Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Hungary tại Việt Nam Ory Csaba. Ảnh: Ánh Tuyết/TTXVN
Nhận lời mời của Chủ tịch Quốc hội Hungary László Kövér, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ dẫn đầu Đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Hungary từ ngày 26 - 28/6/2022.
Trước thềm chuyến thăm, Đại sứ Hungary tại Việt Nam Ory Csaba đã có những chia sẻ với báo chí về mối quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội, cũng như vai trò của cộng đồng người Việt Nam trong vun đắp, phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam – Hungary.
Thưa Đại sứ, theo ông, đâu là những dấu ấn nổi bật trong mối quan hệ hợp tác Việt Nam – Hungary thời gian qua?
Mối quan hệ giữa Hungary và Việt Nam đã có chiều dài lịch sử 72 năm. Mối quan hệ này trải dài trên nhiều lĩnh vực, trong đó tôi đặc biệt muốn nhắc đến ở đây là trên lĩnh vực giáo dục-văn hóa. Ngoài ra còn có những lĩnh vực mới cũng đang được triển khai. Trong năm 2014, khi Hungary tuyên bố Chính sách hướng Đông, mối quan hệ giữa hai nước ngày càng phát triển nhiều hơn với những dự án mới.
Tôi cho rằng, một kết quả rất nổi bật trong mối quan hệ hai nước đó là Chính phủ Hungary đã quyết định hằng năm cung cấp 200 suất học bổng cho các sinh viên và học viên Việt Nam trong khuôn khổ của Chương trình học bổng Stipendium Hungaricum.
Ngoài ra, chúng tôi đang có kế hoạch mở một Trung tâm văn hóa Hungary tại Hà Nội và hy vọng trong chuyến thăm sắp tới của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hai bên sẽ đạt được những bước tiến trong lĩnh vực giáo dục-văn hóa.
Về hợp tác thương mại, theo thống kê, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2021 đạt 1,1 tỷ USD. Đây là con số đáng mừng và chúng tôi rất mong muốn con số này tiếp tục tăng cao hơn nữa trong thời gian tới.
Hungary đã tích cực thúc đẩy việc thông qua Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EU) (EVFTA) và là nước đầu tiên trong EU sớm phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA). Đại sứ có kỳ vọng thế nào về tác động của các Hiệp định này đối với quan hệ hợp tác giữa hai nước?
Hungary không chỉ đã bỏ phiếu cho Hiệp định Thương mại tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA) mà còn là nước đầu tiên ủng hộ việc ký kết hiệp định. Bởi, Hungary luôn luôn ủng hộ tự do thương mại toàn thế giới. Vì vậy, chúng tôi hy vọng với cơ hội thông qua hiệp định này, kim ngạch thương mại giữa hai nước sẽ tăng lên cả về số lượng và chất lượng. Ngoài ra, chúng tôi cho rằng qua hiệp định này, đối với Việt Nam, Hungary có thể là cửa ngõ cho cả thị trường EU hơn 500 triệu dân và ngược lại, đối với Hungary, Việt Nam có thể là cửa ngõ đi vào thị trường ASEAN có dân số đông hơn.
Với Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA), việc thông qua hiệp định này thuộc thẩm quyền của Nghị viện các nước thành viên Liên minh châu Âu. Hungary là nước đầu tiên phê chuẩn hiệp định này.
Đại sứ có thể đưa ra đánh giá về mối quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội hai nước thời gian qua?
Đây là câu hỏi mà tôi có thể trả lời bằng cả trái tim, bởi vì tôi đã có 6 năm là nghị sĩ Quốc hội Hungary cũng như Nghị viện châu Âu. Tôi rất vui mừng trả lời câu hỏi này.
Hiện nay, mối quan hệ giữa Hungary và Việt Nam nhìn chung rất tốt. Ở lĩnh vực tư pháp, hai Viện Kiểm sát tối cao, hai Tòa án tối cao cũng thường xuyên quan hệ chặt chẽ. Bên cạnh đó, với kinh nghiệm cũng như các mối quan hệ của tôi trong thời gian làm nghị sĩ Quốc hội Hungary và EU, tôi tự hào vì đã hỗ trợ rất nhiều cho việc phát triển mối quan hệ Nghị viện giữa Hungary và Việt Nam trên mọi cấp bậc, có thể là ở các cấp ủy ban hai Quốc hội với nhau hay giữa các nhóm nghị sĩ, cá nhân nghị sĩ với nhau.
Hai năm vừa rồi, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, mối quan hệ trực tiếp bị gián đoạn song hai Quốc hội vẫn duy trì tổ chức các hội nghị, hội thảo bằng hình thức trực tuyến để các nghị sĩ chia sẻ kinh nghiệm với nhau. Có thể nói rằng, mối quan hệ Nghị viện giữa hai nước cũng là một lĩnh vực rất quan trọng trong ngoại giao của Hungary.
Tôi cũng muốn nói cụ thể hơn, tại sao tôi nhắc đến hợp tác trong lĩnh vực Tòa án, Viện Kiểm sát hay là tư pháp bởi vì khi mối quan hệ giữa hai Quốc hội rất sâu sắc, dẫn đến các mối quan hệ giữa Tòa án, Viện Kiểm sát, lĩnh vực tư pháp cũng sâu sắc. Quốc hội là cơ quan lập pháp, vì vậy các công tác lập pháp cũng như các công tác hành pháp, tư pháp sau đó đều liên quan. Và khi hai bên chia sẻ kinh nghiệm công tác với nhau, có thể nói phía Hungary cũng có được bức tranh tổng thể về công tác lập pháp, hành pháp và tư pháp của Việt Nam và ngược lại, Việt Nam cũng nhận được những kinh nghiệm về công tác lập pháp, hành pháp và tư pháp của Hungary.
