Theo Savills, áp lực lên hạ tầng giao thông của 2 thành phố lớn nhất Việt Nam đang tăng lên khi thu nhập bình quân đầu người bước vào ngưỡng 3.000 - 10.000 USD/người/năm. Theo quy luật phát triển đây là giai đoạn có tỷ lệ gia tăng nhanh chóng về tỷ lệ sở hữu ôtô cá nhân.
Chỉ số giao thông của TP Hồ Chí Minh đang ở mức tốt nhất với các thành phố lân cận. |
Doanh số bán xe ô tô du lịch tăng trung bình 35%/năm trong 5 năm gần đây. Dự báo, số lượng xe du lịch sẽ gấp 3 lần vào năm 2025 tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Cùng với sự tăng lên của mật độ dân số và khả năng hạn chế trong việc mở rộng hệ thống đường giao thông khu vực trung tâm, nguy cơ tắc nghẽn giao thông đang trở nên ngày càng hiện hữu.
TP Hồ Chí Minh và Hà Nội có tỷ lệ diện tích dành cho giao thông ở mức tương đương các thành phố đang phát triển trong khi thấp hơn nhiều các thành phố phát triển trong khu vực. |
Việc gia tăng số lượng xe ô tô cá nhân đang tạo áp lực về chỗ đỗ xe tại chỗ làm việc. Mức phí đỗ xe khu vực trung tâm TP Hồ Chí Minh và Hà Nội đang ở mức cao hơn nhiều so với các thành phố khác trong khu vực như Bangkok, Manila, Jakarta. Mặc dù vậy, nhu cầu chỗ đỗ xe sẽ khó được đáp ứng khi tỷ suất sinh lợi của bãi đỗ xe đang thấp hơn so với các hạng mục phát triển khác, ví dụ văn phòng cho thuê.
Tỷ lệ sử dụng phương tiện công cộng thấp, xe máy chiếm ưu thế tuyệt đối. |
Việc di chuyển bằng phương tiện cá nhân ngày càng trở nên khó khăn khiến phương tiện giao thông công cộng trở thành sự lựa chọn trong tương lai. TP Hồ Chí Minh và Hà Nội đang có tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng thấp nhất trong khu vực, mức độ ô nhiễm không khí cao. Hai thành phố đang ở giai đoạn đầu tiên của quá trình phát triển đường sắt đô thị, tương tự như trường hợp của Bangkok trong thập niên 1990s.
Bangkok có thể coi là một mô hình khá thành công, có thể học hỏi trong việc huy động nguồn vốn xã hội hóa để đầu tư hệ thống giao thông công cộng, từ đó giải quyết các vấn về giao thông đô thị và ô nhiễm không khí. Việc phát triển hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt đường sắt đô thị có thể tác động mạnh đến sự phát triển của thị trường bất động sản.
Hệ thống đường sắt đô thị và đường trên cao ở TP Hồ Chí Minh. |
Hệ thống giao thông công cộng đang được triển khai ở Hà Nội. |
Mô hình phát triển quanh điểm trung chuyển (TOD) có thể là một hướng đi mới, chủ đạo trong tương lai với các hạng mục như nhà ở, văn phòng, bán lẻ, bến đỗ xe phát triển ở khu vực lân cận các trạm trung chuyển. Mô hình này đã diễn ra tại các nước trong khu vực và tạo ra sự gia tăng đáng kể về giá trị bất động sản khu vực lân cận các trạm trung chuyển, ví dụ Trung Quốc (10%), Hồng Kông (Trung Quốc) (32%), Thái Lan (10%).
Xu hướng tương tự được kỳ vọng sẽ sớm diễn ra ở TP Hồ Chí Minh và Hà Nội với các tuyến đường sắt đô thị đầu tiên được đưa vào vận hành trước 2020, dù vậy biên độ tăng giá có thể không đồng đều và có xu hướng cao hơn tại các điểm trung chuyển xa trung tâm. Năm 2016, hoạt động kinh doanh bất động sản tăng trưởng 4%, cao nhất trong vòng 5 năm.