Bộ ba tiểu thuyết kể về câu chuyện cuộc đời của chú bé Nến. Bố mẹ bị giặc giết hại, chú bé lưu lạc khắp nơi.
Bé Nến được cô ruột của mình đón về nuôi, tại đây chú bé đã cùng các con của cô mình tổ chức những trò chơi, cải tạo lại khu vườn… Những ngày vui chơi cùng các em vẫn không giúp chú bé nguôi ngoai nỗi nhớ bố mẹ và lòng căm thù giặc sâu sắc, chú bé đã quyết định tìm đường trở về quê cũ, cùng bạn tổ chức những trận đánh du kích nhỏ với mong muốn bắt giặc phải đền tội ác. Trên đường về quê cũ, Nến bị địch bắt đi phu, bắt đi đày đảo hoang… Nhưng trong hoàn cảnh nào chú bé vẫn giữ được tình yêu quê hương đất nước và lòng căm thù giặc. Về sau, Nến kết nối được với những người làm cách mạng, và cậu đã trở thành một nhân tố tích cực trong những cuộc đấu tranh giành độc lập.
Ba cuốn tiểu thuyết, mỗi cuốn là một chặng cuộc đời của chú bé Nến, nhưng cũng tương đồng với quá trình vận động chuyển biến trong mỗi người dân của đất nước bị đô hộ đã tìm cách đứng lên, giành quyền độc lập tự do. Những câu chuyện trẻ thơ gắn với tình yêu đất nước giúp người đọc hiểu về một giai đoạn lịch sử hào hùng.
Chiến tranh luôn là phép thử đối với nhân cách một con người và những nhân vật thiếu nhi ở đây chính là linh hồn của tác phẩm này. Hình ảnh các em nhỏ trong 3 tiểu thuyết- những chiến sĩ nhỏ tuổi lớn lên từ một vùng quê bị bom đạn giày xéo nhưng đã bản lĩnh, kiên cường đứng lên chống quân xâm lược, góp phần làm nên sức mạnh lớn lao của một dân tộc. Đó cũng chính là vẻ đẹp của thiếu nhi Việt Nam thời kỳ chiến tranh trong tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Minh Châu.
Và, như mong ước của chú bé Nến: “Cầu cho những đứa trẻ đừng bao giờ đánh mất những vì sao lung linh trên hai bàn tay, dù bàn chân có phải đi qua bao chặng đường gian khó”.