Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu bế mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: TTXVN
Khơi thông thể chế
Tại Kỳ họp này, Quốc hội đã biểu quyết thông qua 18 luật và 21 nghị quyết với tỷ lệ tán thành cao và cho ý kiến lần đầu đối với 10 dự án luật khác theo quy trình, thủ tục rút gọn tại một kỳ họp, trong đó có nhiều quy định mới được đánh giá là chính sách đột phá, kịp thời tháo gỡ ngay những “điểm nghẽn” đầu tư, sản xuất kinh doanh, đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công, thúc đẩy tăng trưởng; tạo cơ sở pháp lý phát triển công nghiệp công nghệ số, đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam, phát triển điện hạt nhân và điện gió ngoài khơi... nhằm bắt kịp xu thế thời đại trong kỷ nguyên mới. Đây đều là những dự án Luật, dự thảo Nghị quyết được cử tri và cộng đồng doanh nghiệp “ngóng chờ”.
Nhiều đại biểu Quốc hội sau Kỳ họp chia sẻ những vấn đề vướng mắc trong nhiều năm, từ nhiều nhiệm kỳ trước đã được xem xét, giải quyết mang tính lịch sử. Đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Đồng Nai cho biết, các dự án luật, nghị quyết thông qua tại Kỳ họp đều được bảo đảm về quy trình, chất lượng, hướng đến mục tiêu cao nhất khơi thông nguồn lực theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm để tạo đà đưa đất nước vươn mình phát triển. Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương nhận định, nhiều dự án luật có tính chất phức tạp, nhạy cảm, phạm vi rộng được Kỳ họp xem xét thấu đáo thể hiện dấu ấn lập pháp, đón đầu kỷ nguyên mới…
Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, việc xây dựng và trình Quốc hội thông qua dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) cũng như “1 luật sửa 4 luật” trong lĩnh vực đầu tư và “1 luật sửa 9 luật” trong lĩnh vực tài chính, ngân sách… là điển hình cho việc đổi mới công tác xây dựng pháp luật theo hướng “chuyển từ tư duy quản lý sang khơi thông nguồn lực”, với tinh thần đột phá, cải cách, phân cấp, phân quyền theo phương châm: “Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”; Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ giữ vai trò kiến tạo, tăng cường hoàn thiện thể chế và kiểm tra, giám sát; bảo đảm “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ kết quả”; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tránh tạo cơ chế “xin cho”; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể trong các quy định pháp luật do Quốc hội ban hành; công việc giao cơ quan nào, cấp nào làm tốt nhất thì giao cơ quan đó, cấp đó làm.
Đáng chú ý, Luật Đầu tư công (sửa đổi) đã nâng quy mô dự án quan trọng quốc gia từ 30.000 tỷ đồng trở lên; chuyển thẩm quyền điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Trung ương từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho Thủ tướng Chính phủ; chuyển thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B, nhóm C từ Hội đồng nhân dân các cấp cho UBND các cấp. Tại “Luật sửa đổi 9 Luật” đã giao Chính phủ quyết định phân bổ, sử dụng các khoản chi của ngân sách Trung ương chưa phân bổ và UBND các cấp quyết định các khoản chưa phân bổ vốn ngân sách địa phương; bổ sung quy định chi ngân sách Nhà nước theo quy định của Chính phủ.
Nhiều đại biểu đồng tình, năm 2025 chuẩn bị cho nhiệm kỳ Đại hội Đảng, việc tháo gỡ về thể chế, ở những Nghị quyết cá biệt, khó thực thi là cách làm mới, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, thể hiện sự bền vững, tính nhất quán trong hệ thống pháp luật và phải thượng tôn pháp luật trong quá trình thực thi…
Đảm bảo đất nước phát triển bền vững
Đại biểu Trịnh Xuân An chia sẻ thêm, vấn đề quan trọng ngay từ đầu năm mới là phải đưa pháp luật vào cuộc sống, các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp này đã thực hiện tinh thần đổi mới, thời điểm chin muồi, không luật hóa các quy định thuộc thẩm quyền Chính phủ. Điều này có nghĩa ngay sau Kỳ họp thứ 8, khối lượng lớn công việc đảm bảo đất nước phát triển bền vững đang chờ đợi Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương bắt tay thực hiện ngay.
Còn đại biểu Nguyễn Thanh Cầm, Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang tin tưởng, tinh thần đổi mới thể chế sẽ được thông tỏ xuyên suốt từ Quốc hội, Chính phủ đến các cơ quan của Quốc hội và các bộ, ngành, địa phương; bảo đảm hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành sẽ được ban hành sớm, có hiệu lực, hiệu quả và nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi tích cực cho xã hội và nền kinh tế...
Tại các cuộc tiếp xúc cử tri của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước sau Kỳ họp thứ 8, nhiều cử tri đều mong muốn những dấu ấn về Nghị quyết đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam; điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành; thành lập TP Huế trực thuộc Trung ương; tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hải Phòng... sẽ nhanh chóng hiện thực hóa, đưa Việt Nam vươn mình trên trường quốc tế.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lấy ví dụ, chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam ngay sau khi Ban Chấp hành Trung ương thống nhất chủ trương đầu tư toàn tuyến có ý nghĩa quan trọng với sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới, minh chứng rõ ràng cho tư duy đổi mới trong phát triển hạ tầng quốc gia, là biểu tượng của khát vọng, hành động quyết liệt, sẵn sàng vượt qua thách thức để mở ra cơ hội lớn cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
“Đặc biệt, Quốc hội cho phép sử dụng nguồn cắt giảm, tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024 của ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo; thể hiện sự đồng thuận cao với chủ trương xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, mang tính chất thời đại, như phát triển hạ tầng năng lượng quốc gia, ứng dụng thành quả của trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh... nhằm tạo bước đột phá mạnh mẽ cho sự phát triển của đất nước những năm tới”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định.
“Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV có sự đổi mới tư duy sâu sắc trong xây dựng pháp luật, với các luật, nghị quyết được thông qua, trong đó có 1 luật sửa 4 luật, 1 luật sửa 9 luật đã kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn. Tuy nhiên, đây mới là kết quả bước đầu, phía trước còn nhiều việc phải làm để khơi thông ‘điểm nghẽn” của ‘điểm nghẽn’. Cần nhận thức rõ, đổi mới thể chế phát triển không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan xây dựng pháp luật, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và của từng cán bộ, đảng viên tham gia xây dựng, thực thi pháp luật”, Tổng Bí Thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII và tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế.