Việt Nam và Anh thúc đẩy hơn nữa hợp tác kinh tế-thương mại

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long đưa ra phát biểu trên tại Kỳ họp JETCO lần thứ 14 được tổ chức tại London ngày 14/7 dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long và Ngài Douglas Alexander, Quốc vụ khanh về Chính sách thương mại và An ninh kinh tế, Bộ Kinh doanh và Thương mại Vương quốc Anh.

Tham dự Khóa họp, về phía Việt Nam có Đại sứ Việt Nam tại Anh Đỗ Minh Hùng, đại diện Văn phòng Chính phủ, các Bộ: Công Thương, Công an; Nông nghiệp và Môi trường; Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Anh. Về phía Anh có Đại sứ Anh tại Việt Nam Iain Frew, Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh tại TP. Hồ Chí Minh Alex Smith, đại diện Bộ Kinh doanh và Thương mại Anh, Đại sứ quán Vương quốc Anh tại Việt Nam

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cho biết, trong vòng 10 năm qua, quan hệ thương mại và đầu tư đã chứng kiến những bước phát triển vượt bậc. Về thương mại, hai nước thực thi Hiệp định UKVFTA hơn 4 năm và gần đây nhất là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) khi Anh trở thành thành viên thứ 12 của Hiệp định này. Về năng lượng, với sự thúc đẩy và hỗ trợ mạnh mẽ của Anh trong chương trình đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) và các chương trình hợp tác song phương, Việt Nam đang từng bước hoàn thiện thể chế, tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm, quan tâm đầu tư của quốc tế để chuyển dịch năng lượng, hướng tới mục tiêu đạt trung hòa khí thải vào năm 2050.

Tại kỳ họp JETCO 14, hai bên đã thảo luận và thống nhất nhiều lĩnh vực hợp tác thiết thực, như nông nghiệp, y tế, tài chính ngân hàng, năng lượng tái tạo, thúc đẩy thương mại và đầu tư song phương, giáo dục và nâng cao năng lực

Trong lĩnh vực nông nghiệp, thực phẩm và đồ uống, phía Anh quan tâm tới việc Việt Nam hướng dẫn và hỗ trợ việc đăng ký mở cửa thị trường đối với các sản phẩm thịt gia cầm, thịt bò, hải sản của Anh sang Việt Nam. Anh cũng hoan nghênh đề xuất của Việt Nam về việc thúc đẩy phê duyệt các sản phẩm thịt gia cầm nhập khẩu từ Việt Nam sang Anh và các đề xuất hợp tác của Việt Nam trong lĩnh vực này.

Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, Anh quan tâm đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, đồng thời đề xuất các hoạt động hợp tác liên quan đến trái phiếu xanh, thành lập tổ chức tài chính tại Việt Nam. Việt Nam hoan nghênh và đề nghị phía Anh gửi đề xuất cụ thể tới cơ quan liên quan của Việt Nam.

Trong lĩnh vực năng lượng, Anh cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi năng lượng thông qua hợp tác song phương và khuôn khổ JETP. Phía Việt Nam cập nhật tình hình hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển năng lượng tái tạo, điện gió ngoài khơi tại Việt Nam, đồng thời đề nghị Anh tăng cường hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam, nâng cao năng lực quản lý, đào tạo nhân sự trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, và hỗ trợ Việt Nam xây dựng chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo bền vững.

Trong lĩnh vực đào tạo, nâng cao năng lực, Việt Nam đề nghị Anh tích cực triển khai các hoạt động hợp tác đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, hỗ trợ nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Việt Nam, hợp tác trong dạy tiếng Anh, nâng cao chất lượng giáo dục đại học.

Trong lĩnh vực thương mại và đầu tư song phương, Việt Nam đề nghị hai bên tích cực hợp tác để nâng cao hiệu quả, tận dụng hiệp định UKVFTA và CPTPP, hỗ trợ xúc tiến đầu tư, thương mại, định kỳ tổ chức hoạt động kết nối doanh nghiệp hai nước, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai bên tham gia thị trường của nhau và hợp tác trong lĩnh vực quản lý thị trường.

