Cá heo vaquita được tìm thấy ở vùng Vịnh California, Mexico. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Loài cá heo này đang đứng trước bờ vực tuyệt chủng do nạn đánh bắt trái phép bằng lưới rê tại Vịnh California. Các chuyên gia ước tính chỉ còn 20 con cá heo vaquita còn sót lại tại vùng Vịnh California - khu vực duy nhất trên thế giới còn phát hiện loài cá heo này sinh sống.
Lực lượng hải quân và các nhà hoạt động hằng ngày triển khai giám sát khu vực, tìm kiếm lưới đánh bắt bất hợp pháp và ngăn chặn ngư dân tiếp cận các vùng biển cấm. Máy bay hải quân cũng tham gia tìm kiếm tàu thuyền ra vào trái phép các vùng biển cấm. Đây là một phần trong khuôn khổ chiến dịch "Operation Miracle" do Sea Shepherd phát động năm 2015 nhằm bảo vệ cá heo vaquita.
Từ đầu năm 2022 đến nay, hải quân Mexico đã phát hiện 70 lưới đánh bắt trái phép, trong khi con số này của cả năm 2021 là 172 lưới. Theo Sea Shepherd, loại lưới rê này có thể dài đến hàng trăm mét, là cái bẫy đối với nhiều loại sinh vật biển khác nhau từ cá totoaba, cá heo vaquita cho đến cá voi, cá mập và rùa biển.
Cá heo vaquita là loài cá heo nhỏ nhất thế giới, được mệnh danh là 'gấu trúc đại dương' vì có điểm đặc trưng là vòng tròn màu đen quanh mắt. Loại cá này có chiều dài chỉ khoảng 1,5m với cân nặng khoảng 50kg.
Năm 2019, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đã đưa các đảo và khu bảo tồn của Vịnh California vào danh sách Di sản Thế giới đang bị đe dọa do lo ngại về nguy cơ nhiều sinh vật tại khu vực này bị tuyệt chủng.
Tháng 2 vừa qua, Mỹ đã đề nghị tham vấn với Mexico trong khuôn khổ Hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) nhằm bảo vệ các sinh vật trong khu vực, đánh dấu lần đầu tiên một chính phủ viện dẫn đến điều khoản môi trường trong thỏa thuận tự do thương mại có hiệu lực từ tháng 7/2020 này.