Tàu sân bay Gerald Ford. Ảnh: Sputnik
Theo tuyên bố của Hải quân Mỹ, tàu sân bay USS Gerald R. Ford đã hoàn thành sứ mệnh ở phía Đông Địa Trung Hải.
Hồi tháng 10/2023, tàu sân bay này và nhóm tấn công hỗ trợ đã được điều động đến khu vực Đông Địa Trung Hải, sau cuộc tấn công bất ngờ của Hamas nhằm vào Israel.
Tàu sân bay này đã hoạt động trong khu vực trên được hơn 2 tháng khi cuộc xung đột Hamas và Israel nổ ra. Vậy tại sao Hải quân Mỹ quyết định rút đội tàu sân bay này?
Ông Ayman Yousef, Giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Arab – American ở Palestine, nhận định: “Tôi cho rằng quyết định hồi hương tàu sân bay USS Ford của chính quyền Mỹ nhằm các mục tiêu khác nhau”.
Giáo sư Yousef lập luận rằng thứ nhất, việc con tàu này trở lại căn cứ là một phần trong các yêu cầu an ninh quốc gia của Mỹ. Có những yêu cầu an ninh quốc gia đáng kể khác nhau ở Mỹ, và Washington không thể duy trì đội tàu này lâu hơn ở phía Đông Địa Trung Hải. Họ có nghĩa vụ an ninh và cam kết an ninh riêng ở Mỹ.
Yếu tố thứ hai, đó là thông điệp gửi đến Israel để tiến tới giai đoạn giảm leo thang chiến dịch tấn công ở Dải Gaza.
“Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không phản ứng tích cực với các sáng kiến khác nhau và các lời kêu gọi nhằm ngăn chặn cuộc chiến ở Gaza. Vì vậy, việc rút tàu USS Gerald R. Ford khỏi Trung Đông mang thông điệp ngầm gửi tới Thủ tướng Netanyahu và nội các của ông, cũng như tới Israel nói chung, rằng Mỹ không thể cho hàng không mẫu hạm của họ ở đây lâu hơn. Động thái của Washington là sự chuyển hướng rõ ràng sang con đường chính trị trong cuộc xung đột”, nhà khoa học chính trị nói thêm.
Hồi tháng 12/2023, Tổng thống Mỹ Joe Biden cảnh báo giới lãnh đạo Israel rằng họ đang mất dần sự ủng hộ của quốc tế vì cuộc chiến tàn khốc ở Gaza khiến hàng chục nghìn dân thường thiệt mạng. Chính phủ của ông Netanyahu trước đó đã không ủng hộ tầm nhìn của Washington về một Gaza thời hậu chiến do Chính quyền Palestine cai trị.
Tàu sân bay USS Gerald R. Ford. Ảnh: Getty Images
Theo tờ New York Times, phát biểu tại một buổi gây quỹ ở Washington, D.C. ngày 12/12/2023, Tổng thống Biden gọi nội các của Thủ tướng Netanyahu là “chính phủ bảo thủ nhất trong lịch sử Israel”.
Chính quyền ông Biden đã nhiều lần gửi tín hiệu tới Tel Aviv để giảm quy mô của chiến dịch quân sự chống Hamas, trong bối cảnh áp lực ngày càng tăng từ các cử tri đảng Dân chủ ở Mỹ. Một phần lớn cử tri của ông Biden ủng hộ lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong cuộc chiến ở Gaza.
“Và ở Trung Đông, Mỹ đang trực tiếp hỗ trợ việc đàm phán và hòa giải chính trị này”, ông Yousef đề xuất.
Ông nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Ai Cập và các nước khác đều rất quan tâm đến lệnh ngừng bắn. Đồng thời, ông cho biết thêm rằng việc lực lượng Mỹ rút khỏi khu vực phía Đông gửi một thông điệp rõ ràng tới Tel Aviv rằng lựa chọn của Washington trong giai đoạn này là chính trị.
Trên thực tế, Mỹ hiện có các ưu tiên chiến lược khác nhau liên quan đến Nga, xung đột Ukraine, Liên minh châu Âu và Trung Quốc.
“Họ không thể duy trì lực lượng lớn như vậy ở phía Đông Địa Trung Hải vì họ gặp một số thách thức ở Biển Đỏ”, ông Yousef nhấn mạnh.
Trong khi đó, Washington khẳng định với các đồng minh Israel rằng họ sẽ tiếp tục duy trì hiện diện quân sự trong khu vực. Trong đó, tàu USS Dwight Eisenhower được triển khai ở vịnh Aden gần Yemen để ngăn chặn các cuộc tấn công của Houthi. Ngoài ra, tàu tấn công đổ bộ USS Bataan, tàu đổ bộ USS Carter Hall và tàu vận tải đổ bộ USS Mesa Verde vẫn đang hoạt động ở phía Đông Địa Trung Hải.
Tuy nhiên, tình hình có thể còn trở nên phức tạp hơn sau khi ba thuyền của Houthi bị quân đội Mỹ đánh chìm, khiến Iran có động thái mới ngay ngày hôm sau. Theo hãng tin Tasnim của Iran, hôm 1/1, tàu chiến Alborz của Iran đã tiến vào Biển Đỏ qua eo biển Bab el-Mandeb.