Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, Campuchia và Lào. Ảnh tư liệu: Dương Giang/TTXVN
Việc FTSE Russell nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi được xem là bước ngoặt đáng chú ý. Bà đánh giá thế nào về ý nghĩa của sự kiện này đối với thị trường vốn và nền kinh tế Việt Nam?
Đây là một bước tiến hết sức quan trọng, phản ánh nỗ lực cải cách bền bỉ của Việt Nam trong nhiều năm qua. Tôi xin gửi lời chúc mừng Chính phủ Việt Nam, đặc biệt là Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các Sở Giao dịch Chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký & Bù trừ Chứng khoán, cùng toàn thể các thành viên thị trường về cột mốc này.
Việc nâng hạng TTCK cho thấy niềm tin ngày càng lớn của nhà đầu tư quốc tế, đồng thời khẳng định vị thế Việt Nam như một điểm đến đầu tư hấp dẫn trong khu vực. Đây là minh chứng cho cam kết hiện đại hóa của Việt Nam - từ hoàn thiện khung pháp lý, tăng tính minh bạch, vận hành hệ thống giao dịch mới, đến chuẩn bị hạ tầng cho hoạt động bù trừ và thanh toán tiên tiến hơn.
Theo ước tính thận trọng của Nhóm Ngân hàng Thế giới, tổng dòng vốn danh mục gắn với việc Việt Nam gia nhập nhóm thị trường mới nổi và việc cổ phiếu Việt Nam được đưa vào Chỉ số Thị trường Mới nổi của FTSE Russell có thể đạt khoảng 3 - 5 tỷ USD trong vài năm tới. Dòng vốn này sẽ giúp thị trường vốn Việt Nam phát triển sâu và rộng hơn, đóng góp tích cực cho ổn định tài chính và huy động nguồn lực phát triển.
Theo bà, Việt Nam cần làm gì để tận dụng tốt hơn cơ hội từ sự quan tâm gia tăng của các nhà đầu tư toàn cầu sau cột mốc này?
Nâng hạng thị trường là một cột mốc quan trọng, nhưng mới chỉ là bước khởi đầu. Bước tiếp theo là Việt Nam được chính thức đưa vào Chỉ số Thị trường Mới nổi của FTSE Russell từ tháng 9/2026, khi đó, các dòng vốn đầu tư thụ động sẽ thực sự chảy vào thị trường. Để đạt được bước tiến này, Việt Nam cần tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các công ty môi giới toàn cầu tham gia sâu hơn vào thị trường.
Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các nhà đầu tư và các thành viên thị trường để hỗ trợ quá trình này. Ngoài FTSE Russell, mục tiêu lớn tiếp theo của Việt Nam là được MSCI - nhà cung cấp chỉ số lớn nhất thế giới - công nhận, bởi khi đó quy mô dòng vốn có thể lớn gấp 3 - 4 lần so với FTSE Russell. Với mục tiêu này, Việt Nam cần tiếp tục cải cách, đặc biệt là: nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài, triển khai hệ thống bù trừ và thanh toán mới, cho phép giao dịch tài khoản tổng và tăng cường quản lý ngoại hối.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với TTXVN, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã ghi nhận vai trò hỗ trợ của WB trong hành trình nâng hạng TTCK. Bà có thể chia sẻ rõ hơn về sự đồng hành của WB?
Phát triển thị trường vốn là một trụ cột quan trọng trong nghị trình tăng trưởng toàn diện của Việt Nam - cùng với phát triển hạ tầng, đổi mới sáng tạo và nâng cao vai trò của khu vực tư nhân. Như Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã chia sẻ, đây là một hành trình cải cách kéo dài và WB luôn là đối tác song hành trong quá trình này.
Chúng tôi triển khai các bước hỗ trợ thông qua Chương trình Phát triển Thị trường Vốn (J-CAP), tận dụng thế mạnh chuyên môn toàn cầu, tư vấn chính sách và nguồn lực tài chính để giúp Việt Nam hiện đại hóa thị trường vốn.
Trong thập kỷ qua, chúng tôi đã đồng hành cùng các cơ quan chức năng của Việt Nam trong việc củng cố các định chế thị trường. Kể từ khi FTSE Russell đưa Việt Nam vào Danh sách theo dõi (Watchlist) năm 2018, nhóm J-CAP - với tài trợ từ Chính phủ Australia và Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ - đã hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn chính sách và khuyến nghị cải cách mang lại kết quả rõ ràng.
Đối với lần nâng hạng này, WB đã hỗ trợ Việt Nam triển khai các cải cách then chốt, bao gồm: bãi bỏ quy định phải có đủ tiền trước giao dịch (prefunding) đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài; đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản, nâng cao thực hành công bố thông tin (đặc biệt là bằng tiếng Anh); và nỗ lực nới lỏng các hạn chế liên quan đến giới hạn sở hữu nước ngoài tại một số lĩnh vực.
Bà nhìn nhận thế nào về triển vọng phát triển thị trường vốn Việt Nam trong thời gian tới?
Việt Nam đang đi đúng hướng. Một thị trường vốn năng động và sâu rộng sẽ là kênh huy động nguồn lực trong nước và quốc tế quan trọng, giúp Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045.
Tất nhiên, vẫn còn nhiều việc cần làm, như hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp và triển khai thực hiện lộ trình công bố thông tin - những yếu tố đang ngày càng được các quỹ đầu tư quốc tế quan tâm. Những cải cách này đã giúp thị trường vận hành minh bạch, hiệu quả và tiệm cận chuẩn quốc tế hơn, qua đó củng cố niềm tin của giới đầu tư toàn cầu.
WB, cùng các đối tác phát triển, sẽ tiếp tục đồng hành với Việt Nam, phát huy chuyên môn toàn cầu và các nguồn lực tài chính để hỗ trợ Việt Nam trên hành trình này.
Trân trọng cảm ơn bà!