Hai hồ bùn đỏ (bên trái là khoang số 1, bên phải là khoang số 2) của Nhà máy alumin Nhân Cơ. Ảnh: Hưng Thịnh/TTXVN
Đây là đợt đầu tiên Đắk Nông tiến hành các thủ tục để đóng cửa mỏ đối với diện tích đất đã khai thác hết quặng bô xít.
Theo Công ty Nhôm Đắk Nông, sau khi trừ khoảng 11ha đang xây dựng khu văn phòng mỏ và khai trường, tổng diện tích đất còn lại đã khai thác hết bô xít và dự kiến đưa vào khu vực đóng cửa mỏ khoảng 200ha. Đây là đất nằm trong diện tích đã được UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê để khai thác khoáng sản, thuộc khai trường năm thứ 1 – 3 (từ năm 2017 – 2019). Trong số này, có khoảng 70ha Công ty Nhôm Đắk Nông dự kiến sử dụng để làm khu tập kết vật liệu thi công hồ chứa bùn sau tuyển rửa số 2 (hiện chưa triển khai do còn vướng công tác giải phóng mặt bằng), phần còn lại khoảng 130ha Công ty đề xuất đóng cửa mỏ, trả lại đất cho địa phương. Công ty Nhôm Đắk Nông đang hoàn thiện các nội dung của đề án đóng cửa mỏ và trình đơn vị chủ quản cũng như các cơ quan chức năng.
UBND huyện Đắk R’Lấp đề nghị Công ty Nhôm Đắk Nông và các đơn vị chức năng liên quan khẩn trương hoàn thiện phương án đóng cửa mỏ để sớm có quỹ đất bố trí xây dựng các khu tái định cư. Tái định cư đang là nút thắt lớn nhất đối với việc giải phóng mặt bằng phục vụ khai thác quặng bô xít cũng như phục vụ triển khai các dự án hồ chứa bùn đỏ, chứa nước sau tuyển rửa quặng. Việc triển khai 6 khu tái định cư đã được HĐND tỉnh thông qua vào cuối năm 2022 đang gặp nhiều vướng mắc, trong đó vấn đề lớn nhất là chồng lấn quy hoạch mỏ bô xít Đắk Nông.
Liên quan tới việc đóng cửa mỏ đợt này, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông xác định, có hơn 9ha đất đã bị Công ty Nhôm Đắk Nông khai thác hết bô xít khi chưa được ngành chức năng cho thuê đất khai thác khoáng sản. Hành vi này vi phạm quy định của Luật Khoáng sản và các Nghị định hướng dẫn liên quan. Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông đề nghị Công ty Nhôm Đắk Nông báo cáo cụ thể quá trình khai thác để có cơ sở hướng dẫn khắc phục vi phạm.
Theo các ngành chức năng tỉnh Đắk Nông, công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng phục vụ khai thác quặng bô xít đang tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Tình trạng này ảnh hưởng rất lớn đến việc cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy Alumin Nhân Cơ, đảm bảo công suất đã được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt cũng như tiến độ đầu tư các hồ đập phục vụ sản xuất của Nhà máy; trong đó, có 2 dự án cấp bách là khoang số 3 hồ bùn đỏ và hồ chứa bùn sau tuyển rửa số 2.