Những ngôi nhà trình tường với kiến trúc cổ truyền được coi là một nét văn hoá của người Mông ở vùng Cao nguyên đá ở Hà Giang.
Hiện nay, ở Bắc Kạn có gần 9.300 công trình kiến trúc nhà ở truyền thống của các dân tộc Tày, Dao, Nùng, trong đó có 8.681 nhà sàn, 8 nhà trình tường, 605 nhà đất. Việc huy động nguồn lực để bảo tồn giá trị văn hóa, kiến trúc nhà ở truyền thống của các dân tộc đang được các địa phương chú trọng nhằm phát huy tiềm năng phát triển du lịch ở Bắc Kạn.
Y Tý là một trong những điểm thu hút khách du lịch, nhất là vào tháng 9 hàng năm, với những thửa ruộng bậc thang vàng óng mùa thu hoạch, những đám mây trắng xốp bảng lảng trên nền trời cao xanh và mái nhà trình tường cổ kính.
Đồng bào Mông chiếm đa số trong các dân tộc ở cao nguyên đá Hà Giang. Nói đến văn hóa của đồng bào Mông không thể không kể đến kiến trúc của ngôi nhà trình tường truyền thống, bởi đây là thước đo không chỉ đánh giá sự giàu có, mà còn là căn cứ để xác định đâu là người Mông cư trú lâu nhất vùng.
Nhà trình tường là một trong những kiến trúc nhà phổ biến, được nhiều người biết đến của đồng bào cư trú ở khu vực miền núi, trong đó có đồng bào Hà Nhì ở Y Tý (Lào Cai).
Trên những dãy núi đá, những ngôi nhà của người Mông được làm bằng gỗ, đặc biệt là những ngôi nhà trình tường đất, lợp ngói âm dương hay lá nứa gợi cho du khách nhiều tò mò.
Từ tháng 10 âm lịch trở đi đến trước Tết Nguyên đán, đồng bào các dân tộc Mông, Dao, Hà Nhì trên các bản làng vùng cao tỉnh Lào Cai lại nhộn nhịp bước vào mùa trình tường nhà.
Những ngôi nhà trình tường của đồng bào Lô Lô (Hà Giang) không chỉ mang lại nét đẹp cho vùng cao nguyên vốn chỉ có đá núi chập chùng mà còn thể hiện kỹ thuật làm nhà đơn giản nhưng không kém phần tinh xảo của người vùng cao.
Một trong những nét văn hóa độc đáo của mảnh đất Lạng Sơn là các công trình kiến trúc ngôi nhà truyền thống được trình tường bằng đất (nhà trình tường). Tuy nhiên, các kiểu nhà truyền thống ở nơi đây đang ít dần và có nguy cơ mai một nếu không có chính sách bảo tồn hợp lý.
Lạng Sơn là mảnh đất hội tụ và sinh sống của 7 dân tộc anh em, được biết đến với nhiều nét văn hóa độc đáo và được coi là một trong những tiểu vùng văn hóa tiêu biểu. Trong đó đặc sắc nhất đó là các công trình kiến trúc ngôi nhà truyền thống được trình tường bằng đất (nhà trình tường).
Xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) có gần 286 hộ đồng bào dân tộc Dao sinh sống. Mặc dù chỉ cách huyện Lộc Bình hơn 10 km, nhưng nhiều hộ dân ở đây vẫn chưa một ngày được sử dụng điện lưới. Tuy vậy, khi đêm về, những ngôi nhà trình tường trong thôn vẫn lung linh ánh điện...
Ở xã Hữu Khánh (Bình Lộc - Lạng Sơn) có hàng nghìn ngôi nhà trình tường có lịch sử vài trăm năm tuổi nhưng người biết chọn đất, làm tổng chỈ huy của công trình nhà trình tường chỉ còn mỗi ông già Hà Văn Dẩn đã hơn 80 tuổi ở bản Kiểng.
Người Hà Nhì ở Mường Tè, Lai Châu không chỉ có nét văn hóa độc đáo qua các lễ hội “Gạ Ma Thú”, “Jé Khù Chà”, hay tục đám cưới, kiến trúc riêng trong ngôi nhà trình tường