Hòn đảo xa bờ nhất ở phía Bắc còn đang bắt đầu một hành trình xanh với mô hình phân loại rác thải từ nguồn. Đằng sau sự đổi thay ấy là sự chung tay của thanh niên tình nguyện, chính quyền địa phương và đặc biệt là sự đồng hành của Quỹ Vì Tương lai xanh (Tập đoàn Vingroup) trong chiến dịch Mùa hè Xanh 2025.
Thắp sáng đảo tiền tiêu bằng năng lượng tái tạo
Bạch Long Vĩ là ngư trường trọng điểm quốc gia, giữ vị trí chiến lược đặc biệt về quốc phòng – an ninh và phát triển kinh tế biển. Tuy nhiên, do cách xa đất liền, hòn đảo này chưa thể kết nối lưới điện quốc gia. Đời sống sinh hoạt của người dân lâu nay phụ thuộc vào máy phát điện chạy dầu diesel và một phần nhỏ điện gió – vừa tốn kém, vừa thiếu ổn định, lại gây ô nhiễm môi trường.
Anh Vũ Đức Thuận, cư dân Khu dân cư số 2, chia sẻ: “Đèn đường thường xuyên hư hỏng, nhiều khu vực chìm trong bóng tối, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt của bà con”.
Trước thực tế đó, dự án “Thắp sáng đảo Bạch Long Vĩ” do Đoàn Thanh niên Trường Đại học Thủy Lợi triển khai đã mang đến 230 bộ đèn năng lượng mặt trời, gồm 48 đèn đường, 4 đèn tại trường học và 178 đèn chiếu sáng trong các hộ gia đình.
Trong 4 ngày trên đảo, sinh viên tình nguyện của Trường Đại học Thủy Lợi đã triển khai và hoàn tất việc lắp đặt hệ thống đèn năng lượng mặt trời trên đảo Bạch Long Vĩ.
Việc lắp đặt kéo dài hơn 3 tháng do điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đèn phải được thiết kế nguyên khối chống gió lớn và muối biển. Nhà cung cấp phối hợp tập huấn cho tình nguyện viên, đồng thời chuyển giao kỹ thuật bảo trì cho người dân. Nhờ đó, nhiều tuyến đường, sân trường và hộ gia đình đã được chiếu sáng ổn định, góp phần đảm bảo an toàn và nâng cao chất lượng cuộc sống trên đảo.
Chị Phạm Thị Diệu Linh, Ủy viên Ban Thường vụ Thành đoàn Hải Phòng, chia sẻ: “Người dân vô cùng phấn khởi vì từ nay có thể tổ chức các hoạt động cộng đồng vào buổi tối, thay vì sống trong cảnh chập chờn điện như trước kia”.
Để hoàn thành dự án, 30 sinh viên tình nguyện của trường đã vượt sóng gió, nhiều lần thay đổi lịch trình, cuối cùng có mặt trên đảo ngày 14/8 để trực tiếp lắp đặt và hướng dẫn người dân sử dụng.
Tiến sĩ Nguyễn Thu Nga, Bí thư Đoàn Thanh niên Trường Đại học Thủy Lợi, nhấn mạnh: “Những chiếc đèn năng lượng mặt trời không chỉ mang ánh sáng đến từng ngôi nhà, mà còn thắp lên ý thức về năng lượng xanh, giúp người dân từng bước từ bỏ nhiên liệu hóa thạch”.
Lan tỏa thông điệp mạnh mẽ về tương lai xanh
Cùng với ánh sáng, Bạch Long Vĩ cũng đang thử nghiệm mô hình “Xanh đảo tiền tiêu” – dự án phân loại và xử lý rác thải tại nguồn do Đoàn Thanh niên Trường Đại học Văn hóa Hà Nội triển khai.
Do ngư dân thường xuyên ra khơi, ít ở nhà nên chưa quan tâm đến xử lý rác khoa học. Với diện tích tự nhiên chỉ 2,33 km² của đảo Bạch Long Vĩ, trong đó phần lớn là rừng phòng hộ và đất quốc phòng, phương thức này không còn phù hợp lâu dài.
Để thay đổi thói quen của người dân, dự án đã cung cấp bộ thùng rác 3 ngăn làm từ nhựa chịu nắng, chống lật và 10 bộ ủ rác hữu cơ thí điểm. Đây là bước khởi đầu để người dân làm quen với việc phân loại rác hữu cơ, tái chế và không tái chế.
Với phương châm “Phân loại hôm nay - Sạch đảo mai sau”, những thùng rác 3 ngăn đã được các sinh viên tình nguyện từ Trường Đại học Văn Hoá Hà Nội mang đến tặng cho người dân trên đảo.
Ông Trần Trí Tráng (Thôn 1) cho biết: “Trước kia rác đều lẫn lộn. Nay có thùng 3 ngăn, gia đình tôi bắt đầu tập phân loại. Chỉ thêm chút công sức, nhưng rác tái chế có thể tận dụng, còn rác hữu cơ thì dùng để ủ phân”.
Để việc thực hành trở nên dễ dàng, nhóm sinh viên đã biên soạn tờ gấp tuyên truyền, sử dụng ngôn ngữ đơn giản, hình ảnh minh họa rõ ràng. 30 bản tài liệu được phát tận tay các hộ dân và đặt tại UBND đặc khu, trạm y tế, trường học.
Cả hai dự án đều nhận được sự ủng hộ tích cực từ Thành đoàn Hải Phòng và chính quyền địa phương. Ban đầu dự án được triển khai với quy mô nhỏ nhằm kiểm nghiệm tính khả thi trước khi nhân rộng. Các hộ tham gia sẽ là “hạt nhân” lan tỏa mô hình.
“Những công trình xanh tại Bạch Long Vĩ không chỉ cải thiện đời sống người dân, mà còn trở thành mô hình mẫu để nhân rộng ra các vùng biển đảo khác trong tương lai”, anh Trần Chiều Phụng – Phó Bí thư Đoàn thanh niên Trường Đại học Văn hóa Hà Nội cho biết.
Từ ánh sáng của những con đường mới được thắp lên, đến thói quen phân loại rác bước đầu được gieo mầm, Bạch Long Vĩ đang dần chuyển mình theo hướng xanh – bền vững. Đó không chỉ là thay đổi cho một hòn đảo tiền tiêu, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về tương lai xanh, lan tỏa từ nơi đầu sóng ngọn gió tới khắp mọi miền Tổ quốc.