Vẫn còn khó tiếp cận
Trước nhu cầu về nhà ở xã hội (NƠXH) rất lớn, TP Hồ Chí Minh cũng đã ban hành nhiều chính sách, hỗ trợ để phát triển loại hình nhà ở này. Thế nhưng thực tế, không phải người lao động nào cũng có thể tiếp cận và mua được nhà ở xã hội, bởi nguồn cung còn hạn chế, quy trình xét duyệt còn phức tạp và giá bán vẫn còn vượt xa thu nhập thực tế của người lao động có thu nhập thấp.
Một dự án nhà ở xã hội tại phường An Lạc, TP Hồ Chí Minh.
Chị Thu Hiền, một công nhân đang làm tại khu công nghiệp Tân Bình (TP Hồ Chí Minh) chia sẻ: “Tôi làm trong lĩnh vực dệt may tại đây từ lúc 18 - 19 tuổi, giờ đã có gia đình với hai con, đứa lớn cũng 12 tuổi rồi. Hàng tháng chúng tôi phải chi phí rất nhiều, như tiền ăn, tiền học của các con, rồi tiền thuê nhà trọ, gói gém lắm mới dư được 2 - 3 triệu đồng. Tôi hay xem tivi, cũng có biết TP Hồ Chí Minh xây dựng nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, nhưng khi vợ chồng tôi tìm hiểu thì thấy giá nhà cao lắm. So với thu nhập hiện tại của vợ chồng tôi thì để có được căn nhà chắc còn lâu lắm”.
Còn ông Mai Thanh Hưng, nhân viên kỹ thuật tại một công ty ở phường Tân Phú, chia sẻ: “Tôi thuộc diện đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, nhưng khó nhất là mỗi khi có dự án mới, thông tin được công bố rất nhanh và chỉ sau vài ngày là hết suất đăng ký. Giá nhà cũng cao, một căn khoảng 50m² đã hơn 1 tỷ đồng. Trong khi thu nhập của tôi chỉ hơn 10 triệu đồng/tháng, tiền tích lũy cũng chỉ được vài chục triệu. Muốn vay thêm thì thủ tục, quy trình xét duyệt cũng rất phức tạp như: Giấy tờ chứng minh thu nhập ổn định, sao kê lương, hợp đồng lao động, tình trạng hôn nhân… Với người có thu nhập trung bình như tôi, việc mua nhà ở xã hội tại TP Hồ Chí Minh vẫn còn xa lắm”.
Trong khi đó, chị Mai Phương đang sinh sống tại một căn hộ thuộc dự án nhà ở xã hội ở phường Thủ Đức, chia sẻ: "Việc mua nhà ở xã hội không quá khó đối với những người thuộc đúng đối tượng. Thủ tục thì chỉ cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ như: Hộ khẩu hoặc KT3, đơn xin mua nhà ở xã hội, giấy chứng nhận đóng bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, giấy chứng nhận chưa sở hữu nhà ở tại TP Hồ Chí Minh, sao kê chứng minh không phải nộp thuế thu nhập cá nhân... Sau khi hoàn tất hồ sơ và nộp qua công ty, đơn vị này sẽ gửi lên Sở Nông nghiệp và Môi trường để xác minh. Khoảng một tháng sau sẽ có kết quả, khi đó người mua chỉ cần tiến hành thanh toán tiền đợt đầu tiên".
Một chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản chia sẻ, chính sách phát triển nhà ở xã hội tại TP Hồ Chí Minh còn nhiều bất cập. Nhu cầu của nhóm lao động nhập cư rất lớn, nhưng nguồn cung lại khan hiếm. Trong khi đó, quỹ đất dành cho nhà ở xã hội chưa được quy hoạch rõ ràng, việc triển khai dự án còn chậm và vướng nhiều thủ tục.
Không ít dự án đã được phê duyệt nhiều năm, nhưng chưa thể khởi công do vướng giải phóng mặt bằng hoặc chờ hướng dẫn cụ thể từ các sở, ngành. Ngoài ra, giá nhà ở xã hội tại một số nơi cũng đang dần tiệm cận giá thương mại, khiến mục tiêu an cư cho người thu nhập thấp ngày càng xa tầm với.
Nguồn cung vẫn còn thấp
Đại diện Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, qua rà soát, TP Hồ Chí Minh hiện có 35 dự án nhà ở thương mại, khu đô thị bố trí quỹ đất 20% để phát triển nhà ở xã hội với tổng diện tích khoảng 247ha, dự kiến cung cấp khoảng 71.000 căn hộ. Trong khi đó, khu vực Bình Dương (cũ) có 33 dự án với diện tích 138ha, tương ứng khoảng 39.000 căn hộ và khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) có 4 dự án, diện tích 23ha, dự kiến khoảng 5.800 căn hộ.
Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh đã hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án với 1.554 căn. Hiện có 3 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 2.009 căn và 13 dự án đang triển khai thi công với tổng cộng 14.584 căn hộ. Trong đó, đến cuối năm 2025, dự kiến có 7 dự án hoàn thành (5.222 căn), 3 dự án hoàn thành phần thô (4.110 căn, gồm 1 dự án hoàn thành một phần trong năm 2025 là dự án của Công ty Nam Kim) và 4 dự án hoàn thành phần móng, đủ điều kiện bán, cho thuê, cho thuê mua với quy mô 4.730 căn.
“Để chuẩn bị nguồn cung nhà ở xã hội cho những năm tới, TP Hồ Chí Minh hiện có 26 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô khoảng 24.600 căn. Các dự án này đang được hoàn thiện thủ tục pháp lý để sớm triển khai thi công, góp phần đáp ứng nhu cầu nhà ở ngày càng cao của người dân”, đại diện Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cũng thông tin thêm.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, thị trường bất động sản cả nước và TP Hồ Chí Minh mặc dù có những tín hiệu tích cực, nhưng vẫn đối mặt với một số khó khăn lớn, đó là thiếu nguồn cung dự án dẫn đến thiếu sản phẩm nhà ở.
Đáng lo ngại nhất là từ năm 2021 đến nay, các dự án nhà ở mới không còn nhà ở giá dưới 30 triệu đồng/m2 và rất thiếu nhà ở xã hội. Tất cả các dự án nhà ở đưa ra thị trường chỉ còn loại nhà ở cao cấp, không còn nhà ở trung cấp hay giá nhà vừa túi tiền, vượt quá khả năng tài chính của đa số người có thu nhập trung bình và thấp.
Bài 2: Vì sao nhà ở xã hội vẫn mãi thiếu hụt?