Cuộc đua tranh giành vị trí ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ giữa một nhân vật có ảnh hưởng và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders có thể sẽ lại khiến đảng này rạn nứt, suy yếu trước thềm bầu cử tháng 11.

Theo kênh CNN (Mỹ), cách đây 4 năm, một số người ủng hộ ông Sanders mạnh mẽ nhất đã ở nhà vào ngày bầu cử, từ chối công nhận bà Hillary Clinton là ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ.

Cuộc tranh đấu năm đó khiến nhiều người ủng hộ ông Sanders vẫn ôm hận. Họ sợ ông Sanders một lần nữa lại bị tước mất vị trí từ một nhân vật có ảnh hưởng trong đảng là ông Biden. Lo lắng của người ủng hộ ông Sanders là có lý khi mà các nhân vật đảng Dân chủ ủng hộ ông Biden một cách công khai hơn, nhanh chóng hơn.

Mặc dù các bên đều tuyên bố sẽ đoàn kết để tìm cách đánh bại Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa, nhưng cuộc chiến đang được chuẩn bị giữa ông Biden và Sanders có thể sẽ nóng hơn nhiều cuộc đụng độ Clinton-Sanders 4 năm trước. Nguyên nhân là hai ông có sức mạnh khác nhau, thu hút cử tri thuộc các chủng tộc, độ tuổi khác nhau.

Nội bộ chiến dịch của ông Biden không có gì thay đổi đặc biệt, dù ông đã đi từ chỗ “gần chết” tới chiến thắng vang dội ở Nam Carolina và trỗi dậy mạnh mẽ trong ngày Siêu Thứ Ba khi giành thắng lợi ở 10/14 bang. Ông Biden tăng tốc trên đường đua là nhờ sự ủng hộ ra mặt của một loạt nhân vật có sức nặng và sự rút lui của một số ứng cử viên.

Sau màn bứt phá đêm 3/3, ông Biden tiếp tục nhận nhiều sự ủng hộ quan trọng. Sau khi cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg tuyên bố dừng tranh cử ngày 4/3, lực lượng cử tri của ông này ngay lập tức chuyển sang ủng hộ ông Biden. Điều đó có nghĩa là người ta sẽ tiếp tục chi hàng triệu USD để đảm bảo ông Sanders không phải là ứng cử viên của đảng. 

Cũng giống như năm 2016, người ủng hộ ông Sanders bắt đầu bày tỏ sự hoài nghi về cuộc bầu cử sơ bộ trên mạng xã hội với những hashtag như #RiggedPrimary (Bầu cử sơ bộ gian lận) và #RiggedDNC (Đại hội đảng Dân chủ gian lận). Nhiều người công khai nói họ sợ lãnh đạo đảng Dân chủ sẽ “đánh cắp” vị trí ứng viên của ông Sanders.

Ông Sanders đã vạch rõ “quân ta và họ” trong chiến dịch tranh cử khi kể tên các lực lượng phản đối ông, trong đó có Phố Wall và toàn bộ nhóm lãnh đạo tập đoàn lớn. Ông cho rằng chưa bao giờ trong lịch sử gần đây lại có chiến dịch mà nhiều nhân vật cộm cán tìm cách đánh bại ông như vậy. Ông chỉ trích việc chiến dịch của ông bị ví với virus Corona trên truyền hình, bị ví với quân đội Đức Quốc xã…

Về phần mình, các phụ tá của ông Biden đã chỉ trích mạnh mẽ các chiến thuật gây chia rẽ của nhóm ông Sanders tại các bang sắp diễn ra bầu cử sơ bộ, ví dụ như một đoạn quảng cáo mới chỉ trích ông Biden ủng hộ đóng băng chi tiêu an sinh xã hội năm 1995, hay đoạn quảng cáo chỉ trích ông Biden nhắc lại những lời tán dương mà cựu Tổng thống Barack Obama dành cho mình.

Sau Siêu Thứ Ba, số lượng phiếu đại biểu của ông Biden và Sanders đều khá sát nhau. Ông Biden có 596 đại biểu, còn ông Sanders có 531 tính tới đêm 5/3 (giờ Việt Nam). Tuy nhiên, có rất nhiều điều đằng sau những con số này cho thấy sự rạn nứt, chia rẽ lớn về tuổi tác và chủng tộc cử tri.

Cử tri Mỹ gốc Phi ủng hộ ông Biden ở miền Nam. Ví dụ tại Alabama, gần nửa cử tri là người da màu và 72% cử tri da màu ủng hộ ông Biden, chỉ có 10% ủng hộ ông Sanders.

Ông Biden thu hút cử tri lớn tuổi, còn ông Sanders được lòng cử tri trẻ. Ông Biden giành được 46% phiếu của cử tri từ 65 tuổi trở lên, trong khi chỉ có 14% ủng hộ ông Sanders.

Trái lại, ông Sanders thu hút hút nhiều cử tri dưới 30 tuổi khi 58% ủng hộ chiến dịch của ông, so với tỷ lệ 14% ủng hộ ông Biden.

Ông Sanders tuyên bố có thể mở rộng liên minh Dân chủ bằng cách thu hút nhóm cử tri trẻ hơn, đa dạng hơn, đồng thời khuyến khích cử tri tầng lớp lao động ủng hộ. Ở những bang như Bắc Carolina và Massachusetts, ông Sanders không giành nhiều phiếu của cử tri da trắng không có bằng đại học như cách đây 4 năm. Sanders đã thua đáng thất vọng ở Minnesota, một bang có đông người tầng lớp lao động và là nơi ông từng chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2016.

Ông Dan Pfeiffer, cựu cố vấn cấp cao của ông Obama, nhận định: “Bernie Sanders cần gia tăng số lượng cử tri ủng hộ rất nhiều để giành đề cử và điều đó bắt đầu bằng cộng đồng Mỹ gốc Phi. Nếu ông không thu hút được nhiều cử tri nhóm này hơn nữa, cơ hội của ông gần như bằng 0. Nhóm cử tri này vẫn là chưa đủ”.

Trong bối cảnh đó, nhằm nâng cao tinh thần đoàn kết, các lãnh đạo đảng Dân chủ như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã đứng ngoài cuộc đấu đá. Nếu không điều phối tốt, đảng Dân chủ có thể đánh mất cơ hội làm chủ Nhà Trắng tháng 11 tới.