Họa sỹ tài năng
Họa sỹ Trần Khánh Chương sinh năm 1943, quê ở xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là một họa sỹ tài năng, có tình yêu đặc biệt với mỹ thuật. Ông đã cho ra đời nhiều tác phẩm mỹ thuật nổi bật, từng đoạt giải thưởng mỹ thuật trong nước và quốc tế như: “Màu xanh trên vùng đất đỏ” - tranh sơn dầu 1980; “Đường lên Điện Biên” - tranh sơn mài 2005; “Ngày vui giải phóng” - khắc thạch cao 1986; “Những cánh diều” -khắc thạch cao 1983; “Bên cầu Thê Húc” - sơn mài; “Nhịp thời gian” - sơn mài; “Trưa cửa Tùng” - sơn mài...
Chân dung hoạ sĩ Trần Khánh Chương. Ảnh: dantri.com.vn
Trong con mắt của bạn bè, đồng nghiệp, Họa sỹ Trần Khánh Chương có tình yêu đặc biệt với mỹ thuật, hội họa. Với ông, được cầm bút, sáng tạo nghệ thuật là niềm vui, đam mê bất tận của người nghệ sỹ.
Những năm tháng cuối đời, dù sức khỏe yếu, dù bệnh tật quấn thân nhưng ông vẫn vẽ không ngừng nghỉ, để lại cho đời những tác phẩm mỹ thuật đầy cảm xúc. Đặc biệt, những tháng cuối năm 2019, trung bình cứ vài ngày, ông lại cho ra đời một tác phẩm, lại "khoe" các tác phẩm trên facebook với bạn bè. Có thể kể đến “Nắng thu bản nhỏ Cao Bằng” (23/10/2019); “Cơn giông chiều muộn” (26/10/2019); “Chiều miền Tây” (4/11/2019);
“Nắng bản Thái Sơn La” (5/11/2019); “Buổi sáng rẻo cao Tây Bắc” (10/11/2019); “Chiều muộn trên cánh đồng nơi biên ải Thanh thủy Hà Giang” (12/11/2019); “Xóm núi bên hồ” (16/11/2019)… Đặc biệt, tác phẩm “Rẻo cao Tây Bắc” được ông đặt bút vẽ từ cuối năm 2019, nhưng đang vẽ dở, ông phải vào bệnh viện điều trị. Đến khi về nhà, ông lại tiếp tục vẽ và hoàn thành bức tranh vào sáng mùng Một Tết Canh Tý 2020…
Không chỉ đam mê sáng tạo nghệ thuật, Họa sỹ Trần Khánh Chương còn là một nhà nghiên cứu mỹ thuật, có kiến thức sâu rộng về nghệ thuật tạo hình, sáng tác. Ông đã có nhiều bài viết chuyên sâu về mỹ thuật Việt Nam, về những thăng trầm cũng như sự phát triển của mỹ thuật Việt… Ông cũng có nhiều bài viết đánh giá về đóng góp của các thế hệ họa sỹ với mỹ thuật Việt Nam…
Họa sỹ Trần Khánh Chương đã giành được nhiều giải thưởng quan trọng, trong đó có: Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt 2 (năm 2007); Giải thưởng chính thức Triển lãm Đồ họa Quốc tế “Integraphic 1984”; Giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam và Giải thưởng ngành Phê bình Mỹ thuật; Huy chương Vàng tại Triển lãm Thủ công Mỹ nghệ toàn quốc; Huy chương Bạc dành cho "Sách hay" - Giải thưởng Sách Việt Nam; tặng thưởng công trình Lý luận Phê bình Văn học nghệ thuật của Hội đồng Lý luận phê bình Văn học nghệ thuật Trung ương...
