Sáu kinh nghiệm rút ra từ Đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương

Nhân dịp này, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã phỏng vấn đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tổ chức Trung ương về những kết quả nổi bật và các bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình chuẩn bị, tổ chức Đại hội các cấp, đặc biệt là đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025.

Xin đồng chí đánh giá khái quát về Đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025?

Đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra trong bối cảnh đất nước đạt được kết quả khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, kinh tế- xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại...; toàn Đảng đã tổ chức thành công đại hội đảng bộ cấp cơ sở, cấp trên trực tiếp cơ sở nhiệm kỳ 2020-2025; các địa phương, cơ quan, đơn vị đang nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2020 và nhiệm kỳ 2015-2020. Cùng với đó, cả nước đang quyết liệt thực hiện các giải pháp phòng, chống đại dịch COVID-19; phòng, chống, khắc phục hậu quả nặng nề bão, lũ, sạt lở đất ở các tỉnh miền Trung; đồng thời, bảo đảm hoàn thành các nhiệm vụ đối ngoại quan trọng của đất nước với vai trò là Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch AIPA 41 và Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc.

Thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đến ngày 29/10/2020, tất cả đảng bộ trực thuộc Trung ương đã hoàn thành việc tổ chức đại hội nhiệm kỳ 2020-2025, sớm hơn so với 3 nhiệm kỳ gần đây, bảo đảm đúng quy định, chất lượng theo yêu cầu.

Các dự thảo văn kiện được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, coi trọng tổng kết thực tiễn; tổ chức lấy ý kiến rộng rãi, tranh thủ được nhiều ý kiến của các tổ chức, cá nhân; đặc biệt là tiếp thu nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo, góp ý của Bộ Chính trị, Ban Bí thư vào dự thảo văn kiện và phương án nhân sự đại hội.

Điểm mới trong các dự thảo văn kiện nhiệm kỳ này là các đảng bộ đã tập trung làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng, chú trọng nhiều hơn công tác xây dựng Đảng; lựa chọn khâu đột phá để tập trung thực hiện trong nhiệm kỳ 2020-2025, mục tiêu, phương hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045. Một số báo cáo kiểm điểm đã nêu cao tính tự phê bình và phê bình, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt đã thực hiện việc nêu gương, chủ động nhận trách nhiệm về những hạn chế, khuyết điểm của đảng bộ. 

Công tác nhân sự được Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhất là đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo thường xuyên, chặt chẽ và các cấp ủy quan tâm chuẩn bị ngay từ đầu nhiệm kỳ gắn với việc xây dựng và triển khai thực hiện các nghị quyết, quy định Trung ương 4, 6, 7, 8 khóa XII. Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy các cấp đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp nhằm từng bước đổi mới "đồng bộ, tổng thể, toàn diện, liên tục các khâu trong công tác cán bộ". Các cấp ủy triển khai thực hiện nghiêm túc các khâu trong công tác cán bộ; thực hiện đúng quy trình, quy định; đồng thời, kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh và xử lý những sai sót, vi phạm về công tác cán bộ, nhất là nhưng nơi còn đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến nhân sự đại hội.

Công tác tuyên truyền được tiến hành với nhiều hình thức phong phú, đa dạng; tạo không khí phấn khởi, tự hào, nhận được sự đồng tình ủng hộ của cán bộ, đảng viên và nhân dân và sự đồng thuận trong xã hội đối với ngày hội của địa phương. Công tác bảo đảm an ninh, trật tự, chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ đại hội được triển khai nghiêm túc với phương châm an toàn, tiết kiệm, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống, kiểm soát dịch COVID-19.

Công tác tổ chức, điều hành được thực hiện nghiêm túc, trang trọng, đúng quy định, bảo đảm chu đáo, tiết kiệm, hiệu quả. Chương trình đại hội được xây dựng chi tiết, có phân công, phân nhiệm rõ ràng, khoa học. Các đại biểu tham dự đại hội thực hiện nghiêm túc quy chế làm việc, tạo không khí trang nghiêm, dân chủ, đoàn kết, thống nhất. Tại nhiều đại hội, đã thể hiện tinh thần "tương thân, tương ái", phát động ủng hộ đồng bào miền Trung và Tây Nguyên đang phải ứng chịu hậu quả nặng nề do thiên tai, bão lũ gây ra.

Thưa đồng chí, hai nội dung quan trọng nhất của mỗi kỳ Đại hội là việc thảo luận, quyết định đường lối, nhiệm vụ chính trị (công tác văn kiện) và bầu ra cơ quan lãnh đạo của Đảng (công tác nhân sự). Xin đồng chí cho biết kết quả của hai nội dung quan trọng này tại Đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025?

Việc thảo luận, góp ý và thông qua các văn kiện tại đại hội được thực hiện nghiêm túc, phát huy tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, thống nhất. Các đại hội đã dành thời gian thỏa đáng để thảo luận văn kiện với gần 1.400 ý kiến phát biểu, tham luận tại đại hội và các tổ thảo luận. Việc gợi ý thảo luận được chú trọng, không khí thảo luận ở nhiều đại hội sôi nổi, thẳng thắn, tập hợp được trí tuệ của đông đảo cán bộ, đảng viên. Nhiều đảng bộ đã đầu tư xây dựng phim tư liệu, trình chiếu, thuyết minh sinh động cho báo cáo chính trị, tham luận đại hội.

