Thiết bị giám sát hành trình tàu cá nhằm cung cấp thông tin về vị trí và một số hoạt động của tàu thuyền trên biển, qua đó góp phần vào việc quản lý hoạt động tàu thuyền trên biển. Khi mất kết nối thiết bị giám sát hành trình khiến các tàu thuyền của ngư dân vùng khơi gặp nhiều khó khăn.
Hiện Trạm bờ (Chi cục Thủy sản Quảng Bình) phải theo dõi vị trí các tàu cá ngoài khơi qua thiết bị thay thế VX.1700.
Mất kết nối, khó ra khơi
Xã bảo Ninh, thành phố Đồng Hới có 475 tàu cá; trong đó, có 200 tàu trên 15m theo quy định đã lắp thiết bị giám sát hành trình. Tuy nhiên, thời gian qua các ngư dân có các đội tàu xa bờ đều liên tục phản ánh tình trạng mất kết nối từ thiết bị giám sát hành trình do lỗi hệ thống từ nhà mạng viễn thông.
Anh Nguyễn Thanh Minh, chủ tàu cá QB 9123 TS có công suất 350 CV ở xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới cho biết, tàu của anh đã phải “nằm bờ” gần 10 ngày nay vì thiết bị giám sát hành trình tàu cá bị mất kết nối, không thể hoạt động. Trên thiết bị luôn hiện dòng chữ “không có mạng”. Không ra khơi đánh bắt cá, đồng nghĩa với việc anh và 7 thuyền viên làm việc trên tàu đều không có thu nhập. Nhưng nếu ra khơi đánh bắt cá, tàu anh lại vô tình vi phạm các quy định về việc quản lý tàu cá đánh bắt vùng khơi do thiết bị giám sát tàu cá không hoạt động và sẽ bị xử phạt.
Anh Nguyễn Hải Linh ở xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới cho biết: thỉnh thoảng thiết bị giám sát cũng hiện thị kết nối, tuy nhiên rất chập chờn trong thời gian ngắn. Với các ngư dân khai thác thủy hải sản vùng khơi, khi mất kết nối từ 48 tiếng đến 6 ngày đồng nghĩa ngư dân không được hưởng trợ cấp tiền dầu theo quy định của tỉnh Quảng Bình.
Ngoài ra, chủ tàu cá đó khi vào bờ còn bị lập biên bản, xử phạt hành chính do “không bật” thiết bị giám sát để báo cáo vị trí và hành trình đánh bắt cá trên biển về trạm bờ (Chi cục Thủy hải sản tỉnh Quảng Bình) theo quy định.
“Thực trạng này đã diễn ra 1 tháng qua. Không chỉ tại xã Bảo Ninh, thực trạng tàu cá mất kết nối từ thiết bị giám sát hành trình đang diễn ra tại tất cả các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Bình", ông Đào Xuân Vinh, Chủ tịch Hội nông dân xã Bảo Ninh cho biết.
Xã Đức Trạch, huyện Bố Trạch là một trong những địa phương có đội tàu đánh bắt cá xa bờ đông nhất tỉnh Quảng Bình. Đây đang là địa phương có 6 ngư dân bị nạn trên biển đang mất tích từ ngày 2/5, một tàu cá vừa bị sự cố cháy trên biển. Những ngày qua, rất đông người dân địa phương đã cùng tập trung về trụ sở UBND xã Đức Trạch phản ánh tình trạng thiết bị giám sát hành trình bị mất kết nối và mong muốn sớm được khắc phục sự cố để ngư dân yên tâm bám biển.
Theo các ngư dân tại xã Đức Trạch, với ngư dân đánh bắt cá trên biển vùng khơi, thiết bị giám sát hành trình tàu cá rất quan trọng. Khi có không may có sự cố trên biển, ngư dân có thể nhanh chóng thông báo về Trạm bờ để nhờ sự ứng cứu kịp thời. Từ thiết bị giám sát hành trình, lực lượng chức năng cũng dễ dàng nhận biết tàu bị nạn đang ở vị trí nào để triển khai các phương án ứng cứu. Nếu thiết bị giám sát hành trình tàu cá ổn định, ngư dân yên tâm bám biển hơn.
Bà Hồ Thị Hoa, Chủ tịch xã Đức Trạch, huyện Bố Trạch cho hay, hiện xã Đức Trạch có hơn 200 tàu cá đánh bắt xa bờ, việc mất kết nối từ thiết bị giám sát hành trình khiến ngư dân địa phương gặp nhiều khó khăn.
Tạm thời sử dụng thiết bị thay thế
Về nguyên nhân sự cố này, bà Trương Thị Hoàng Yến, Phó Giám đốc Trung tâm Kinh doanh VNPT Quảng Bình cho biết, từ ngày 15/4, do lỗi hệ thống vệ tinh Thuraya 3 đã gây ảnh hưởng đến toàn bộ thiết bị giám sát hành trình được lắp đặt trên các tàu thuyền tỉnh Quảng Bình.