Đầu năm nay, Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary đã thăm Việt Nam. Xin Đại sứ chia sẻ đánh giá của mình về chuyến thăm này cũng như những kết quả mở ra sau chuyến thăm của bà Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary?
Hồi đầu năm nay, Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai đã có chuyến thăm Việt Nam. Sau hai năm bị dịch bệnh khiến cho nhiều hoạt động hợp tác giữa hai bên bị gián đoạn, do đó chuyến thăm là một sự khởi đầu mới cho giai đoạn hợp tác tiếp theo.
Chúng tôi đánh giá chuyến thăm đã rất thành công. Những buổi làm việc đều rất tốt, hữu ích và hai bên rất cởi mở với nhau. Trong chuyến thăm, bà Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary và các vị lãnh đạo Quốc hội Việt Nam cũng đã điểm lại những kết quả trong hoạt động hợp tác hai nước, hai Quốc hội trong thời gian qua và chỉ ra những vấn đề còn tồn tại.
Chúng tôi cho rằng, chuyến thăm như một động lực thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa hai nước, tháo gỡ một số vướng mắc mà hai bên đang gặp phải và cao hơn nữa chuyến thăm đã đặt nền tảng cho chuyến thăm Hungary của Ngài Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới đây.
Đại sứ có kỳ vọng gì với chuyến thăm Hungary tới đây của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ?
Tôi chắc chắn chuyến thăm này sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác giữa hai Quốc hội cũng như hai nước.
Chúng tôi từ lâu đã mong muốn xây dựng hoặc thiết lập một Trung tâm văn hóa Hungary tại Hà Nội. Đây là nơi để những người đã từng sinh sống, học tập và làm việc tại Hungary cũng như những người có mối quan hệ chặt chẽ với Hungary có thể tụ họp. Tại đó, chúng tôi không chỉ giới thiệu ẩm thực, văn hóa, giáo dục của Hungary mà những người yêu Hungary có thể đến để gặp gỡ, trao đổi với nhau. Trung tâm văn hóa Hungary cũng sẽ có một thư viện và ở đấy chúng tôi có thể chiếu phim, thực hiện các triển lãm tranh… Ngoài ra, các doanh nghiệp hai nước có thể gặp gỡ để thiết lập các mối quan hệ của mình. Đây là ý tưởng mà chúng tôi đã có từ rất lâu rồi, tuy nhiên vì một số lý do khách quan về kỹ thuật mà chưa thực hiện được.
Ngoài dự án Trung tâm văn hóa Hungary tại Hà Nội, chúng tôi cũng có một số dự án khác tại Việt Nam. Tôi xin lấy ví dụ về dự án xây dựng Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ. Chúng tôi hay phía Việt Nam đều mong muốn những vướng mắc sẽ được tháo gỡ để bệnh viện sớm được xây dựng và đi vào hoạt động.
Có thể nói, chuyến thăm Hungary tới đây của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ góp phần tăng cường mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước, hứa hẹn mang đến những hiệu quả thiết thực như mong muốn của Ngài Chủ tịch Quốc hội.
Chuyến thăm còn là cơ hội để lãnh đạo các bộ, ngành hai nước có thể tiếp xúc với nhau và ký kết một số thỏa thuận hợp tác; hay đại diện các doanh nghiệp có thể tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư, kinh doanh.
Cộng đồng người Việt Nam tại Hungary có khoảng 5.000 người. Đại sứ đánh giá thế nào về vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở Hungary?
Tôi cho rằng cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống ở Hungary chính là cầu nối rất là quan trọng và năng động giữa hai nước. Cộng đồng người Việt Nam sống rất tốt, hòa nhập vào xã hội Hungary. Họ thành công ở mọi lĩnh vực: khoa học, văn hóa và cả về kinh tế. Chúng tôi tôn trọng và vui mừng khi họ chọn Hungary là nơi định cư lâu dài cũng như học tập.
Mối quan hệ giữa chính quyền, người dân Hungary với cộng đồng người Việt Nam cũng rất tốt. Chúng tôi tin tưởng rằng mối quan hệ này sẽ còn phát triển hơn nữa. Hằng năm có khoảng 400-500 sinh viên Việt Nam bắt đầu sự nghiệp học tập mới của mình tại Hungary, trong đó có 200 sinh viên được Chính phủ Hungary tài trợ học bổng, ngoài ra còn rất nhiều sinh viên khác học theo hình thức chi trả tự túc.
Bên cạnh đó, cũng có thể nhận thấy cộng đồng người Việt Nam rất thành công và ngày càng thể hiện vai trò của mình trong lĩnh vực kinh doanh. Rất nhiều nhà hàng của người Việt Nam được mở ở Budapest và rất thành công.
Có thể nói khái quát rằng, cộng đồng người Việt Nam ở Hungary được chúng tôi tôn trọng và đánh giá cao về những cố gắng của họ để hòa nhập vào xã hội sở tại cũng như phát triển bản thân mình.
Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!