Chủ trương phát triển nhà ở dành cho người thu nhập thấp (TNT) đã triển khai từ nhiều năm nay nhưng đại bộ phận người dân đô thị vẫn khó tiếp cận loại hình nhà ở này. Điều này cho thấy, giá thành nhà ở loại này vẫn cao hơn khả năng chi trả của người dân và kế hoạch triển khai nhiều dự án nhà ở TNT bị trì hoãn do khó khăn về tài chính.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, Bộ Xây dựng đã thanh tra chương trình nhà ở TNT tại các thành phố lớn trên cả nước nhằm kiến nghị Chính phủ bổ sung các quy định cụ thể và hoàn thiện khung pháp lý cho chương trình này.
Ông Phạm Gia Viên, Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng, cho biết: Kết quả sơ bộ từ đợt thanh tra cho thấy, giá bán tại các công trình, dự án nhà ở TNT rất khác nhau, dao động từ 8 triệu đến 11 triệu đồng/m2. Theo báo cáo, sự vênh nhau về giá này là do sự khác biệt về chi phí đầu vào của mỗi dự án và hiện tại nhiều doanh nghiệp cũng chưa được hưởng vốn vay ưu đãi của Chính phủ. Trong giai đoạn này, khi thị trường bất động sản đóng băng thì khó khăn cũng không "tha" phân khúc nhà ở TNT.
|
Khu nhà ở thu nhập thấp Kiến Hưng (quận Hà Đông, Hà Nội) đang được xây dựng. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN |
Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đề ra hướng tương lai rất tốt về nhà ở cho người TNT. Tuy nhiên vẫn phải có lộ trình dài hạn từ 10 đến 20 năm chủ trương này mới phát huy hiệu quả và đi vào đời sống, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng đã nhấn mạnh như vậy. Trước nhiều ý kiến về việc giá nhà TNT và các điều kiện tiếp cận còn ở khoảng cách khá xa so với năng lực tài chính của đại bộ phận người lao động, Bộ trưởng Dũng cho rằng, Chính phủ chủ trương xã hội hóa việc phát triển, xây dựng nhà ở TNT bằng cách khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân cùng tham gia đầu tư hoặc khuyến khích người dân xây dựng nhà ở để cho thuê… Tuy nhiên, chúng ta chưa áp dụng cơ chế hỗ trợ cụ thể như miễn thuế hay cho vay ưu đãi. Nếu doanh nghiệp được vay vốn ưu đãi để xây nhà TNT, thì giá nhà sẽ giảm hơn.
Chủ trương phát triển nhà ở TNT đã được nhiều địa phương quyết liệt vào cuộc triển khai như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai, Cần Thơ, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc… Nhưng chương trình phát triển nhà ở TNT vẫn chưa có kết quả tích cực.
Một đại diện lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, từng nhận xét: Mặc dù có nhiều dự án nhà ở TNT đã đăng ký đầu tư, nhưng phần lớn vẫn nằm trên giấy hoặc bản vẽ. Thậm chí, một số doanh nghiệp, chủ đầu tư những dự án này đang đề nghị trì hoãn kế hoạch triển khai vì lý do "khó khăn tài chính". Sự kém mặn mà đối với nhà ở TNT không chỉ ở phía khách hàng, mà còn ở chính các chủ đầu tư, và phần lớn trong số họ đều khẳng định rằng lúc này mà đầu tư vào nhà TNT thì chỉ có “thua” nếu có những hỗ trợ về đất đai hay giảm thuế. Người dân đủ điều kiện thì rất băn khoăn vì giá nhà TNT vẫn khá cao và không lý giải được vì sao nhiều doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại ở thời điểm này sẵn sàng giảm giá nhưng riêng giá nhà ở TNT thì vẫn đứng yên.
Tìm hiểu thực tế được biết, giá nhà TNT hầu như không thể giảm vì được cấu thành từ chi phí đầu tư xây dựng thực tế cộng với 10% lợi nhuận của doanh nghiệp (nhà nước hỗ trợ 100% về đất đai)… Và mức giá công bố phải được các đơn vị quản lý Nhà nước cấp địa phương thông qua. Mặc dù thông tin có vẻ được công khai hóa, song sức thuyết phục vẫn chưa cao vì người ta vẫn còn những băn khoăn, "nghi ngại" về sự minh bạch trong quản lý và tính toán chi phí đầu tư xây dựng công trình.
Ông Lê Minh Dũng, Giám đốc, Công ty TNHH Richard Ellis Việt Nam, cho rằng đơn giá 1 m2 nhà ở TNT hiện không chênh nhiều so với nhà ở thương mại. Và với diện tích trung bình từ 60 đến 70 m2 thì tổng giá thành có thể lên tới 600 đến 700 triệu đồng/căn hộ TNT. Như vậy, việc người có TNT khó với tới là điều dễ hiểu. Trong thời điểm này, để kích cầu thị trường đầu ra, trong khi các doanh nghiệp nhà ở thương mại phải cơ cấu lại sản phẩm và giảm giá thành thì nên chăng các doanh nghiệp xây nhà ở TNT cũng nên cơ cấu lại diện tích căn hộ và giá thành.
Ngọc Quỳnh