Nhiều đóng góp cho mỹ thuật Việt
Họa sỹ Trần Khánh Chương là người có phong cách làm việc cởi mở, hoạt bát, nhưng luôn có nguyên tắc, đâu ra đấy. Ông luôn có cách nhìn nhận, đánh giá đầy tích cực về các họa sỹ theo cách riêng của mình. Sinh thời, Họa sỹ Trần Khánh Chương từng chia sẻ, mỗi thế hệ họa sỹ đều có trách nhiệm của mình. Không thể đòi hỏi thế hệ họa sỹ trẻ sau này vẽ như thế hệ trước được. Mỗi thế hệ có trách nhiệm lịch sử và cuộc sống mới sẽ tạo nên thành tựu cho từng thế hệ…
Không chỉ là một họa sỹ tài năng, có kiến thức rộng lớn về mỹ thuật, Họa sỹ Trần Khánh Chương còn được giới trong nghề kính nể bởi sức làm việc “kinh khủng”, không mấy ai theo kịp. Nhà phê bình mỹ thuật Quang Việt kể, có lần, ông ngồi làm sách ở nhà xuất bản suốt từ sáng đến nửa đêm, tỉnh táo, không quên chi tiết nào, hoặc có quên gì, thiếu gì, ông gọi người đi lấy cho bằng được.
Họa sỹ Trần Khánh Chương từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng: Phó Quản đốc Phân xưởng Trang trí Nhà máy Sứ Hải Dương (1971 - 1975); nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội (1977 - 1984); nguyên Bí thư Đảng đoàn - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam các khóa V, VI, VII và VIII (từ năm 1999 - 2019). Ông nguyên là Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh Thiếu niên Nhi đồng khóa XI (2002 - 2007); nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam khóa VI (2003 - 2004), VII (2005 - 2010) và IX (2016 - 2021); nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương (2001 - 2015)…
Trong suốt 20 năm đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, kế thừa và tiếp nối các thế hệ đi trước, Họa sỹ Trần Khánh Chương cùng Ban Chấp hành Hội đã tổ chức nhiều hoạt động chuyên môn cho hội viên thông qua các trại sáng tác, đi thực tế, hỗ trợ sáng tác, việc công bố tác phẩm, in sách, hội thảo, tọa đàm... Hội Mỹ thuật Việt Nam đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các cơ quan liên quan tổ chức nhiều triển lãm lớn như: Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc, Triển lãm về đề tài Lực lượng vũ trang và Chiến tranh cách mạng, Triển lãm Đồ họa quốc tế, Festival Mỹ thuật Trẻ, Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam ở nước ngoài…
Họa sỹ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam chia sẻ, Họa sỹ Trần Khánh Chương đã dành trọn vẹn một đời, một nghiệp cho sự nghiệp mỹ thuật Việt Nam. Trong 20 năm đảm nhiệm cương vị là Chủ tịch Hội, ông đã có sự chuẩn bị cho một hành trình lâu dài, bền bỉ và can đảm với công tác của Hội Mỹ thuật Việt Nam trên phạm vi toàn quốc. Với cương vị người đứng đầu Hội, Họa sỹ Trần Khánh Chương cùng Ban Chấp hành Hội đã đưa hoạt động của Hội Mỹ thuật Việt Nam trải rộng trên cả nước, thông qua việc tổ chức các triển lãm mỹ thuật khu vực thường niên. Điều này giúp các họa sỹ ở 63 tỉnh thành trên cả nước thường xuyên có cơ hội gặp gỡ, giao lưu, học hỏi, góp phần rút ngắn khoảng cách về chất lượng chuyên môn giữa các địa phương...
“Họa sỹ Trần Khánh Chương là người gần gũi, thấu hiểu, lắng nghe và chia sẻ với các nghệ sỹ ở từng thế hệ, từ những người cao tuổi đến nghệ sỹ trẻ. Ông luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến các nghệ sỹ và luôn tạo điều kiện tốt nhất cho họ hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Đó cũng là cống hiến thầm lặng của ông trong nhiều thập kỷ qua cho sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam”, Họa sỹ Lương Xuân Đoàn chia sẻ.
Với những đóng góp cho mỹ thuật Việt Nam, Họa sỹ Trần Khánh Chương vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Kháng chiến hạng III; Huân chương Lao động hạng Nhất; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Huân chương Hữu nghị của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Tư tưởng Văn hóa; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Dân vận; Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng…