủ đoạn tinh vi để trốn tránh trách nhiệm, bằng cách không ký hợp đồng với người lao động, hay ký hợp đồng lao động thời vụ, đóng không đủ số lao động tham gia bảo hiểm, không báo cáo kịp thời khi có biến động lao động, thường xuyên thay đổi địa điểm kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh ổn định, nhưng vẫn cố tình chây ỳ, hoặc vẫn khấu trừ tiền bảo hiểm vào lương của người lao động, song không nộp mà chiếm dụng để kinh doanh và chấp nhận chịu phạt tiền chậm đóng.
Bảo hiểm Xã hội tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc đối thoại với doanh nghiệp và thành lập các đoàn kiểm tra, thanh tra để nhắc nhở, xử phạt, nhưng các doanh nghiệp vẫn cố tình chây ỳ, không nộp tiền BHXH. Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã khởi kiện 8 doanh nghiệp nợ BHXH kéo dài từ 13 đến 43 tháng. Nhưng đến nay, hầu hết các doanh nghiệp này vẫn không thực hiện theo đúng cam kết trước tòa, chỉ nộp một ít để đối phó, trả nợ cũ nhưng lại nợ mới. Một số doanh nghiệp thì đưa ra lộ trình trả nợ, tuy nhiên lộ trình này lại như "đánh đố" không biết bao giờ mới trả xong.
Bên cạnh đó, việc thu hồi nợ BHXH cũng gặp khó khăn do chế tài xử phạt quá nhẹ. Hiện mức xử phạt hành chính cao nhất đối với hành vi chiếm dụng này chỉ là 30 triệu đồng. Ngoài ra, cơ quan bảo hiểm chỉ có chức năng thực hiện, kiểm tra, đôn đốc chứ không có quyền xử phạt. Nếu bị nhắc nhở thì doanh nghiệp trì hoãn, đối phó bằng nhiều hình thức khác nhau.
Tường Vi