Ngồi tù 18 năm vì giết cả 4 đứa con, người phụ nữ Úc được minh oan nhờ di truyền học-Kỳ cuối

Kathleen Folbigg đã phải ngồi tù 18 năm qua vì một trong những tội ác kinh khủng nhất có thể tưởng tượng được: giết cả 4 đứa con của mình. Nhưng bằng chứng khoa học mới cho thấy đó không phải là điều đã xảy ra.

Những diễn biến mới

Đến tháng 11/2020, các nhà khoa học đã công bố nhiều bằng chứng thuyết phục hơn.

Được dẫn dắt bởi giáo sư người Đan Mạch Michael Toft Overgaard, một nhóm chuyên gia từ 6 quốc gia đã tìm thấy ở Folbigg và hai cô con gái biến thể CALM2 có thể gây bệnh - giống như các biến thể CALM2 khác.

Họ kết luận rằng biến thể này đã làm thay đổi nhịp tim của các bé gái, khiến các em dễ mắc các bệnh về tim - đặc biệt là khi sử dụng loại thuốc các em được kê. Sarah khi đó đang dùng thuốc kháng sinh để trị ho, trong khi Laura được điều trị bằng paracetamol và pseudoephedrine vì nhiễm trùng đường hô hấp không lâu trước đó.

Ba giáo sư nói Laura đã bị viêm tim khi cô bé qua đời.

Các nhà nghiên cứu viết trong một nghiên cứu được công bố vào tháng 11/2020 trên tạp chí y tế EP Europace: “Chúng tôi cho rằng biến thể này có khả năng dẫn đến cái chết tự nhiên của hai bé gái”.

Với cả hai cậu con trai, các nhà khoa học đã tìm thấy các biến thể khác trong gien BSN của chúng, còn được gọi là Bassoon – mà một biến thể đã được thừa hưởng từ người mẹ và biến thể còn lại có thể là từ người cha, mặc dù ông từ chối cung cấp mẫu cho các nhà nghiên cứu.

Cả hai bản sao của gien BSN có thể khiến tử vong ở trẻ trong các trận động kinh.

Các nhà khoa học vẫn đang điều tra xem liệu biến thể này có thể gây ra cái chết của hai cậu con trai hay không.

Chỉ có 75 người trên thế giới được biết là mang đột biến gien CALM1, CALM2 hoặc CALM3 đã được chứng minh là có thể gây tử vong ở trẻ em. Tuy nhiên, cho dù đột biến gien gây ra SIDS có thể rất hiếm trong dân số nói chung, một khi cha hoặc mẹ có gien này, khả năng cao là họ sẽ truyền lại đột biến cho con cái – theo Giáo sư Viunesa, đồng giám đốc Trung tâm Miễn dịch học Cá nhân hóa tại Đại học Quốc gia Australia, người được nhóm pháp lý của Folbigg tiếp cận, đề nghị giải mã trình tự gien.

Bà Vinuesa cho biết kết quả nghiên cứu cho thấy sự trái ngược với những gì đã được đưa ra tại phiên tòa, không cần thiết phải có một lời giải thích cho cả bốn trường hợp tử vong.

“Các bệnh lý đã cho chúng tôi biết có những nguyên nhân khác nhau”, Giáo sư Vinuesa nói.

Cuộc chiến pháp lý còn kéo dài

Nghiên cứu trên hiện tại vẫn chưa giải thoát Folbigg khỏi nhà tù, nhưng nó đã có tác động. Các luật sư của Folbigg đã khởi kiện tại Tòa phúc thẩm bang New South Wales, lập luận rằng công tố viên của cuộc điều tra năm 2019 đã áp dụng sai luật cho các quyết định của ông ta. Các phát hiện về bộ gien cũng đã thúc đẩy một bản kiến ​​nghị với hơn 90 chữ ký trình lên Thống đốc bang New South Wales vào đầu tháng 3 này.

"Điều đáng lo ngại sâu sắc là bằng chứng y tế và khoa học đã bị bỏ qua thay vì bằng chứng tình huống. Giờ đây, chúng tôi có một lời giải thích thay thế cho cái chết của những đứa trẻ nhà Folbigg", Giáo sư Fiona Stanley, người đã được công nhận về công trình chăm sóc sức khỏe trẻ em, cho biết trong một tuyên bố tại thời điểm kiến ​​nghị.

