Bộ Tài chính thông tin về ngưỡng doanh thu miễn thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh

Khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh sẽ không phải nộp thuế thu nhập

Theo thông tin Bộ Tài chính chiều 5/12, Chính phủ vừa có Báo cáo số 1112/BC-CP ngày 01/12 gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về việc tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra, ý kiến của các Đại biểu Quốc hội, trong đó, đã đề xuất điều chỉnh quy định về thuế TNCN đối với thu nhập của hộ, cá nhân kinh doanh.

Theo đó, về mức doanh thu không phải nộp thuế, Chính phủ đã đề nghị điều chỉnh từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng/năm. Đồng thời, mức 500 triệu đồng/năm này cũng là mức được trừ trước khi nộp thuế. “Qua đó, sẽ góp phần giảm đáng kể nghĩa vụ thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.

Theo ước tính của Cơ quan Thuế, tổng số thuế giảm nghĩa vụ thuế cho hộ, cá nhân kinh doanh khoảng 11.800 tỷ đồng/năm”, đại diện Bộ Tài chính cho biết.

Trước đó tại phiên họp thứ 52, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, nếu áp dụng mức doanh thu trên, theo số liệu ngành thuế, tính đến tháng 10/2025, dự kiến có khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh không phải nộp thuế (chiếm khoảng 90% trên tổng số 2,54 triệu hộ kinh doanh).

Theo ước tính của Cơ quan Thuế, tổng số thuế giảm (bao gồm cả thuế TNCN và thuế giá trị gia tăng - GTGT) khoảng 11.800 tỷ đồng. Mặt khác, Dự luật bổ sung quy định đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm đến 3 tỷ đồng/năm áp dụng tính thuế theo thu nhập (doanh thu - chi phí). “Trong đó đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 500 triệu đồng/năm đến 3 tỷ đồng được áp dụng cả phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu và được trừ mức 500 triệu ra khỏi doanh thu trước khi tính thuế”, thông tin Bộ Tài chính nêu.

Việc này theo Bộ Tài chính là đảm bảo thu thuế theo đúng bản chất của thuế thu nhập và áp dụng thuế suất 15% tương tự như thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) quy định tại Luật Thuế TNDN đối với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm. Theo đó, tất cả hộ, cá nhân kinh doanh đều nộp thuế theo thu nhập thực tế, nếu thu nhập nhiều nộp thuế nhiều, thu nhập ít nộp ít, nếu không có thu nhập không phải nộp thuế.

Vì vậy theo đại diện Bộ Tài chính, mức doanh thu không phải nộp thuế sẽ không còn nhiều tác động đến hộ, cá nhân kinh doanh phải nộp thuế. Trường hợp hộ, cá nhân kinh doanh không xác định được chi phí, mới nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Đề xuất ‘giữ ngưỡng cơ bản nhưng điều chỉnh linh hoạt’

Trao đổi với phóng viên báo Tin tức và Dân tộc chiều 5/12, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi) cho biết, mục tiêu của việc điều chỉnh ngưỡng miễn thuế cho hộ kinh doanh không chỉ là hỗ trợ chi phí mà còn khuyến khích hoạt động minh bạch, ổn định; giúp hộ kinh doanh tái đầu tư, nâng cao năng lực. Đặc biệt, tạo nền tảng để từng bước chuyển từ hộ cá thể kinh doanh chuyên nghiệp lên doanh nghiệp; tạo sự công bằng theo ngành nghề, địa bàn và quy mô lao động gia đình.

“Cách tiếp cận tốt nhất là giữ một ngưỡng cơ bản nhưng điều chỉnh linh hoạt theo thực tế của từng nhóm”, ông Nguyễn Quang Huy để xuất để cơ quan chính sách tham khảo.

Theo chuyên gia tài chính, dự luật nâng mức doanh thu không chịu thuế của hộ, cá nhân kinh doanh từ mức 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm, sau đó nên điều chỉnh tăng theo một số yếu tố như:  Điều chỉnh theo nhóm ngành nghề, bởi mỗi ngành có đặc thù lợi nhuận, chi phí khác nhau.

“Ví dụ với  nhóm A có chi phí cao, lợi nhuận thấp như lĩnh vực F&B (thực phẩm và đồ uống) nhỏ, bán lẻ, tạp hóa, sản xuất thủ công, nông sản…, ngưỡng không phải nộp thuế có thể tăng gấp 2 - 2,5 lần, khoảng 1 - 1, 25 tỷ đồng. Nhóm B có lợi nhuận trung bình như vận tải cá nhân, dịch vụ cơ bản, thương mại dịch vụ, ngưỡng không phải nộp thuế có thể tăng từ 1,5  - 1,8 lần, khoảng 750 - 900 triệu đồng. Nhóm C với lợi nhuận tương đối cao như dịch vụ cá nhân nâng cao, đào tạo, cho thuê tài sản…, ngưỡng tăng nhẹ từ 1,0  - 1,2 lần, khoảng 500 - 600 triệu. Tức là, ngành nào phải bỏ nhiều chi phí hơn, ngưỡng cao hơn để phù hợp với thực tế kinh doanh”, chuyên gia Nguyễn Quang Huy đề xuất.

Ngoài ra, chuyên gia tài chính này cũng kiến nghị, việc chỉnh lý ngưỡng thuế cũng nên theo địa bàn, ví dụ chi phí mặt bằng và nhân công ở Hà Nội và Thành phố (TP) Hồ Chí Minh thường rất cao so với các nơi khác. Do vậy, Bộ Tài chính nên cân nhắc thêm hệ số vùng là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, các thành phố trực thuộc Trung ương có hệ số cao hơn các tỉnh thành còn lại; đồng thời áp dụng thí điểm từ 6 - 12 tháng rồi tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm, điều chỉnh hay bổ sung trước khi áp dụng toàn quốc. 

“Cách làm này phản ánh sát thực tế, tránh tình trạng cùng mức doanh thu nhưng mức sống và chi phí khác nhau”, ông Nguyễn Quang Huy chia sẻ. 

Việc đưa ra công thức chung cần ngắn gọn, dễ tính. Theo đó, ngưỡng miễn thuế mới = 500 triệu × hệ số ngành × hệ số địa bàn × hệ số lao động. Như vậy, cơ quan quản lý chỉ cần ban hành bảng tra cứu đơn giản, hộ kinh doanh nhìn là biết ngay ngưỡng áp dụng.

Ví dụ 1 với hộ F&B nhỏ, 3 người làm việc, tại TP.Hồ Chí Minh. Ngành F&B: hệ số 2,3; địa bàn TP Hồ Chí Minh có hệ số 1,6; ba lao động có hệ số 1,6. Từ  đó, ngưỡng ≈ 500 × 2,3 × 1,6 × 1,6 ≈ 2,9 tỷ đồng, rất phù hợp với thực tế chi phí cao và biên lợi nhuận thấp. Hoặc ví dụ đối với hộ dịch vụ cá nhân, 1 người, tại Hà Nội, ngưỡng ≈ 880 triệu (tăng nhẹ, hợp lý)….