Những ai quan tâm đến du lịch Việt Nam, chắc hẳn sẽ khấp khởi mừng với con số hơn 6 triệu khách quốc tế đến Việt Nam trong năm qua. Với lợi thế về điều kiện địa lý, với sức thu hút của một đất nước có nhiều di sản thế giới, có nền chính trị, xã hội ổn định... “ngành công nghiệp không khói" không chỉ đem lại nguồn thu lớn cho đất nước, mà còn là một kênh quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế. Dẫu vậy, có không ít chuyện phiền lòng trong việc tạo dựng một môi trường du lịch thân thiện với du khách.
|
Nạn chèo kéo khách du lịch đang làm xấu hình ảnh du lịch Việt Nam. Lê Phú |
Thời gian gầy đây, là khách du lịch trở thành nạn nhân của nạn chèo kéo, chặt chém tại các khu du lịch, tham quan. Nhẹ thì bị ép giá, mua phải hàng dỏm, hàng giả; nặng thì bị lường gạt, bị móc túi tiền bạc, tư trang... Công ty Viettravel cho biết, trung bình mỗi tháng họ có từ 5 - 7 khách du lịch nước ngoài bị móc túi hoặc bị cướp giật đồ. Đó chính là nỗi ám ảnh của rất nhiều khách quốc tế khi đến Việt Nam. Trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội đôi lúc xuất hiện tin tức khách du lịch (cả trong nước và nước ngoài) bị tài xế taxi ăn gian giá cước, bị bỏ lại giữa đường vì không chấp nhận giá cước trên trời.
Sự việc một blogger nổi tiếng người Mỹ nói xấu du lịch Việt Nam đăng tải trên Huffingtonpost hồi đầu năm ngoái dù bị dư luận trong nước phản ứng dữ dội, song những gì bài viết đề cập đã khiến nhiều người phải suy nghĩ. Chúng ta không thể ngăn được việc du khách nói xấu về du lịch Việt Nam, song qua đó cũng cho thấy trách nhiệm của cơ quan quản lý, của chính quyền địa phương có điểm du lịch.
Tuy chưa có con số thống kê chính thức các trường hợp khách du lịch bị “chặt chém”, nhưng nếu tiếp tục xem nhẹ và không quy rõ trách nhiệm, thì hậu quả của nó sẽ không nhỏ. Kết quả khảo sát gần đây cho thấy, khoảng 80 - 85% số du khách nước ngoài được hỏi, họ đều trả lời không muốn quay trở lại Việt Nam. Một mặt do họ cảm thấy nhàm chán với những sản phẩm du lịch trùng lặp, mặt khác là ấn tượng xấu về những vấn nạn ăn xin, bán hàng rong, chèo kéo, chèn ép du khách, môi trường và an toàn tại các điểm du lịch.
Cứ nhìn vào các dịp lễ hội, Festival, mùa du lịch cao điểm, là mặc nhiên giá phòng thuê khách sạn, giá dịch vụ đều tăng lên đến chóng mặt, bình quân tăng từ 20 - 30%, có thời điểm tăng tới 50%. Có quy luật bất thành văn, khách càng đông các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch càng tăng giá, khách càng nhiều, “chặt chém” càng mạnh hơn. Ngay tại những trung tâm du lịch lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, việc chèo kéo, ép khách mua hàng vẫn thường xảy ra. Hình ảnh thường thấy là tại các trung tâm, các điểm du lịch, những người bán hàng bu lấy du khách ngay cửa xe.
Thường cứ vào dịp lễ, dịp khai trương mùa du lịch mới, quan chức nhiều địa phương đều hứa hẹn sẽ không để du khách bị “chặt chém”, nghiêm cấm các nhà hàng, khách sạn lên giá, kiểm tra giá niêm yết nhưng thực tế, hầu như tình hình ở nhiều nơi không kiểm soát nổi, các dịch vụ liên quan tha hồ nâng giá, du khách đành phải chấp nhận dù bực mình. Với ngành du lịch, sản phẩm còn nghèo nàn, đơn điệu, khách bị mất tiền vô lý trên cả hành trình, trong lúc lại thiếu những điểm đến, những chương trình cho du khách tiêu tiền đúng nghĩa. Nhiều nơi, du khách không biết phải đi đâu, không biết phải tiêu tiền như thế nào bởi không có chỗ vui chơi, giải trí. Trong khi đó, doanh nghiệp làm du lịch cạnh tranh về giá thiếu lành mạnh khiến du khách có cảm giác bị moi tiền hơn là được phục vụ.
Có rất nhiều giải pháp được đưa ra, đến nỗi phát nhàm: Sự nỗ lực, phối hợp giữa chính quyền địa phương và ngành du lịch nhằm tạo môi trường thân thiện cho khách du lịch. Nhưng rõ ràng, để môi trường du lịch thật sự trong sạch, có lẽ chỉ hô hào thôi chưa đủ. Điều cần làm trước hết là phải gạt bỏ cho được thói kiếm tiền bất chính, trục lợi. Ðã đến lúc, các cơ quan chức năng phải có những biện pháp đồng bộ, kiên quyết để xử lý triệt để và làm thay đổi căn bản ý thức làm du lịch chộp giật. Việc làm trong sạch, lành mạnh môi trường du lịch, hấp dẫn du khách phải từ những chuyện nhỏ như nụ cười thân thiện, bán đúng giá... Muốn thế cần sự phối hợp của nhiều ngành, nhiều địa phương và ý thức của mỗi người dân. Chỉ khi nào người dân ở các điểm du lịch ý thức được trách nhiệm của mình trong việc xây dựng một môi trường du lịch thân thiện, an toàn cho du khách... thì mới hy vọng những nghịch lý trong hoạt động du lịch mới được xóa bỏ.
Yến Nhi