Người phát ngôn của Thống đốc Margaret Beazley cho biết tổng chưởng lý của tiểu bang đang xem xét đơn yêu cầu và sẽ tư vấn cho bà. Theo Bộ Cộng đồng và Tư pháp của New South Wales, rất ít người từng được tiểu bang ân xá.

Ngay cả khi Folbigg được trả tự do, cuộc chiến pháp lý của người phụ nữ đã trên 50 tuổi này có thể chưa kết thúc. Bà sẽ cần phải đến Tòa án phúc thẩm hình sự để lật lại bản án nếu muốn xóa tên của mình trong hồ sơ. Và sẽ là một vấn đề pháp lý khác nếu bà muốn được bồi thường cho những năm dài ngồi tù.

Khoa học trong phòng xử án

Vụ án Folbigg là một phần của bức tranh lớn hơn: sự hiểu biết ngày càng tăng về hội chứng đột tử trẻ sơ sinh (SIDS), làm thay đổi về ý nghĩa với việc xảy ra nhiều trường hợp tử vong trong một gia đình, và kéo theo những chỉ trích rộng rãi hơn về cách thức khoa học được đưa vào phòng xử án.

Phần lớn sự kết tội Folbigg dựa trên một câu châm ngôn của bác sĩ nhi khoa Meadow, rằng cứ xảy ra ba cái chết ở trẻ sơ sinh là hành động giết người, trừ khi được chứng minh ngược lại.

Nhưng câu nói này đã gây nghi ngờ từ một vụ việc thực tế. Hai phụ nữ ở Vương quốc Anh bị kết án dựa trên châm ngôn của Meadow đã được tuyên bố là bị kết tội oan vào năm 2003.

Ở một trong những trường hợp đó, thẩm phán Toà phúc thẩm nói: "Trừ khi chúng tôi chắc chắn là có tội, khả năng đáng sợ vẫn luôn là một người mẹ, đã sợ hãi kinh hoàng bởi cái chết không rõ nguyên nhân của những đứa con, có thể phải ngồi tù chung thân vì tội giết người khi cô ấy không nên ở đó chút nào. Trong cộng đồng của chúng ta, và trong bất kỳ cộng đồng văn minh nào, điều đó thật đáng ghê tởm."

Trong một vụ án tương tự như vụ Folbigg, một phụ nữ Australia là Carol Matthey bị buộc tội giết bốn đứa con của mình từ năm 1998 đến năm 2003, nhưng vụ án chống lại cô đã bị hủy bỏ do thiếu bằng chứng – mặc dù chính các chuyên gia làm chứng chống lại Folbigg đã tham gia làm chứng chống lại Matthey.

Gary Edmond, một giáo sư luật tại Đại học New South Wales, cho biết, nếu Folbigg được đưa ra xét xử vài năm sau, khi những nghi ngờ về "châm ngôn của Meadow" đã rõ ràng hơn, các toà án có thể đã thận trọng hơn trong việc thừa nhận bằng chứng chuyên môn để kết tội cô ấy.

Nhưng theo Giáo sư Edmond, ngay cả bây giờ, cách tòa án Australia xử lý bằng chứng vẫn lỗi thời và tụt hậu so với Mỹ, Canada, New Zealand và Anh.

Ông cho rằng, trong khi các cơ quan tài phán khác đánh giá liệu khoa học có đáng tin cậy hay không trước khi đưa ra tòa, hệ thống của Australia lại để bồi thẩm đoàn quyết định điều gì là hợp lệ. Đó là một vấn đề vì bồi thẩm đoàn không có đủ kiến ​​thức để đưa ra các phán quyết khoa học phức tạp.

Câu trả lời về di truyền

Những tiến bộ trong xét nghiệm di truyền - bao gồm cả những phát hiện trong vụ án Folbigg - cũng có thể giúp đưa ra câu trả lời cho những người khác trước cái chết không rõ nguyên nhân của con họ.

Giáo sư Vinuesa nói rằng có khả năng trong vài năm tới, những gia đình khác từng trải qua SIDS sẽ phát hiện ra một đột biến gien là nguyên nhân.

Bà cho biết: “Trong hầu hết các gia đình từng có trường hợp tử vong do SIDS, không ai quay trở lại và giải trình tự bộ gien của những đứa trẻ [đã mất]". Khi khám nghiệm tử thi phân tử ngày càng phổ biến, bà cho rằng sẽ có nhiều giải thích về di truyền hơn cho những trường hợp tử vong không rõ nguyên nhân.

Xem kỳ 1 tại đây