Doanh nghiệp Việt trước cuộc đua thanh toán xuyên biên giới

Cơ hội bứt phá cho TMĐT Việt

Thanh toán xuyên biên giới không chỉ là công cụ giao dịch mà còn là “hệ thống mạch máu” của nền kinh tế số toàn cầu. Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT, nhu cầu thanh toán quốc tế ngày càng bùng nổ.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), tổng giá trị thanh toán số tại 6 nền kinh tế lớn của ASEAN  đạt 806 tỷ USD năm 2022 và dự kiến chạm gần 1.200 tỷ USD vào 2025. Con số này cho thấy, thị trường đang mở ra không gian khổng lồ cho những doanh nghiệp có khả năng cung cấp trải nghiệm thanh toán nhanh chóng, an toàn và chi phí hợp lý.

Tại Việt Nam, giá trị thanh toán số càng sáng sủa hơn khi tổng doanh thu TMĐT năm 2024 đã vượt 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm trước. Giá trị giao dịch trên 5 nền tảng lớn (Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki, Sendo) đạt 12,5 tỷ USD, dự báo tăng lên 15,2 tỷ USD trong 2025, tức tăng trưởng khoảng 22%. Không chỉ thế, xuất khẩu TMĐT xuyên biên giới của Việt Nam có thể đạt 11 tỷ USD vào năm 2027.

Trong bối cảnh đó, việc doanh nghiệp có thể cung cấp nhiều lựa chọn thanh toán quốc tế trở nên then chốt. Hiện nay, ngoài các kênh truyền thống như thẻ Visa, Mastercard, JCB hay American Express, người tiêu dùng toàn cầu ngày càng ưa chuộng các ví điện tử quốc tế như PayPal, Alipay, WeChat Pay, Apple Pay hay Google Pay. Song song đó, các giải pháp “mua trước, trả sau” (Buy Now, Pay Later - BNPL) như Klarna, Affirm hay Afterpay giúp nâng cao tỷ lệ chuyển đổi đơn hàng, đặc biệt trong ngành thời trang, điện tử và tiêu dùng nhanh.

Với các giao dịch B2B có giá trị lớn, doanh nghiệp vẫn sử dụng chuyển tiền ngân hàng quốc tế qua hệ thống SWIFT, trong khi xu hướng mới nổi là thanh toán qua mã QR xuyên biên giới như các kết nối VietQR với PromptPay (Thái Lan), SGQR (Singapore), giúp khách hàng có thể trả tiền bằng chính đồng nội tệ. Bên cạnh đó, những nền tảng tích hợp toàn cầu như Stripe, Adyen hay Worldpay đang được nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) lựa chọn vì hỗ trợ đa tiền tệ, nhiều phương thức và giảm rủi ro gian lận.

Trong xu thế đó, sự hợp tác giữa Payoneer và Stripe công bố tại Việt Nam tháng 8/2025 là một ví dụ điển hình. Payoneer Checkout đã tích hợp công nghệ thanh toán hiện đại của Stripe, cho phép DNVVN Việt Nam chấp nhận cùng lúc nhiều phương thức thanh toán kể trên. Với khả năng linh hoạt từ ví điện tử, thẻ quốc tế đến BNPL, giải pháp này được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp trong nước cạnh tranh công bằng với các đối thủ quốc tế.

Theo ông Vũ Ái Việt, Giám đốc Quốc gia Payoneer Việt Nam, ngành TMĐT xuyên biên giới của Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ. Việc nâng cấp Checkout sẽ giúp DNVVN cạnh tranh quốc tế và tận dụng triệt để cơ hội từ thị trường tiềm năng này.

Với tốc độ tăng trưởng của TMĐT và thương mại số, có thể thấy thanh toán xuyên biên giới không còn là lựa chọn mà là yếu tố bắt buộc để doanh nghiệp Việt hội nhập toàn cầu.

Tăng cường kết nối khu vực 

Nếu Payoneer - Stripe mang đến giải pháp từ bên ngoài thì các fintech nội địa lại thể hiện khát vọng “đưa Việt Nam ra thế giới”. Theo đó, cuối tháng 8 vừa qua, ZaloPay công bố người dùng Việt có thể quét QR thanh toán tại 5 quốc gia châu Á: Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia và Indonesia. Đây là bước tiến lớn, khẳng định năng lực công nghệ Việt và hiện thực hóa mục tiêu đồng hành cùng người Việt khi đi nước ngoài.

Trước đó, từ tháng 3/2025, ZaloPay đã trở thành ứng dụng Việt đầu tiên cho phép quét QR tại hơn 120.000 cửa hàng trong mạng lưới NETS và SGQR tại Singapore. Đến cuối năm, ứng dụng dự kiến mở thêm tính năng cho phép khách quốc tế quét QR tại Việt Nam bằng thẻ Visa/Mastercard phát hành ở bất kỳ quốc gia nào, mở rộng thanh toán hai chiều.

Ở cấp độ khu vực, ASEAN đang triển khai sáng kiến Regional Payment Connectivity (RPC) nhằm kết nối hệ thống thanh toán nhanh và QR giữa các quốc gia. Việt Nam đã hợp tác với Thái Lan trong dự án PromptPay - VietQR, cho phép du khách thanh toán trực tiếp bằng nội tệ, giảm đáng kể chi phí và thời gian xử lý. Đây là nền tảng quan trọng giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi thanh toán quốc tế.

Song song đó, thị trường fintech Việt Nam hiện đang tăng trưởng bùng nổ. Theo GlobeNewswire, giá trị fintech Việt Nam năm 2024 đạt 15,67 tỷ USD và có thể chạm 50,21 tỷ USD vào 2030, tốc độ tăng trưởng hàng năm đạt 21,5%. Riêng mảng mobile payment đã đạt 40,5 tỷ USD vào đầu 2025, nhờ 84 triệu smartphone và gần 79 triệu người dùng internet. Đây là nền tảng thuận lợi để fintech trong nước phát triển dịch vụ xuyên biên giới.

Theo nhận định của các chuyên gia tài chính - kinh tế, thanh toán xuyên biên giới không chỉ là phương thức giao dịch mà đang trở thành năng lực cạnh tranh cốt lõi cho doanh nghiệp Việt trong kỷ nguyên số. Khả năng chấp nhận nhiều hình thức thanh toán quốc tế không chỉ mở ra thị trường mới mà còn nâng tầm thương hiệu, tạo dựng niềm tin với khách hàng toàn cầu.

Tuy nhiên, để phát triển thanh toán số tại Việt Nam, khung pháp lý cần đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế và công nghệ bảo mật phải thật mạnh mẽ để từ đó củng cố niềm tin người dùng. Bên cạnh đó, chi phí giao dịch cũng cần tối ưu để DNVVN không bị “ăn mòn” lợi nhuận.

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, nếu tận dụng hiệu quả hợp tác quốc tế, đổi mới nội địa và mạng lưới khu vực, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên trở thành trung tâm thanh toán số năng động tại Đông Nam Á. Đây không chỉ là cơ hội kinh doanh mà còn là bước tiến chiến lược, khẳng định vị thế quốc gia trên bản đồ kinh tế toàn cầu.