Việc bầu cử ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư được thực hiện theo đúng Quy chế bầu cử trong Đảng với kết quả bầu cử số lượng ban chấp hành giảm theo quy định nhưng vẫn đảm bảo cơ cấu, chất lượng nâng lên so với nhiệm kỳ trước. Tổng số cấp ủy viên khóa mới đã được bầu là 3.330 đồng chí, giảm 6,20% so với nhiệm kỳ 2015-2020, vượt quy định tại Chỉ thị 35 (giảm 5%). Chất lượng nhân sự được nâng lên rõ rệt: Cấp ủy nữ là 523 đồng chí (15,71%), cao hơn nhiệm kỳ trước 2,69%; có 34 đảng bộ đạt từ 15% trở lên, trong đó, cao nhất là Tuyên Quang (29,17%). Ủy viên ban thường vụ nữ là 123 đồng chí (12,91%), cao hơn nhiệm kỳ trước 2,37%; có 20 đảng bộ đạt từ 15% trở lên, trong đó, cao nhất là Bình Phước (40%). Bí thư cấp ủy nữ là 9 đồng chí (13,85%) (nhiệm kỳ trước là 3 đồng chí). 

Cấp ủy viên người dân tộc thiểu số là 389 đồng chí (11,68%), cao hơn nhiệm kỳ trước 0,72%, trong đó, cao nhất là Cao Bằng (75,5%). Ủy viên Ban Thường vụ người dân tộc thiểu số là 113 đồng chí (11,86%), cao hơn nhiệm kỳ trước 0,51%; trong đó, cao nhất là Cao Bằng (80%). Bí thư cấp ủy người dân tộc thiểu số là 6 đồng chí (9,23%), cao hơn nhiệm kỳ trước 1,54%. 

Cấp ủy có trình độ thạc sỹ trở lên là 2.220 đồng chí (28 giáo sư, phó giáo sư), đạt 66,67%, cao hơn nhiệm kỳ trước 23,17%. Ban Thường vụ có trình độ thạc sỹ trở lên là 613 (7 giáo sư, phó giáo sư), đạt 64,32%, cao hơn nhiệm kỳ trước 19,23%. Bí thư cấp ủy có trình độ từ thạc sỹ trở lên là 51 đồng chí (3 giáo sư, phó giáo sư), đạt 78,46%, cao hơn nhiệm kỳ trước 13,85%. Phó bí thư có trình độ từ thạc sỹ trở lên là 98 đồng chí (2 giáo sư, phó giáo sư), đạt 69,01%, cao hơn nhiệm kỳ trước 20,59%.

Tuổi bình quân của ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư thấp hơn so với nhiệm kỳ trước; cơ bản bảo đảm 3 độ tuổi trong cấp ủy; có 28 đồng chí bí thư từ 50 tuổi trở xuống (43,08%). 

Có 27 đồng chí đồng chí bí thư không là người địa phương (41,54%), cao hơn nhiệm kỳ trước 23,08%.

67 đại hội đã bầu đủ 1.381 đại biểu chính thức và 131 đại biểu dự khuyết dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bảo đảm đúng tiêu chuẩn, số lượng, cơ cấu đại biểu được Trung ương phân bổ.
 
Những kinh nghiệm rút ra trong quá trình chuẩn bị, tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp, đặc biệt là đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025 là gì thưa đồng chí?

Một là, phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, sát sao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong suốt quá trình chuẩn bị, tổ chức đại hội; chỉ đạo ban hành hệ thống văn bản sớm, đầy đủ, toàn diện về chuẩn bị và tổ chức đại hội. Phát huy tính chủ động, sáng tạo của từng cấp ủy, tổ chức đảng, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong quá trình chuẩn bị, tổ chức đại hội; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ. Cấp ủy triệu tập đại hội cần nêu cao tinh thần đoàn kết, cộng đồng trách nhiệm, lãnh đạo, chỉ đạo, chuẩn bị đại hội một cách công phu, chu đáo, nghiêm túc, có kế thừa, tham khảo những kinh nghiệm quý, bài học hay của các nhiệm kỳ trước và bổ sung những điểm đổi mới, sáng tạo phù hợp với tình hình thực tiễn của nhiệm kỳ này.

Hai là, Báo cáo chính trị phải làm rõ được công tác và vai trò lãnh đạo của Đảng trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành phải bám sát các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác và quy chế làm việc, tránh trùng lặp nội dung với báo cáo chính trị.

Ba là, nắm vững và kịp thời xử lý dứt điểm các vấn đề phức tạp, phát sinh trên địa bàn trước khi đại hội diễn ra; nắm chắc tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và dư luận liên quan đến nhân sự trước, trong và sau đại hội để kịp thời chỉ đạo giải quyết những vướng mắc, bất cập. Trong công tác nhân sự đại hội, phải tuyệt đối tuân thủ đúng quy trình 5 bước, dân chủ, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch, tất cả vì lợi ích quốc gia dân tộc; chủ động nắm tình hình, kịp thời xử lý các tình huống ngoài dự kiến. 

Bốn là, thảo luận văn kiện đại hội phải tập trung vào những vấn đề mới, khó, nhạy cảm, những nội dung còn có ý kiến khác nhau và bám sát vào tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị, địa phương. Gửi nội dung gợi ý thảo luận trước cho các đại biểu dự đại hội để có đủ thời gian nghiên cứu kỹ, chuẩn bị ý kiến có chất lượng, tạo không khí sôi nổi, thảo luận tại đại hội.

Năm là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng phù hợp với từng đối tượng, đặc điểm, tình hình của địa phương, tạo không khí phấn khởi, tin tưởng, chào mừng đại hội nhưng không phô trương, hình thức.

Sáu là, vừa phải tổ chức tốt đại hội vừa phải hoàn thành các nhiệm vụ chính trị tại các địa phương, cơ quan, đơn vị; chủ động tham mưu việc tổ chức đại hội có hiệu quả, vừa bảo đảm an toàn, phòng, chống dịch COVID-19.

Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!