Tại phiên họp Ủy ban thương mại UKVFTA cùng ngày, hai bên trao đổi, rà soát tình hình thực thi Hiệp định trên cơ sở báo cáo của các Ủy ban chuyên môn về thương mại hàng hóa, hải quan, các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật, thương mại dịch vụ - đầu tư, thương mại và phát triển bền vững. Hai bên ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực và kết quả đạt được trong quá trình triển khai Hiệp định, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người dân hai nước. Hai bên cũng thảo luận về định hướng xử lý một số vấn đề liên quan đến tiếp cận thị trường hàng hóa và dịch vụ mà các bên quan tâm nhằm thúc đẩy hơn nữa trao đổi thương mại - đầu tư song phương.

Phát biểu tại cuối phiên họp, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long khẳng định những vấn đề được trao đổi tại JETCO 14 và Ủy ban Thương mại UKVFTA sẽ được cấp kỹ thuật hai bên tiếp tục triển khai. Hai bên nhất trí sẽ phối hợp chặt chẽ, nỗ lực giải quyết triệt để, hiệu quả các vấn đề đã thảo luận tại Khóa họp này, đưa quan hệ giữa hai nước được đẩy lên tầm cao mới.

Cùng ngày, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng làm việc với ông Matt Western, Đặc phái viên thương mại của Thủ tướng Anh về Việt Nam. Ông Matt Western trao đổi chi tiết về triển vọng hợp tác thương mại đầu tư trong thời gian tới, tận dụng Hiệp định UKVFTA và CPTPP. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long khẳng định Anh là đối tác thương mại và đầu tư hàng đầu của Việt Nam, đánh giá cao sự hợp tác tích cực và tiềm năng tăng trưởng thương mại đầu tư trong thời gian tới.  Hai bên cũng thảo luận về tiến trình hợp tác năng lượng với những hoạt động hỗ trợ hiệu quả, thiết thực của Vương quốc Anh dành cho Việt Nam, góp phần hiện thực hóa cam kết trong khuôn khổ JETP và đẩy nhanh tiến trình chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng làm việc với Lãnh đạo Hội đồng kinh doanh Anh - ASEAN (UKABC), và lãnh đạo một số doanh nghiệp lớn của Anh như HSBC, Prudentials, Arup, BP. Ông Stuart Tait, Chủ tịch UKABC, bày tỏ quan tâm mở rộng hợp tác đầu tư giữa hai nước, khẳng định vai trò cầu nối của UKABC trong hợp tác kinh tế, thương mại. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long trao đổi chi tiết về tiềm năng hợp tác, đầu tư tại Việt Nam, trong đó có lĩnh vực năng lượng tái tạo, với việc hoàn thiện cơ sở pháp lý của Việt Nam trong thời gian gần đây giúp tháo gỡ nhiếu nút thắt, đẩy mạnh triển khai các dự án. Đại diện các doanh nghiệp cũng bày tỏ quan tâm và trình bày định hướng tham gia, hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.

Trước đó, ngày 11/7, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Vương quốc Anh 2025 tại thành phố Edinburgh, Scotland, Vương quốc Anh.  Sự kiện có sự tham dự của Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Anh Iain Frew, cựu Đại sứ - Chủ tịch Hiệp hội rượu Whisky Scotland Mark Kent và 50  lãnh đạo doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan quản lý hai nước.

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long khẳng định Hiệp định  UKVFTA và việc Anh gia nhập CPTPP trong năm 2024 đã tạo “lực đẩy kép” thúc đẩy quan hệ kinh tế song phương, góp phần đưa kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt 8,4 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2023, đưa Anh trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam tại châu Âu.

Thứ trưởng nhận định dư địa hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và năng lượng vẫn còn rất lớn. Ông kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp hai nước tận dụng tối đa ưu đãi thuế quan và các quy tắc xuất xứ linh hoạt để mở rộng hơn nữa hợp tác thương mại dịch vụ và tài chính, đồng thời gia tăng hiện diện của nông sản, thực phẩm và đồ uống tại thị trường của nhau.