Đây là sự cố ngoài mong muốn của đơn vị cung cấp dịch vụ mang tính diện rộng không chỉ ở tỉnh Quảng Bình mà trên phạm vi toàn quốc từ mạng viễn thông VNPT. Hiện Tổng Công ty Dịch vụ viễn thông (VNPT Vinaphone) đang phối hợp với các đơn vị liên quan, các đối tác cung cấp dịch vụ vệ tinh này để xử lý, khắc phục sự cố trong thời gian sớm nhất. Song vẫn chưa thế biết chính xác ngày khắc phục xong sự cố.
Tại tỉnh Quảng Bình, đơn vị đang tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan để đồng hành và hỗ trợ ngư dân, tạo điều kiện tốt nhất để ngư dân ra khơi bám biển. Trong giai đoạn sự cố này xảy ra, VNPT Quảng Bình đã thông tin kịp thời cho ngư dân và thông tin đến các cơ quan liên quan quản lý. Đồng thời, có những hỗ trợ ban đầu cho ngư dân như: giảm một phần cước thuê bao của dịch vụ trong giai đoạn mất kết nối; nghiên cứu có những chính sách phù hợp để hỗ trợ tối đa cho ngư dân.
Liên quan đến sự cố này, chiều 15/5, đại diện lãnh đạo VNPT Quảng Bình đã có buổi làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Bình, cùng các đơn vị, sở, ngành liên quan, nhằm triển khai các biện pháp trước mắt liên quan đến sự cố, sớm ổn định tâm lý ngư dân vươn khơi bám biển.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Bình Đoàn Ngọc Lâm đề nghị: VNPT Quảng Bình báo cáo Tập đoàn VNPT khẩn trương liên hệ nhà cung cấp dịch vụ vệ tinh sớm khắc phục sự cố để đảm bảo công tác giám sát hành trình tàu cá được đảm bảo. Về phương án lâu dài, tỉnh Quảng Bình đề nghị nghiên cứu phương án có vệ tinh dự phòng để cung cấp dịch vụ thông suốt, đảm bảo cho ngư dân vươn khơi bám biển.
Ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Bình cho biết: Để hỗ trợ ngư dân ra khơi bám biển, Cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có thông báo đề nghị sở nông nghiệp và phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố ven biển; trong đó, có Quảng Bình hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá có lắp thiết bị giám sát hành trình của VNPT thực hiện các giải pháp tạm thời, trước mắt.
Một tàu cá của ngư dân xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới, phải nằm bờ vì thiết bị giám sát hành trình tàu cá mất kết nối, không hoạt động.
Đối với tàu cá đang hoạt động trên biển, tạm thời sử dụng các thiết bị hàng hải, thông tin liên lạc có thể thay thế để báo cáo vị trí về Chi cục Thủy sản với tần suất 6 giờ/lần. Các tàu cá đang neo đậu tại bến, cảng có kế hoạch đi hoạt động, chuẩn bị các thiết bị thông tin liên lạc thay thế bảo đảm kết nối về bờ để báo cáo vị trí 6 giờ/lần và không vi phạm các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp trước khi xuất bến.
Tỉnh Quảng Bình, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề nghị các địa phương, Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh, các cơ quan liên quan đến quản lý tàu cá thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của Cục Thủy sản, vẫn cho phép tàu ra khơi đánh bắt. Song, phải dùng các phương tiện, thiết bị khác để báo cáo vị trí của tàu theo đúng quy định.
Bên cạnh đó, các đồn biên phòng có những giải pháp tạm thời, tuyên truyền chủ tàu thuyền cam kết không khai thác ở vùng biển nước ngoài; cam kết báo cáo vị trí để cơ quan chức năng xác định được, kiểm tra được hoạt động khai thác của bà con ngư dân.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Bình Lê Ngọc Linh, tại tỉnh Quảng Bình hiện có khoảng trên 1.000 tàu cáu đã lắp máy nhắn tin và bộ đàm tầm xa (VX 1.700) cách đây khoảng trên 10 năm. Hiện Chi cục Thủy sản tỉnh đã đề nghị các chủ tàu thuyền sử dụng thiết bị này thay thiết bị giám sát hành trình để báo vị trí hoạt động vào đất liền qua trạm bờ tại Chi cục Thủy sản. Song, thiết bị này có những hạn chế khi chỉ báo vị trí, không hiện hành trình khai thác trên biển như thiết bị giám sát hành trình.
Ngoài ra, Chi cục Thủy sản Quảng Bình cũng đề nghị VNPT Quảng Bình báo cáo sự cố để đơn vị có cơ sở xem xét không xử phạt các tàu cá mất kết nối dài ngày; hỗ trợ chi phí dầu cho bà con trong giai đoạn xảy ra sự cố mất kết nối. Bởi theo quy định, các tàu cá ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình quá giờ, ngày quy định (nếu không có lý do) sẽ không được hỗ trợ chi phí dầu theo quy định của tỉnh Quảng Bình.
Với một số tàu thuyền đăng ký lắp thiết bị của nhà mạng khác mà không ảnh hưởng đến trục trặc của vệ tinh, Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Bình đang hướng dẫn người dân lắp đặt và cập nhật lại dữ liệu tàu cá của mình để thuận lợi khai thác thủy sản trên biển.