Thứ trưởng chia sẻ những đột phá chiến lược mà Việt Nam đang thực hiện để phục vụ mục tiêu phát triển đất nước, trong đó có lĩnh vực năng lượng. Theo Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh (tháng 4/2025), Việt Nam đặt mục tiêu đạt 117,4 GW công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030, cần huy động khoảng 134 tỷ USD vốn đầu tư mới, chủ yếu từ tư nhân và nguồn lực quốc tế.

Trên cơ sở đó, Thứ trưởng kêu gọi các tập đoàn, ngân hàng, tổ chức tài chính của Anh tham gia sâu vào quá trình chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam thông qua việc cùng xây dựng các trung tâm công nghiệp-dịch vụ năng lượng, phát triển dự án điện gió ngoài khơi, đào tạo nguồn nhân lực, sản xuất thiết bị và cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho ngành năng lượng.

Tại phiên thảo luận, các diễn giả nhiều kinh nghiệm của hai bên tập trung thảo luận bốn chủ đề: triển vọng thương mại dưới tác động của UKVFTA/CPTPP; cơ hội cho nông-sản-thực-phẩm và đồ uống cao cấp; lộ trình phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam; và khả năng huy động tài chính xanh cho các dự án lớn. Đại diện Bộ Công Thương khẳng định sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp khai thác ưu đãi thuế, tối ưu hồ sơ quy tắc xuất xứ và tiếp cận gói tín dụng xanh thuộc JETP.

Trong khuôn khổ Diễn đàn doanh nghiệp, Tập đoàn BP (Anh) và T&T Group (Việt Nam) trao Biên bản ghi nhớ (MoU) về các cơ hội hợp tác nhằm thúc đẩy các giải pháp di chuyển thông minh và chuyển đổi sử dụng xe điện tại Việt Nam. Theo Biên bản ghi nhớ, Castrol - công ty con của Tập đoàn BP, đối tác đến từ Đài Loan (Trung Quốc)- và Công ty Cổ phần Năng lượng Tập đoàn T&T sẽ hợp tác để triển khai và vận hành hệ sinh thái hoán đổi pin cho xe điện hai bánh (xe máy điện) tại Việt Nam.

Ngay sau Diễn đàn doanh nghiệp, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long có buổi làm việc với đại diện BP và T&T Group, trong đó Thứ trưởng đánh giá cao mô hình hợp tác ba bên - nhà sản xuất dầu nhờn, công ty công nghệ pin và nhà phát triển hạ tầng- đồng thời đề nghị doanh nghiệp tuân thủ các quy định có liên quan khi triển khai dự án tại các đô thị lớn, bảo đảm tương thích chuẩn kỹ thuật, an toàn cháy nổ và mức giá đổi pin cạnh tranh, qua đó góp phần hiện thực hóa mục tiêu giảm phát thải trong lĩnh vực giao thông vận tải của Việt Nam.

Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan, 6 tháng đầu năm 2025, thương mại hai chiều đạt hơn 4,3 tỷ USD, tăng 9,6%, trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 3,4 tỷ USD, tăng 8,2% và nhập khẩu từ Anh đạt 461,6 triệu USD, tăng 23,1%.

Trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt hơn 8,4 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2023. Xuất khẩu của Việt Nam đạt hơn 7,5 tỷ USD, tăng 18,9%, nhập khẩu đạt 881,1 triệu USD, tăng 10,8%. Tăng trưởng thương mại của Việt Nam với thị trường Anh năm 2024 cao hơn trung bình tăng trưởng thương mại với Liên minh châu Âu (16,8%), các nước châu Âu (17,2%) và thế giới (15,4%). Thương mại Việt Nam và Anh liên tục tăng trưởng từ năm 2021 tới nay bất chấp dịch bệnh, biến động kinh tế, chính trị toàn cầu và đà sụt giảm thương mại toàn cầu năm 2023.

Với kim ngạch xuất nhập khẩu 2024 như trên, Vương quốc Anh hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam tại châu Âu, sau Hà Lan (13,8 tỷ USD) và Đức (11,7 tỷ USD).